|
| Để cạnh tranh, các ngân hàng ngày càng tung ra thêm nhiều chiêu thức huy động vốn mới. Ảnh: Thành Hoa |
Con số tăng trưởng huy động vốn chưa được cơ quan quản lý đề cập. Như vậy tăng trưởng tín dụng vẫn đang cao hơn tăng trưởng huy động vốn và xu hướng bắt đầu từ năm 2017 vẫn đang tiếp tục duy trì.
Để cạnh tranh, các ngân hàng ngày càng tung ra thêm nhiều chiêu thức huy động vốn mới. Ngân hàng UOB Vietnam đang áp dụng loại hình với tên gọi tài khoản ưu tiên, theo đó khách hàng gửi tiền kỳ hạn sáu tháng (lãi suất 6%/năm), 12 tháng (lãi suất 7%/năm) được vay lại tối đa 80% giá trị sổ tiết kiệm với lãi suất vay bằng lãi suất tiền gửi, thời gian vay bằng kỳ hạn sổ, tối đa 11 tháng, lãi trả hàng tháng. Ngoài ra khách hàng còn được chuyển tiền miễn phí đến các ngân hàng khác.
Từ trước đến nay các ngân hàng trong nước vẫn cho người gửi tiền vay lại sổ tiết kiệm nếu có nhu cầu, nhưng lãi suất không phải bằng lãi suất tiền gửi, mà là lãi suất gửi cộng thêm biên độ 0,5-2%/năm tùy nơi, tùy giá trị vay lại nhiều ít, thời hạn ngắn dài. Người vay dạng này phải trả lãi hàng tháng.
UOB Vietnam, với cách thức trên, đã giúp người gửi tiền vay lại với lãi suất gửi mà không cộng thêm biên độ. Sự linh hoạt này là đáng kể và thu hút được những khoản tiền gửi mà người gửi chưa chắc chắn về nhu cầu chi tiêu của mình hoặc có nhu cầu chi tiêu ngắn hạn lặp lại liên tục trong một thời gian dài.
Một số ngân hàng nội đưa ra chiêu thức khác. Chẳng hạn gửi tiết kiệm 18 tháng, lãi suất 8%/năm, nhưng nếu thời gian thực gửi liên tục đã được từ 180 ngày trở lên, khách hàng có thể tất toán sổ trước hạn mà vẫn được hưởng lãi bằng với lãi suất ghi trên sổ. Cách này chẳng khác nào huy động vốn sáu tháng ở mức lãi suất 8%/năm.
Các hình thức khuyến mãi tặng quà cho người gửi tiền giờ đây đã trở nên phổ biến. Tặng hiện vật, voucher mua hàng, voucher chiết khấu khi sử dụng dịch vụ của các đối tác liên kết... ngân hàng nào cũng có, nên không còn hấp dẫn người gửi tiền.
Thay vào đó, các ngân hàng giảm phí dịch vụ cho khách hàng như phí chuyển tiền ra nước ngoài (du học, chữa bệnh, định cư...), miễn phí chuyển khoản giữa các ngân hàng, vay tiền được trả trước hạn mà không tính phí phạt, giảm phí chi tiêu bằng thẻ quốc tế ở nước ngoài...
Để giữ khách hàng gắn bó với mình, các ngân hàng hạn chế cho vay trên cơ sở thế chấp sổ tiết kiệm của ngân hàng khác. Có ngân hàng chỉ nhận thế chấp sổ tiết kiệm của những đồng nghiệp uy tín như Vietcombank, Á Châu, còn sổ của những ngân hàng cổ phần nhỏ là “loại hết khỏi danh sách”, như lời trưởng bộ phận tín dụng một ngân hàng lớn ở TPHCM. Thậm chí có ngân hàng còn nói “không” tuyệt đối với cho vay thế chấp sổ tiết kiệm của bất kỳ ngân hàng nào.
Theo nhận xét của tổng giám đốc một ngân hàng, việc đáp ứng chỉ tiêu sử dụng 40% vốn huy động ngắn hạn cho vay trung, dài hạn đang bức bách hơn do từ đầu tháng 4-2019 NHNN bắt đầu thực hiện xếp hạng các tổ chức tín dụng theo Thông tư 52/2018.
Việc xếp hạng được căn cứ trên những tiêu chí vô cùng cụ thể, chi tiết liên quan đến vốn, chất lượng tài sản, quản trị điều hành, kết quả hoạt động kinh doanh và nhất là khả năng thanh khoản và mức độ nhạy cảm đối với rủi ro thị trường. Kết quả xếp hạng không được công khai ra dư luận nhưng sẽ được thông báo đến từng ngân hàng, nó chẳng khác nào sự báo động đối với những ngân hàng bị xếp ở thứ hạng thấp.
Các biện pháp chế tài có thể không dừng ở mức như hiện tại, mà nhiều khả năng có những biện pháp hà khắc như không cho tăng trưởng tín dụng về con số tuyệt đối - điều thường chỉ áp dụng đối với những ngân hàng bị đặt trong tình trạng kiểm soát đặc biệt.
Đến tận cuối quí 1, NHNN mới phân bổ chỉ tiêu tín dụng năm 2019 cho các ngân hàng. Một số ngân hàng, như tờ trình tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông năm nay, đặt chỉ tiêu tín dụng khá cao, từ 17-18% đến 35%. Đại diện một ngân hàng giải thích cho cổ đông, đại ý chỉ tiêu cứ đặt thế, còn NHNN phân bổ cho bao nhiêu, sẽ điều chỉnh về mức phân bổ sau. Mức chỉ tiêu tín dụng cao cho thấy tham vọng của các ngân hàng về tăng trưởng lợi nhuận và là bằng chứng về sự gia tăng cạnh tranh trong huy động vốn.
Gửi tiết kiệm vẫn là lựa chọn được ưa chuộng trong số các kênh đầu tư. Tuy nhiên theo các ngân hàng, những khách hàng có khoản tiền gửi lớn, tính bằng tỉ đồng trở lên, đang dịch chuyển sang đầu tư bất động sản do giá bất động sản phân khúc trung, cao cấp năm qua được đánh giá có mức tăng trưởng cao hơn lãi suất ngân hàng. Ngoài ra người gửi tiền chi tiêu nhiều hơn cho cuộc sống thường ngày, nên các khoản tiền gửi nhàn rỗi có giá trị từ vừa phải đến thấp đã không còn giữ được tốc độ tăng trưởng như các năm trước.
