Hỏi: Công ty A liên danh với Công ty B để tham dự thầu gói thầu do bên mời thầu X tổ chức và đã được trao hợp đồng vào năm 2015.
Trong quá trình tham dự thầu, thành viên liên danh A, B đều tham gia lập hồ sơ dự thầu và mỗi thành viên ký vào phần kê khai năng lực, kinh nghiệm của mình.
Trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu, tổ chuyên gia đấu thầu phát hiện thành viên liên danh B thuộc nhà thầu liên danh A - B đã kê khai không trung thực nhiều thông tin, làm giả hồ sơ liên quan đến năng lực, kinh nghiệm của mình khi tham dự thầu nên đã báo cáo bên mời thầu. Trong trường hợp này, bên mời thầu X cần xử lý vi phạm đối với thành viên liên danh B hay với nhà thầu liên danh A - B?
Trả lời: Luật Đấu thầu (Điều 4 Khoản 35) quy định nhà thầu chính là nhà thầu chịu trách nhiệm tham dự thầu, đứng tên dự thầu và trực tiếp ký, thực hiện hợp đồng nếu được lựa chọn. Nhà thầu chính có thể là nhà thầu độc lập hoặc thành viên của nhà thầu liên danh. Như vậy, khi tham gia đấu thầu thì tất cả thành viên liên danh đều là nhà thầu chính.
Luật Đấu thầu (Điều 89) quy định một trong các hành vi bị cấm trong đấu thầu là trình bày sai một cách cố ý hoặc làm sai lệch thông tin, hồ sơ, tài liệu của một bên trong đấu thầu nhằm thu được lợi ích tài chính hoặc lợi ích khác hoặc nhằm trốn tránh bất kỳ một nghĩa vụ nào.
Đối với trường hợp nêu trên, nhà thầu liên danh sử dụng hồ sơ giả do thành viên liên danh B cung cấp để làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu thì nhà thầu liên danh này bị coi là vi phạm Điều 89 Luật Đấu thầu. Trong trường hợp này, hồ sơ dự thầu của nhà thầu bị loại và việc xử phạt phải được áp dụng với tất cả các nhà thầu liên danh, bao gồm Công ty A và Công ty B vì (i) các thành viên liên danh đều là nhà thầu chính khi tham gia đấu thầu và đều phải chịu trách nhiệm nếu vi phạm pháp luật về đấu thầu; (ii) văn bản thỏa thuận liên danh thể hiện sự ràng buộc không thể tách rời của các thành viên để tham gia đấu thầu, do vậy, hành vi vi phạm pháp luật đấu thầu của nhà thầu liên danh không thể coi là hành vi vi phạm của riêng một thành viên nào đó trong liên danh. Do vậy, khi tìm kiếm đối tác để liên danh tham dự thầu thì các nhà thầu phải có các thông tin chính xác về đối tác của mình, nhất là về năng lực, kinh nghiệm để tránh các rủi ro đáng tiếc như Công ty A khi liên danh với Công ty B trong tình huống này.