Đấu giá ông lớn ngành ô tô: Ngắm “xe”, mua đất

(BĐT) - Ngày 22/12, Bộ Giao thông vận tải ra thông báo bán toàn bộ 97,7% vốn điều lệ tương ứng 85,5 triệu cổ phần tại Tổng công ty Vinamotor. Dự kiến, nhà đầu tư phải bỏ ra ít nhất 1.250 tỷ đồng để trở thành ông chủ mới của một trong những doanh nghiệp ô tô lớn nhất Việt Nam.

 
6 tháng đầu năm 2015, Vinamotor đạt trên 55 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế - Ảnh: Tiên Giang
6 tháng đầu năm 2015, Vinamotor đạt trên 55 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế - Ảnh: Tiên Giang

Có ít nhất 3 điểm đáng chú ý tại cuộc đấu giá theo lô này: Nhà nước thoái toàn bộ vốn, giá bán 14.612 đồng/CP và thời gian đăng ký mua CP chỉ vỏn vẹn 4 ngày kể cả thời gian thông báo đấu giá.

IPO thất bại

Tháng 3/2014, Vinamotor thực hiện bán đấu giá lần đầu ra công chúng (IPO) 51 triệu CP, chiếm 51% vốn điều lệ với giá khởi điểm 10.000 đồng/CP. Đã có 126 nhà đầu tư trong đó có 13 nhà đầu tư tổ chức và 113 nhà đầu tư cá nhân đăng ký và tham gia phiên đấu giá với số lượng đặt mua hợp lệ là 1,571 triệu CP, chiếm gần 3,1% số lượng CP đưa ra đấu giá. Tại phiên đấu giá, mức giá đặt mua cao nhất là 10.000 đồng/CP, giá đấu thành công bình quân là 10.000 đồng/cổ phần. Tổng giá trị CP bán được là 15,717 tỷ đồng. Phiên đấu giá được xem là thất bại khi ế lượng lớn CP và không có thặng dư vốn.

Với bề dày trên nửa thế kỷ, Vinamotor đảm nhiệm vai trò DN cơ khí của Bộ GTVT. Kể từ khi chuyển mô hình thành Tổng công ty Công nghiệp ô tô (năm 2003), Vinamotor được định hướng thành DN nòng cốt nhằm phát triển lĩnh vực công nghiệp ô tô tại Việt Nam. Lĩnh vực chính của Vinamotor là sản xuất xe có động cơ; sản xuất thân xe có động cơ, rơ moóc và bán rơ moóc; sản xuất phụ tùng và bộ phận phụ trợ cho xe có động cơ và động cơ xe; sản xuất phương tiện và thiết bị vận tải khác chưa được phân vào đâu; sản xuất mô tô, xe máy...

Xác định phân khúc sản xuất, lắp ráp, kinh doanh dòng xe khách, xe buýt cỡ lớn (trên 29 chỗ ngồi), xe tải trên 10 tấn, kinh doanh thêm cả vận tải, thương mại, với vốn nhà nước đầu tư hàng trăm tỷ đồng, đến nay Vinamotor chỉ chiếm thị phần ít ỏi, lợi nhuận có được chủ yếu do các công ty con, công ty liên kết mang lại. Việc bán toàn bộ CP lần này tại Vinamotor cho thấy quyết tâm thoái vốn khỏi lĩnh vực đầu tư Nhà nước không nhất thiết phải nắm giữ, không đạt hiệu quả cao.

Kỳ vọng bán theo lô

Mặc dù không có sự thay đổi về chủ sở hữu, vốn nhà nước tại Vinamotor vẫn chiếm đa số nhưng thời gian gần đây, kết quả kinh doanh của Vinamotor đã khởi sắc hơn nhờ những chuyển biến tích cực từ thị trường ô tô trong nước. Năm 2014, DN này đạt 70,49 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, cổ tức chi trả 4,7%. Theo báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm 2015 đã được soát xét, Vinamotor có tổng tài sản 1.123 tỷ đồng trong đó nợ phải trả là 186,7 tỷ đồng. 6 tháng đầu năm 2015 Vinamotor đạt trên 55 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế. Năm 2015, Vinamotor lên kế hoạch doanh thu 871 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế 72 tỷ đồng. Với kết quả kinh doanh 6 tháng khả quan và một số khoản doanh thu tài chính dự kiến ghi nhận vào 6 tháng cuối năm, Vinamotor sẽ hoàn thành kế hoạch đề ra.

Theo các chuyên gia phân tích, giá đấu CP lần này cao hơn lần trước khá nhiều (trên 40%) một phần do hoạt động kinh doanh của Vinamotor có chuyển biến tích cực. Một nguyên nhân quan trọng nữa là việc Nhà nước bán đến 97,7% vốn điều lệ DN đã tạo nên sự hấp dẫn đối với nhà đầu tư. Sở hữu lô CP này, cổ đông lớn có thể kiểm soát toàn bộ hoạt động của DN.

Một yếu tố vô cùng hấp dẫn ít được nhắc đến trong đợt IPO trước đây là vị trí đất vàng DN này đang sở hữu (số 120 Hàng Trống, Hoàn Kiếm, Hà Nội) và của nhiều đơn vị thành viên. Vinamotor hiện có 11 công ty con, 2 công ty liên doanh, 16 công ty liên kết với tổng giá trị xấp xỉ 500 tỷ đồng, 2 chi nhánh, 1 khách sạn đang khai thác đều nằm trên các khu vực rất tiềm năng. Trong vai trò cổ đông lớn khi mua trọn lô, nhà đầu tư mới sẽ thuận lợi làm thủ tục chuyển đổi công năng diện tích đất vàng hơn rất nhiều so với việc chỉ đóng vai trò là cổ đông nhỏ lẻ khi thực hiện IPO trước đây.

Việc Bộ GTVT công bố nhận hồ sơ chỉ trong vòng 4 ngày (từ 22 đến 25/12) khiến không ít nhà đầu tư ngầm hiểu, nhiều ông lớn đã sẵn sàng vào cuộc thâu tóm Vinamotor. Trước đây nhiều đơn vị đã đánh tiếng mua CP, trong đó có chính Công ty liên kết của Vinamotor là Công ty CP Ô tô TMT. Hiện Vinamotor đang sở hữu 6,65 triệu cổ phiếu, tương đương 21,6% CP của Công ty CP Ô tô TMT. Trong trường hợp TMT mua thành công Vinamotor, đây sẽ là cuộc thâu tóm ngược ngoạn mục nhất trong năm 2015.     

Chuyên đề