Sửa Luật Quy hoạch để gỡ vướng, khơi thông đầu tư

(BĐT) - Trong quá trình rà soát quy định của pháp luật liên quan tới hoạt động quy hoạch, một số bộ, ngành cho biết, vẫn còn những quy định chưa thống nhất, chưa đồng bộ giữa các văn bản quy phạm pháp luật, có nội dung còn nhiều cách hiểu khác nhau, gây khó khăn trong áp dụng, thực hiện. Bộ Tài chính cho biết, nhiều nội dung sẽ được nghiên cứu sửa đổi trong quá trình xây dựng Luật Quy hoạch (sửa đổi), dự kiến trình Quốc hội vào Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025).

Bộ Xây dựng cho rằng, Luật Quy hoạch cần tăng cường phân quyền cho các bộ để tạo sự chủ động trong việc thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch ngành. Ảnh: Lê Tiên
Bộ Xây dựng cho rằng, Luật Quy hoạch cần tăng cường phân quyền cho các bộ để tạo sự chủ động trong việc thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch ngành. Ảnh: Lê Tiên

Điểm b khoản 2 Điều 15 Luật Quy hoạch (được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 57/2024/QH15) quy định, Thủ tướng Chính phủ tổ chức thẩm định nhiệm vụ lập quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng; phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch, phê duyệt điều chỉnh nhiệm vụ lập quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh. Theo Bộ Xây dựng, hiện thẩm quyền này đã được phân quyền tại khoản 1 Điều 7 Nghị định số 144/2025/NĐ-CP quy định về phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng cho Bộ trưởng Bộ quản lý chuyên ngành (Bộ trưởng Bộ Xây dựng). Như vậy, có sự khác nhau về thẩm quyền tại Luật Quy hoạch và các quy định pháp lý có liên quan.

Bộ Xây dựng cho rằng, Luật Quy hoạch cần tăng cường phân quyền cho các bộ để tạo sự chủ động trong việc thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch ngành, phù hợp lĩnh vực quản lý ngành.

Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cho biết, điều kiện về năng lực chuyên môn đối với tổ chức tư vấn lập quy hoạch ngành quốc gia (mạng lưới đường bộ) được quy định tại Nghị định số 144/2025/NĐ-CP có sự thay đổi so với quy định tại Nghị định số 37/2019/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch (đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 58/2023/NĐ-CP). Mặt khác, tại Phụ lục II Nghị định số 144/2025/NĐ-CP đã quy định quy trình lập, thẩm định, phê duyệt, công bố, tổ chức thực hiện, đánh giá, điều chỉnh quy hoạch ngành quốc gia, có sự thay đổi so với nội dung quy định tại Nghị định số 37/2019/NĐ-CP. Do đó, cần sửa đổi, bổ sung, thay thế, ban hành mới văn bản quy phạm pháp luật để bảo đảm đồng bộ.

Sở Tư pháp tỉnh Bắc Ninh cho rằng, việc phân định nguồn vốn (đầu tư công/chi thường xuyên) cho hoạt động quy hoạch theo Điều 9 Luật Quy hoạch (được sửa đổi tại Luật số 57/2024/QH15) gây khó khăn trong quản lý chi phí, thanh, quyết toán dự án và chậm tiến độ dự án.

Ngoài ra, điểm b khoản 1 Điều 1 Luật số 57/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu quy định, quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành phải phù hợp với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh có liên quan theo quy định của Chính phủ.

Trong khi đó, khoản 8 Điều 13 Luật số 35/2018/QH14 ngày 20/11/2018 quy định, quy hoạch đê điều là quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành, cụ thể hóa quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, được lập cho hệ thống đê liên quan từ 2 tỉnh trở lên (không quy định phải phù hợp với quy hoạch tỉnh).

Với sự không thống nhất nêu trên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị sửa đổi điểm b khoản 1 Điều 1 Luật số 57/2024/QH15 theo hướng bỏ nội dung quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành phải phù hợp với quy hoạch tỉnh.

Liên quan đến các quy định thiếu cụ thể, còn nhiều cách hiểu khác nhau, Sở Tư pháp tỉnh Bắc Ninh cho rằng, việc phân định nguồn vốn (đầu tư công/chi thường xuyên) cho hoạt động quy hoạch theo Điều 9 Luật Quy hoạch (được sửa đổi tại Luật số 57/2024/QH15) gây khó khăn trong quản lý chi phí, thanh, quyết toán dự án và chậm tiến độ dự án.

Cũng theo Sở Tư pháp tỉnh Bắc Ninh, hiện chưa quy định nguyên tắc tuân thủ quy hoạch khi chấp thuận, quyết định dự án trong trường hợp có mâu thuẫn giữa các loại quy hoạch, gây lãng phí cơ hội đầu tư, chậm phát huy và lãng phí nguồn lực.

Bộ Công Thương cho biết, hiện chưa có quy định danh mục quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành đối với từng loại hình nguồn và lưới điện, cần bổ sung tại Phụ lục II ban hành kèm theo Luật Quy hoạch. Các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành này sẽ triển khai Quy hoạch phát triển điện lực để cụ thể hóa từng dự án với đầy đủ không gian dự án, sơ đồ khai thác, các thông tin, thông số có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành để bảo đảm kiểm soát các dự án vừa phù hợp với quy hoạch cấp cao hơn, vừa đồng bộ và không chồng lấn với các quy hoạch khác có liên quan, đồng thời có đủ cơ sở để cơ quan có thẩm quyền lập hồ sơ và chấp thuận chủ trương đầu tư; tổ chức lựa chọn nhà đầu tư theo đúng quy định.

Bộ Tài chính nhất trí với nhiều nội dung được các bộ, ngành nêu và cho biết sẽ nghiên cứu sửa đổi trong quá trình xây dựng Luật Quy hoạch (sửa đổi), dự kiến trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 (tháng 10/2025). Một số nội dung được tiếp thu trong quá trình nghiên cứu soạn thảo Nghị định quy định chi tiết Luật Quy hoạch (sửa đổi) thay thế Nghị định số 37/2019/NĐ-CP sau khi Quốc hội thông qua Luật Quy hoạch (sửa đổi) để bảo đảm sự đồng bộ của hệ thống pháp luật. Dự kiến Nghị định sẽ có hiệu lực đồng thời với Luật Quy hoạch (sửa đổi).

Riêng với đề xuất của Bộ Công Thương liên quan tới bổ sung danh mục quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành đối với từng loại hình nguồn và lưới điện tại Phụ lục II ban hành theo Luật Quy hoạch, Bộ Tài chính nêu quan điểm không đồng thuận.

Bộ Tài chính cho biết, quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành vừa được điều chỉnh bởi Luật Quy hoạch, vừa được lập, thẩm định, phê duyệt theo pháp luật có liên quan. Luật Điện lực năm 2024 không quy định về 2 loại quy hoạch này nên không đủ căn cứ pháp lý để bổ sung. Mặt khác, nội dung quy hoạch phát triển điện lực quốc gia đã bao gồm định hướng phát triển nguồn điện đối với thủy điện và năng lượng tái tạo. Việc bổ sung và triển khai lập các quy hoạch nguồn điện riêng rẽ sẽ không bảo đảm việc cân đối, điều phối tổng thể nhu cầu phát triển điện lực quốc gia giữa các loại nguồn điện. Đồng thời, việc bổ sung các quy hoạch này sẽ làm phát sinh các khâu trung gian, chậm tiến độ triển khai các dự án đầu tư.

Kết nối đầu tư