Cơ chế, công nghệ mới tăng hiệu quả giám sát hàng hóa tại cảng hàng không

Hệ thống thông tin hỗ trợ quản lý, giám sát hàng hóa tại cảng hàng không triển khai thí điểm tại Cục Hải quan TP. Hà Nội từ tháng 10/2017 được kỳ vọng tránh sự can thiệp quá nhiều, giúp doanh nghiệp (DN) rút ngắn thời gian làm thủ tục nhưng vẫn bảo đảm theo dõi chặt chẽ hàng hóa, chống tình trạng buôn lậu ngày càng tinh vi.
Cơ chế, công nghệ mới tăng hiệu quả giám sát hàng hóa tại cảng hàng không

Đây là thông tin được đưa ra tại Hội thảo về Triển khai đề án quản lý, giám sát hàng hóa tại cảng hàng không, do Tổng cục Hải quan tổ chức chiều 4/7 tại Hà Nội.

Về thực trạng hiện nay, lãnh đạo Tổng cục Hải quan thẳng thắn đánh giá, công tác giám sát hải quan tại các cảng hàng không quốc tế vẫn đang thực hiện nửa thủ công, nửa điện tử. Việc tiếp nhận bản khai hàng hóa đang thực hiện thủ công, chưa quản lý được chính xác hàng hóa tồn kho ở các cảng, kho, bãi… Kết nối hệ thống giữa các cơ quan nhà nước và công ty kinh doanh kho bãi ở cảng hàng không chưa tốt, nên các DN làm thủ tục phải nộp các chứng từ thủ công nên chậm, không chuẩn xác, phiền hà nhưng vẫn không chặt. Đặc biệt, đối với hàng hóa vận chuyển độc lập chưa được kiểm soát chặt chẽ, có nhiều kẽ hở và dễ bị lợi dụng.

Theo ông Trần Quốc Định, Phó Cục trưởng Cục Hải quan TP. Hà Nội, nhiều vụ vi phạm về buôn lậu ngà voi, thuốc lá… là các lô hàng không có trong danh sách vận đơn. Các đối tác hàng không cũng không chịu trách nhiệm về vấn đề này. Ngoài ra, hiện tại các cảng hàng không cũng chưa phát hiện các lô hàng quá hạn làm thủ tục, mà hầu như các hàng quá hạn này đều có vấn đề.

Từ đầu năm 2017 đến nay, tại sân bay Nội Bài (Hà Nội) phát hiện 250 lô hàng quá hạn mà không có cá nhân, tổ chức, DN nào nhận. Việc quản lý hàng hóa trong kho cũng còn bất cập, chưa biết tồn kho bao nhiêu, phải dựa vào DN kinh doanh hàng không… Trong khi đó, yêu cầu đặt ra là cần phải quản lý chặt chẽ hàng hóa từ khi chưa đi vào lãnh thổ Việt Nam cho tới khi đưa vào lưu thông; tạo sự thuận lợi cho lưu thông hàng hóa, tránh can thiệp tràn lan.

Để khắc phục bất cập, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Công Bình cho biết, Tổng cục Hải quan đã triển khai Đề án quản lý, giảm sát hàng hóa tại cảng biển, hàng không. Đây là một trong các giải pháp mới của ngành hải quan nhằm mục tiêu áp dụng phương pháp quản lý hiện đại, theo thông lệ quốc tế, cũng như thuận lợi tối đa cho thương mại, hoạt động xuất nhập khẩu.

Cụ thể, việc triển khai đề án nhằm đơn giản hóa, hài hòa thủ tục hải quan với thủ tục của DN kinh doanh kho, bãi, cảng biển, càng hàng không và các bên liên quan thông quan.

Một giải pháp là cơ quan hải quan áp dụng hệ thống công nghệ thông tin tập trung để trao đổi, cập nhật thông tin với DN kinh doanh cảng, kho bãi giúp theo dõi chặt chẽ, kịp thời quá trình di chuyển, biến động và tình trạng của hàng hóa từ khi vào đến khi ra khỏi và vận chuyển giữa các địa điểm chịu sự giám sát hải quan.

Qua đó, cơ quan chức năng sẽ rút ngắn thời gian và chi phí làm thủ tục của người khai hải quan, đi đôi với tăng cường công tác quản lý trong việc kiểm tra, giám sát và kiểm soát, nâng cao tính tuân thủ của DN, ngăn ngừa gian lận thương mại, phòng chống buôn lậu và bảo đảm an ninh quốc gia.

Ông Nguyễn Mạnh Tùng, Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (Tổng cục Hải quan) cho biết, việc kết nối thông tin giữa hệ thống của DN kinh doanh kho bãi và các cơ quan Nhà nước tạo ra dây chuyền thông tin thông suốt, giúp DN giảm thiểu thời gian và cơ quan quản lý theo dõi chặt chẽ, kịp thời toàn bộ biến động của hàng hóa từ đầu đến cuối.

Cụ thể, hệ thống CNTT thông tin tập trung phục vụ cho việc trao đổi thông tin giữa cơ quan hải quan và các DN kinh doanh kho hàng không, các bên liên quan thông qua Cơ chế một cửa quốc gia nhằm giải quyết việc quản lý, giám sát hàng hóa tại các địa điểm chịu sự giám sát hải quan; giám sát vận chuyển hàng hóa giữa các địa điểm chịu sự giám sát hải quan; hỗ trợ công tác quản lý hải quan.

Quản lý rủi ro sẽ được áp dụng xuyên suốt quán trình quản lý, giám sát hàng hóa để hỗ trợ xác định các đối tượng kiểm tra trọng điểm phục vụ soi chiếu trước/sau… từ đó nâng cao tính tuân thủ của DN.

“Công nghệ quản lý rủi ro còn góp phần cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường tốt hơn, chống gian lận thương mại và chống thất thu ngân sách Nhà nước”, ông Tùng khẳng định.

Đại diện Tổng cục Hải quan cho biết, theo kế hoạch, hệ thống thông tin hỗ trợ quản lý, giám sát hàng hóa tại cảng hàng không sẽ triển khai thí điểm tại Cục Hải quan Hà Nội vào tháng 10/2017.

Chuyên đề