Chấn chỉnh công tác chuẩn bị dự án

Nội dung khảo sát xây dựng một số công trình chưa phù hợp với thực tế hiện trạng dẫn tới phải điều chỉnh khối lượng thiết kế, thi công trong quá trình thực hiện. Ảnh minh họa: Tiên Giang

Coi nhẹ bước chuẩn bị dự án

Theo Thanh tra TP.HCM, các dự án đầu tư xây dựng công trình do Ban Quản lý xây dựng nông thôn mới xã Bà Điểm (huyện Hóc Môn) làm chủ đầu tư để xảy ra nhiều bất cập. Theo đó, việc khảo sát, lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật (BCKTKT), báo cáo nghiên cứu tiền khả thi chưa đánh giá hết thực tiễn những vấn đề phát sinh trong quá trình thi công dẫn đến nhiều công trình chậm tiến độ do chậm bàn giao mặt bằng, chậm di dời hệ thống điện, nước… Chủ đầu tư này cũng không thực hiện bước khảo sát địa hình, khảo sát địa chất khi xây dựng trụ sở các văn phòng.

Theo Thanh tra tỉnh Hải Dương, khi tiến hành thanh tra việc quản lý đầu tư xây dựng cơ bản đối với 82 công trình tại TP. Chí Linh về trình tự, thủ tục thực hiện dự án, xác suất khối lượng, đơn giá của các hạng mục công việc xây dựng theo hồ sơ thiết kế, dự toán và hồ sơ quyết toán; kiểm tra, đối chiếu xác suất thực tế hiện trường đối với một số hạng mục công việc xây dựng của công trình…, phát hiện nhiều tồn tại, hạn chế, thiếu sót trong công tác khảo sát, lập, thẩm định, phê duyệt BCKTKT.

Theo đó, chủ đầu tư chưa tổ chức giám sát khảo sát xây dựng theo quy định về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng; nghiệm thu báo cáo kết quả khảo sát của một số công trình chưa bảo đảm quy định. Nội dung khảo sát xây dựng một số công trình chưa phù hợp với thực tế hiện trạng, yêu cầu thiết kế của công trình. Theo đó, trong quá trình thực hiện, chủ đầu tư phải điều chỉnh khối lượng thiết kế, phát sinh tăng, giảm khối lượng thi công.

Công tác lập, thẩm định và phê duyệt BCKTKT còn chưa phát hiện được một số sai sót do thiết kế tính sai tăng khối lượng, áp dụng sai định mức, đơn giá dẫn đến kết quả thẩm định dự toán xây dựng của một số công trình chưa chính xác.

“Nhiều chủ đầu tư xem nhẹ công tác chuẩn bị dự án, pháp luật về quy hoạch; lập dự án, nội dung báo cáo nghiên cứu khả thi, công tác khảo sát địa hình, khảo sát địa chất, khảo sát khí tượng thủy văn phục vụ lập dự án, lập thiết kế cơ sở, thiết kế bản vẽ thi công…”, Thanh tra tỉnh Hải Dương chỉ rõ.

Tương tự, Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Bắc Giang chia sẻ, khi lập dự án đầu tư xây dựng, có tình trạng nêu căn cứ pháp lý, các quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng không đầy đủ hoặc đã hết hiệu lực; lập dự án không phù hợp với chủ trương đầu tư, quy hoạch tỉnh, quy hoạch xây dựng và các quy hoạch khác có liên quan; thuyết minh dự án, BCKTKT còn sơ sài, không đầy đủ nội dung theo quy định; thiếu tính toán, lựa chọn quy mô, công suất để thiết kế cho phù hợp; kết quả khảo sát không phù hợp với thực tế.

Ngoài ra, theo Sở KH&ĐT Bắc Giang, một số dự án, công trình có thiết kế kiến trúc, phương án tổng mặt bằng chưa bảo đảm tính hợp lý về công năng sử dụng, mỹ quan, kiến trúc; chưa có định hướng phát triển cho tương lai, thiết kế chỉ đáp ứng nhu cầu hiện tại, dẫn tới khi bổ sung mới các hạng mục khác theo nhu cầu sử dụng thì phát sinh nhiều bất cập. Việc thiết kế, tính toán kết cấu một số công trình còn chưa chính xác, độ an toàn quá cao gây lãng phí vốn đầu tư. Thiếu quy trình bảo trì công trình và chưa xác định được thời hạn sử dụng theo thiết kế (tuổi thọ công trình). Lập tổng mức đầu tư, dự toán xây dựng không phù hợp về khối lượng, định mức, đơn giá, chế độ chính sách theo quy định.

Sở KH&ĐT Thanh Hóa cho biết, tình trạng chủ đầu tư không lập, phê duyệt nhiệm vụ khảo sát, nhiệm vụ thiết kế; không lập, thẩm định, phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu đối với gói thầu tư vấn khảo sát, lập BCKTKT công trình… vẫn xảy ra thường xuyên.

Tư vấn chuẩn bị dự án vừa thiếu vừa yếu

Theo Sở KH&ĐT tỉnh Lạng Sơn, Dự án Nhà làm việc Trung tâm Bảo trợ xã hội Tỉnh để xảy ra tình huống không tổ chức xem xét, đánh giá năng lực nhà thầu tư vấn theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Thông tư số 10/2013/TT-BXD quy định chi tiết một số nội dung về quản lý chất lượng công trình xây dựng (không có hồ sơ năng lực nhà thầu tư vấn và các chứng chỉ hành nghề cá nhân chủ trì thực hiện thiết kế, khảo sát, lập BCKTKT theo quy định); Chủ đầu tư không thực hiện lập, phê duyệt nhiệm vụ khảo sát xây dựng, phương án kỹ thuật khảo sát xây dựng theo quy định.

Trong khi đó, tại UBND huyện Điện Biên (tỉnh Điện Biên), Dự án Nhà, lớp học các trường mầm non số 1 Pá Khoang, số 2 Mường Pồn, Pa Thơm Na Ư và Dự án Nhà, lớp học các trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học số 2 Na Tông, Pu Lau, Mường Lói đã lựa chọn các đơn vị tham gia thực hiện lập BCKTKT không bảo đảm điều kiện, thiếu chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng.

Nhiều địa phương ghi nhận tình trạng tư vấn chuẩn bị dự án vừa thiếu vừa yếu. Theo Sở KH&ĐT Bắc Giang, năng lực, kinh nghiệm của một số tổ chức tư vấn khảo sát, thiết kế còn yếu, không kịp thời nghiên cứu, cập nhật đầy đủ các quy định pháp luật về xây dựng, các quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng hiện hành. Nhiều chủ đầu tư chưa quan tâm đến việc lựa chọn đơn vị tư vấn có năng lực tốt để thực hiện công tác tư vấn, lựa chọn đơn vị tư vấn còn mang tính hình thức.

Để dự án đầu tư công phát huy hiệu quả, Bộ Xây dựng cho rằng, cần đặc biệt chấn chỉnh công tác chuẩn bị dự án. Theo đó, tăng cường chất lượng đội ngũ tư vấn lập dự án, thẩm định các báo cáo nghiên cứu. UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thì thúc đẩy các chủ đầu tư tăng cường công tác lựa chọn đơn vị tư vấn bảo đảm đủ năng lực, kinh nghiệm khi tổ chức đấu thầu, tránh hình thức.