Chuyên gia Nga bình luận về quan hệ Việt-Nga

Nhân chuyến thăm Nga của Chủ tịch nước Trần Đại Quang, chuyên gia Nga đã bình luận về quan hệ Việt-Nga như sau.
Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Phu nhân gặp gỡ kiều bào tại sân bay Vnukovo. Ảnh: Nhan Sáng - TTXVN
Chủ tịch nước Trần Đại Quang và Phu nhân gặp gỡ kiều bào tại sân bay Vnukovo. Ảnh: Nhan Sáng - TTXVN

Nhân chuyến thăm chính thức của Chủ tịch nước Trần Đại Quang tới Nga từ ngày 28/6-1/7, phóng viên TTXVN tại Moskva đã phỏng vấn Phó Giáo sư Phương Đông học Anna Kireeva, Phó Trưởng khoa Chính trị học, Trường Đại học Quốc gia Quan hệ quốc tế (MGIMO), Bộ Ngoại giao Nga về ý nghĩa của chuyến thăm.

Theo bà Kireeva, chuyến thăm Nga của Chủ tịch nước Trần Đại Quang có ý nghĩa vô cùng quan trọng, cho phép triển khai toàn diện những thỏa thuận hai bên đã đạt được cho đến nay.

Bà Kireeva cho rằng các nhà lãnh đạo Nga và Việt Nam cần tăng cường hợp tác trong các vấn đề quốc tế mà hai nước cùng quan tâm. Bên cạnh đó, Nga cần tăng cường hợp tác kinh tế với Việt Nam nhằm tận dụng tối đa tiềm năng quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước từ năm 2001.

Phó Giáo sư Kireeva bày tỏ mong muốn trong chuyến thăm này của Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Nga và Việt Nam có thể cụ thể hóa các thỏa thuận kinh tế-thương mại, tổng kết được những kết quả đầu tiên của Thỏa thuận thương mại tự do (FTA) giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á-Âu (EAEU) sau khi thỏa thuận có hiệu lực từ tháng 10/2016 và thảo luận các biện pháp tạo ra nguồn tăng trưởng mới, động lực tăng trưởng mới để đa dạng hóa thương mại của hai nước. Kể từ đầu năm nay, kim ngạch thương mại hai chiều giữa Moskva và Hà Nội đã tăng 25% sau khi đạt 3,8 tỷ USD trong năm 2016. Tuy nhiên, hai nước còn phải nỗ lực rất nhiều để có thể đạt được mục tiêu 10 tỷ USD.

Bà Kireeva cho rằng Nga cần phải đa dạng hóa cơ cấu thương mại, đặc biệt trong những lĩnh vực Nga và Việt Nam có tiềm năng lớn như năng lượng và nông nghiệp. Hiện Nga rất quan tâm đến nhập khẩu rau quả, hải sản từ Việt Nam, trong khi có thể xuất khẩu sản phẩm thịt, sữa sang Việt Nam. Đây là thời điểm Nga và Việt Nam tận dụng những ưu thế từ FTA.

Theo đó, lần đầu tiên trong lịch sử, doanh nghiệp TH Truemilk của Việt Nam đã đầu tư vào khu công nghiệp sữa ở tỉnh Kaluga của Nga và toàn bộ sản phẩm của khu công nghiệp này sẽ được xuất khẩu sang Việt Nam.

Trong công nghiệp, Nga và Việt Nam có thể thành lập những liên doanh tại cả hai nước trong lĩnh vực công nghiệp nhẹ, điện tử và chế tạo máy. Theo đó, Nga có thể hợp tác với Việt Nam tất cả các khâu liên quan đến chế tạo ô tô tải, tiến tới lập các doanh nghiệp lắp ráp chung.

Bên cạnh đó, hai nước còn có thể hợp tác trong lĩnh vực thông tin viễn thông và công nghệ cao vốn có nhiều tiềm năng chưa được khai phá.

Cũng theo Phó Giáo sư Kireeva, hợp tác đầu tư có ý nghĩa rất quan trọng đối với cả hai nước. Năm 2016, Nga và Việt Nam đã thành lập Quỹ Đầu tư Nga-Việt dành cho các dự án thương mại song phương giữa Quỹ đầu tư trực tiếp của Nga (RFPI) và Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước của Việt Nam (SCIC) với tổng số vốn 500 triệu USD.

Bà Kireeva hy vọng hai bên sẽ đưa ra được các dự án cụ thể trong chuyến thăm của Chủ tịch nước Trần Đại Quang.

Về chính sách xoay trục sang châu Á của Tổng thống Vladimir Putin, Phó Giáo sư Kireeva cho rằng khu vực Đông Nam Á có ý nghĩa chiến lược và là một trong những khu vực then chốt trong chính sách của Nga.

Theo bà, định hướng ưu tiên tại châu Á nói chung và Đông Nam Á nói riêng là định hướng chiến lược mang tính dài hạn và gắn với nhiều mục tiêu của Nga. Dù rất chú trọng đa phương hóa chính sách đối ngoại thông qua xây dựng quan hệ hợp tác tốt đẹp với các nước Đông Á song, Nga cần tăng cường hiện diện kinh tế tại Đông Á để có thể mang lại nhiều lợi ích hơn trong khu vực.

Hiện Nga đang tích cực củng cố quan hệ xây dựng với nhiều nước Đông Á, trong đó Việt Nam - đối tác chiến lược của Nga và là đối tác lớn nhất của Nga tại Đông Nam Á. FTA giữa Việt Nam và EAEU chính là bước đi đầu tiên để Nga tham gia vào quá trình hội nhập tại Đông Á.

Bên cạnh đó, Nga mong muốn xây dựng một cơ chế an ninh tập thể tại Đông Á nhằm đảm bảo an ninh cho các nước trong khu vực thông qua một cơ chế phối hợp hành động, trong đó quan trọng hàng đầu với Nga là Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Ngoài ra, Phó Giáo sư Kireeva cho rằng hợp tác giữa các khu vực của hai nước cũng là lĩnh vực hứa hẹn nhiều tiềm năng.

Trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 3/2017, Phó Thủ tướng Nga Yuri Petrovich Trutnev đã hội đàm với Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng về các dự án hợp tác, đầu tư cụ thể tại vùng Viễn Đông. Đây là khu vực được Chính phủ Nga chủ trương ưu tiên phát triển và Tổng thống Putin đã tuyên bố đây là mục tiêu then chốt trong chính sách của Nga cho thế kỷ 21.

Phó Giáo sư Kireeva đánh giá Việt Nam có vai trò vô cùng quan trọng trong chính sách Xoay trục sang châu Á của Nga. Nga chú trọng hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực an ninh, và coi đây là nhân tố ổn định cho khu vực.

Qua chính sách này, Nga muốn gia tăng sự hiện diện của mình tại Đông Á, tìm kiếm động lực để phát triển và đóng góp cho sự phát triển và nền an ninh của khu vực.

Chuyên đề