Xây cơ chế thưởng hợp đồng, tạo động lực về đích sớm

0:00 / 0:00
0:00
(BĐT) - Việc đẩy nhanh tiến độ công trình trọng điểm quốc gia, dự án quy mô lớn, đặc biệt là các dự án trong Chương trình phục hồi và phát triển - kinh tế xã hội, dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông sẽ có tác động lan tỏa tới mọi mặt của đời sống kinh tế. Bên cạnh nỗ lực điều hành, thì rất cần thêm cơ chế khuyến khích để nhà thầu dồn lực, tăng tốc thi công cho những công trình lớn của đất nước.
Nhà thầu rất mong muốn có nguồn thưởng đủ hấp dẫn để có động lực chủ động đẩy nhanh tiến độ thi công
Nhà thầu rất mong muốn có nguồn thưởng đủ hấp dẫn để có động lực chủ động đẩy nhanh tiến độ thi công

Điều nhà thầu kỳ vọng

Chính phủ đang quyết tâm rất cao để hoàn thành sớm nhất Dự án Cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, phấn đấu đến năm 2025 cơ bản hoàn thành tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông từ Lạng Sơn đến Cà Mau. Bên cạnh đó, nhiều dự án trọng điểm, quy mô lớn cũng cần gấp rút thực hiện để phát huy sớm hiệu quả đầu tư. Trong bối cảnh hiện nay, việc đẩy nhanh tiến độ các dự án giao thông lớn càng có ý nghĩa quan trọng.

Một số nhà thầu đang thi công cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020, chia sẻ, với chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, nhà thầu rất nỗ lực để đẩy nhanh tiến độ. Tuy nhiên, việc đẩy nhanh tiến độ sẽ làm phát sinh một số chi phí nhất định như tăng phí tư vấn, phí nhân công do bổ sung nhân sự, làm thêm giờ, tăng ca, kíp…; phí mở rộng kho bãi; nhập thêm nguyên vật liệu, huy động thêm máy móc thiết bị công suất lớn; chi phí vốn khi phải huy động thêm vốn trong thời gian ngắn. Vì vậy, nhà thầu rất mong muốn có nguồn thưởng đủ hấp dẫn bù đắp một phần chi phí tăng thêm để có động lực chủ động đẩy nhanh tiến độ thi công.

Theo ông Lê Đức Thọ, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Tập đoàn Cienco4, Thông tư số 09/2016/TT-BXD đã quy định về thưởng phạt hợp đồng. Tuy nhiên, hiện các chủ đầu tư chỉ quy định về mức phạt khi chậm hợp đồng, chậm hồ sơ quyết toán mà bỏ qua quy định về thưởng hợp đồng trong trường hợp nhà thầu đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành công trình sớm. Thậm chí nhiều trường hợp, công trình hoàn thành sớm, đẩy nhanh tiến độ thì các chi phí khấu hao có liên quan cũng bị cắt giảm, không được thanh toán.

Ông Thọ đề xuất cơ quan nhà nước có thẩm quyền có giải pháp quyết liệt, chủ đầu tư bố trí kinh phí và áp dụng điều khoản thưởng hợp đồng trong trường hợp các nhà thầu vượt tiến độ, hoàn thành công trình sớm hơn quy định của hợp đồng. Như vậy sẽ khuyến khích nhà thầu áp dụng khoa học công nghệ, tập trung thiết bị đẩy nhanh tiến độ thi công.

Sẽ có nghị định về thưởng hợp đồng

Hiện việc thưởng hợp đồng xây dựng được quy định tại Điều 146 Luật Xây dựng. Theo đó, thưởng, phạt hợp đồng xây dựng phải được các bên thỏa thuận và ghi trong hợp đồng. Chính phủ đã ban hành Nghị định 37/2015/NĐ-CP, Bộ Xây dựng ban hành Thông tư 09/2016/TT-BXD hướng dẫn hợp đồng thi công xây dựng, trong đó có hướng dẫn về thưởng, phạt vi phạm hợp đồng.

Đối với các dự án sử dụng vốn đầu tư công, chi phí đầu tư xây dựng thực hiện theo quy định tại Nghị định số 10/2021/NĐ-CP về quản lý chi phí đầu tư xây dựng (NĐ 10), trong khi NĐ 10 lại không quy định chi phí thưởng hợp đồng được tính trong tổng mức đầu tư xây dựng. Vì thế, chưa có cơ sở pháp lý để sử dụng vốn đầu tư công thưởng hợp đồng dự án.

Tuy nhiên, trên thực tế, việc thưởng hợp đồng đối với dự án sử dụng vốn nhà nước chưa thực hiện được. Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) lý giải, đối với các dự án sử dụng vốn đầu tư công, chi phí đầu tư xây dựng thực hiện theo quy định tại Nghị định số 10/2021/NĐ-CP về quản lý chi phí đầu tư xây dựng (NĐ 10), trong khi NĐ 10 lại không quy định chi phí thưởng hợp đồng được tính trong tổng mức đầu tư xây dựng. Vì thế, chưa có cơ sở pháp lý để sử dụng vốn đầu tư công thưởng hợp đồng dự án.

Bộ KH&ĐT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ sớm ban hành nghị định quy định chế độ thưởng hợp đồng, để quy định biện pháp tổ chức thi hành Điều 146 Luật Xây dựng, giúp việc thưởng hợp đồng dự án đầu tư công có thể thực hiện được, từ đó khuyến khích nhà thầu chủ động, sáng tạo, đổi mới biện pháp thi công, ứng dụng khoa học công nghệ, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các gói thầu sử dụng vốn đầu tư công.

Theo phác họa ban đầu của Bộ KH&ĐT trong đề nghị xây dựng nghị định, nghị định này chỉ quy định về việc thưởng hợp đồng, không quy định về phạt hợp đồng do đã được pháp luật hiện hành quy định. Phạm vi áp dụng cho các gói thầu thuộc các dự án giao thông trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và một số dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải trong phạm vi chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải được thành lập theo Quyết định số 884/QĐ-TTg ngày 23/7/2022. Nguồn tiền thưởng là nguồn tiền dư sau đấu thầu (bao gồm cả trường hợp tiết kiệm 5% khi áp dụng chỉ định thầu) để thưởng cho chính nhà thầu thực hiện gói thầu đó, số tiền thưởng vẫn thuộc phạm vi gói thầu.

Ngày 21/9/2022, Thủ tướng Chính phủ đã thông qua đề nghị xây dựng Nghị định quy định chế độ thưởng hợp đồng đối với các gói thầu liên quan đến triển khai đầu tư xây dựng dự án giao thông trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và một số dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải. Thủ tướng giao Bộ KH&ĐT chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan xây dựng Nghị định theo trình tự, thủ tục rút gọn. Trong quá trình xây dựng Nghị định, phối hợp với các bộ liên quan nghiên cứu, xác định, thống nhất danh mục các dự án được áp dụng và nguồn tiền thưởng hợp đồng phù hợp…

Chuyên đề