|
| Lao động và phương tiện khai thác cát trái phép tại một vị trí trên sông Trà Khúc. Ảnh: Minh Hạnh |
Trên địa bàn các huyện Tư Nghĩa, Sơn Tịnh, TP. Quảng Ngãi, vùng hạ lưu sông Vệ, sông Trà Khúc, tình trạng khai thác cát trái phép thời gian qua rất rầm rộ, lãnh đạo Tỉnh có biết điều này?
Có thể thấy do khan hiếm cát xây dựng, giá cát bị đẩy lên cao nên đã sinh ra trộm cát, khai thác cát trái phép ngang nhiên giữa ban ngày, xuyên đêm trong thời gian qua. Mỗi lần Tỉnh chỉ đạo các ngành, các cấp ra quân kiểm tra, xử lý thì “đội quân” khai thác cát trái phép lại rút lui về ẩn náu, khi hết đợt ra quân lại tiếp tục khai thác trái phép. Khoảng cuối tháng 7, đầu tháng 8/2023 khi lãnh đạo Tỉnh đi vắng, tình trạng này lại rộ lên, ngang nhiên thách thức các cơ quan quản lý nhà nước và pháp luật.
 |
Ông Đặng Văn Minh |
Nằm cuối hai sông chính, lượng cát đổ về sau mỗi mùa mưa lũ là rất lớn nhưng vì sao Quảng Ngãi lại để thiếu cát xây dựng, thưa ông?
Là vựa cát mà để xảy ra tình trạng khan hiếm cát xây dựng là không thể chấp nhận được. Điều này thể hiện sự thiếu chủ động trong công tác quản lý nhà nước, thiếu chuyên môn về dự báo trữ lượng, hạn chế năng lực xây dựng kế hoạch, dẫn đến việc tổ chức đấu giá các mỏ cát chậm, kéo theo các doanh nghiệp khi trúng đấu giá làm thủ tục cấp phép khai thác chậm, tạo ra sự khan hiếm cát trên thị trường, ảnh hưởng đến tổ chức, cá nhân, người dân và các công trình có nhu cầu sử dụng cát xây dựng.
Để xảy ra những hệ quả này trước hết là trách nhiệm của UBND Tỉnh, sau đó là công tác tham mưu của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), các đơn vị, cá nhân có liên quan. Lãnh đạo UBND Tỉnh đã thấy, nhận diện được tình trạng này nên đã chỉ đạo Sở TN&MT khẩn trương hướng dẫn, phối hợp với các doanh nghiệp trúng đấu giá mỏ cát xây dựng thông thường đợt vừa qua khẩn trương hoàn thiện thủ tục đưa vào khai thác. Tuy nhiên, việc triển khai các thủ tục của doanh nghiệp sau khi trúng đấu giá rất chậm.
Bên cạnh đó, có tình trạng sau khi đấu giá xong, đơn vị trúng đấu giá thuê đơn vị tư vấn khảo sát độc lập, đánh giá trữ lượng lại thấp hơn khối lượng trong hồ sơ đưa ra đấu giá. Có độ vênh đó, thiếu sót là do cơ quan chuyên môn chỉ đánh giá sơ bộ, ước lượng, không đánh giá cụ thể nên khi phê duyệt với trữ lượng cao, kéo theo giá khởi điểm cao, dẫn đến đơn vị trúng đấu giá trả lại, Nhà nước thất thu ngân sách. Đây cũng là kinh nghiệm để các đơn vị chuyên môn khắc phục trong những lần đấu giá sau.
Vậy giải pháp khắc phục và ngăn chặn tình trạng khai thác cát trái phép tại Quảng Ngãi là gì, thưa ông?
Đối với tình trạng khan hiếm cát, Chủ tịch UBND Tỉnh đã quyết liệt chỉ đạo nên đã đưa được 3 mỏ cát xây dựng vào khai thác, phần nào giảm tình trạng khan hiếm trên thị trường những tháng cuối năm. Đối với những doanh nghiệp trúng đấu giá mà trả lại, UBND Tỉnh chỉ đạo Sở TN&MT tham mưu xử lý theo hướng đề nghị tăng tiền đặt cọc, rút ngắn thời gian đấu giá, phân kỳ thời gian đóng tiền sau đấu giá…
Riêng đối với việc để xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép, Tỉnh xác định bên cạnh năng lực quản lý yếu, còn có sự buông lỏng, làm ngơ, thậm chí tiếp tay của một số cá nhân tại địa phương, đơn vị, cơ quan. Tỉnh sẽ chỉ đạo cơ quan chức năng làm rõ vấn đề này. Bên cạnh đó, kể từ nay, địa phương nào để xảy ra tình trạng khai thác cát trái phép như thời gian qua, Chủ tịch UBND Tỉnh sẽ tạm đình chỉ chức vụ chủ tịch UBND huyện, thành phố, thị xã đó. Đồng thời, chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố tạm đình chỉ chủ tịch UBND các xã, phường nơi xảy ra khai thác cát trái phép để làm rõ trách nhiệm.
Ngoài ra, khi cơ quan chức năng phát hiện các doanh nghiệp, cá nhân và tổ chức khai thác cát trái phép sẽ lập biên bản phạt vi phạm hành chính, đồng thời, tịch thu phương tiện vận chuyển và thiết bị múc, xúc cát, củng cố hồ sơ, nếu vi phạm lần thứ 2 sẽ khởi tố. Đây là hành vi cố ý vi phạm, cố ý ăn cắp tài nguyên khoáng sản nên Tỉnh sẽ xử lý từ cán bộ (nếu buông lỏng quản lý) đến đối tượng khai thác, phương tiện vận chuyển và thiết bị dùng để khai thác.
