Cải cách thể chế phải tiếp tục là mũi nhọn đột phá

(BĐT) - Làm việc với Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) sáng 19/2/2019 - cuộc làm việc đầu tiên của Thủ tướng với một bộ, ngành trong năm mới Kỷ Hợi, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc một lần nữa nhắc lại câu nói của hai tác giả cuốn sách kinh tế kinh điển “Vì sao các quốc gia thất bại”: “thể chế, thể chế và thể chế” để nhấn mạnh vai trò của cải cách thể chế đối với sự phát triển nhanh, bền vững, hiện thực hóa các mục tiêu của đất nước.
Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải đưa ra các thể chế vượt trội, hiệu quả hơn. Ảnh: Lê Tiên
Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải đưa ra các thể chế vượt trội, hiệu quả hơn. Ảnh: Lê Tiên

Thủ tướng đánh giá cao Bộ KH&ĐT luôn là mũi xung kích trong cải cách, đổi mới và sáng tạo về tư duy phát triển kinh tế - xã hội, đã tham mưu, đề xuất với Đảng, Nhà nước và Chính phủ những chủ trương, chiến lược, kế hoạch và giải pháp quan trọng phát triển kinh tế - xã hội. Bộ đã có nhiều nỗ lực hoàn thiện thể chế, trong đó có Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch, qua đó, bãi bỏ quy hoạch gây cản trở hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh của người dân, doanh nghiệp. Bộ đã mạnh dạn đề xuất gỡ bỏ những quy định ràng buộc dễ dẫn tới xin - cho, lợi ích nhóm như bãi bỏ giấy chứng nhận đăng ký đầu tư dự án BOT, BT, bãi bỏ quy hoạch sân golf... Bộ KH&ĐT đã có nhiều chính sách cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, chủ động tham mưu, trình Chính phủ ban hành nghị quyết về chương trình hành động cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp; xây dựng Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa được quan sát; thúc đẩy mạnh mẽ việc thu hút đầu tư nước ngoài…

Thủ tướng đặt ra nhiều bài toán, nhiệm vụ trọng tâm mà Bộ KH&ĐT phải đưa ra lời giải, trong đó đầu tiên phải tập trung vào công tác xây dựng thể chế để tạo ra những cải cách đột phá. Trước mắt là các luật trình ra Quốc hội thông qua hoặc cho ý kiến trong năm 2019 như Luật Đầu tư công sửa đổi, Luật về Đầu tư theo hình thức đối tác công tư… phải làm sao khơi thông mọi nguồn vốn cho phát triển.

Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc:

Ở các nước, dù tên gọi khác nhau nhưng vai trò của cơ quan nghiên cứu chiến lược, cơ quan điều hành các cân đối lớn của nền kinh tế đều rất quan trọng. Trung Quốc có Ủy ban Cải cách và Phát triển đóng vai trò rất lớn về tham mưu, chỉ đạo trong phát triển kinh tế - xã hội. Ở Mỹ hay các nước tư bản phát triển khác, vai trò của cơ quan nghiên cứu chiến lược đều rất lớn…

Đối với Việt Nam, Bộ KH&ĐT là cơ quan tham mưu có vị trí đặc biệt quan trọng trong nền kinh tế, cơ quan tham mưu chiến lược tổng hợp quan trọng nhất của Đảng, Nhà nước, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ…

Thủ tướng yêu cầu Bộ phải đưa ra các thể chế vượt trội, hiệu quả hơn. Thể chế phải giúp nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh, phát triển khu vực kinh tế tư nhân, động viên tốt nhất tinh thần khởi nghiệp, tạo niềm tin cho nhân dân, doanh nghiệp yên tâm làm ăn, kinh doanh. Cần có một cách tiếp cận toàn diện, gồm 3 trụ cột để hiện đại hóa thể chế kinh tế, bao gồm các mặt chính trị, xã hội và môi trường. Không được coi nhẹ tầm quan trọng của trụ cột nào trong phát triển kinh tế vì nó sẽ không mang lại cho chúng ta sự bền vững, thịnh vượng và hạnh phúc. “Thể chế phải bảo vệ quyền con người, quyền công dân, quyền tự do kinh doanh, tự do sáng tạo, giải phóng năng lực sản xuất, sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực của nền kinh tế”, Thủ tướng nhấn mạnh và đề nghị phải áp dụng đầy đủ và nhất quán các nguyên tắc trên đây trong soạn thảo, tham vấn, thẩm định các văn bản, chính sách, đề án.

Dẫn câu ngạn ngữ: “Đừng ngại thay đổi. Bạn có thể mất một cái gì đó tốt nhưng bạn có thể đạt được một cái gì đó tốt còn tốt hơn”, Thủ tướng cho rằng, thời gian qua chúng ta đã thấy được hiệu quả của thay đổi thể chế và điều này khích lệ chúng ta quyết tâm, đồng lòng tiếp bước trên con đường này.     

Thực tế trong thời gian qua, Bộ KH&ĐT đã luôn chú trọng công tác cải cách thể chế, coi đây là nhiệm vụ cốt lõi, quan trọng hàng đầu của Bộ. Đề xuất với lãnh đạo Chính phủ, Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Chí Dũng mong muốn Thủ tướng cho phép nghiên cứu, hoàn thiện cơ cấu, chức năng, nhiệm vụ của Bộ KH&ĐT theo mô hình một cơ quan có chức năng chủ yếu là cải cách và phát triển, cơ quan tham mưu quan trọng của Đảng, Nhà nước, Chính phủ về phát triển.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, năm 2019 - năm bứt phá thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020, Bộ KH&ĐT ý thức nhiệm vụ đặt ra rất nặng nề, đòi hỏi nỗ lực hơn nữa, phát huy trí tuệ tập thể, nhất là tham mưu thể chế, chính sách.

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khẳng định, Bộ KH&ĐT sẽ tiếp tục tập trung hoàn thiện công tác thể chế, không chỉ để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong thực tế mà phải kiến tạo cơ hội mới cho phát triển. Bộ sẽ tiếp tục tiên phong trong cải cách và phát triển như phương châm hành động đã đề ra.

Chuyên đề