Ủy quyền đứng tên tài sản, BLC thiệt hại hơn 20 tỷ đồng

(BĐT) - Tòa án nhân dân TP. Hà Nội sắp đưa ra xét xử vụ án “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Công ty cho thuê tài chính thuộc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV). Phiên tòa dự kiến diễn ra trong 3 ngày, từ 16 - 18/3/2018.
Nhiều thiết bị cho thuê tài chính đã bị Công ty Xi măng Lào Cai bán, gán nợ cho các đơn vị khác. Ảnh: Hoài Tâm
Nhiều thiết bị cho thuê tài chính đã bị Công ty Xi măng Lào Cai bán, gán nợ cho các đơn vị khác. Ảnh: Hoài Tâm

Công ty cho thuê tài chính TNHH MTV Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (Công ty BLC) do BIDV làm chủ sở hữu 100% vốn điều lệ. Bị cáo chính trong vụ án này là Bùi Văn Khen (sinh năm 1958, nguyên Giám đốc Công ty). Bị cáo còn lại là Nguyễn Việt Hưng (sinh năm 1968, nguyên Trưởng phòng Khách hàng cá nhân, BIDV Chi nhánh Chương Dương). Hai bị cáo cùng bị truy tố về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”.

Theo cáo buộc, các bị cáo Bùi Văn Khen và Nguyễn Việt Hưng đã có hành vi làm trái các quy định về tổ chức và hoạt động của công ty cho thuê tài chính trong quá trình cho Công ty Xi măng Lào Cai (XMLC) thuê tài chính bằng hình thức mua máy móc, thiết bị phục vụ Dự án Xây dựng Thủy điện Nậm Giê.

Theo kết quả điều tra, UBND tỉnh Lai Châu cho phép XMLC xây dựng Nhà máy Thủy điện Nậm Giê tại Lai Châu. Ngày 20/9/2006, Công ty XMLC đã đề nghị BIDV Lào Cai cung cấp tín dụng, xin vay vốn dài hạn đầu tư Dự án. BIDV Lào Cai có công văn đề nghị Công ty BLC tham gia đồng tài trợ Dự án và BLC chấp thuận cho thuê phần thiết bị dự án. Các bên thống nhất BIDV Lào Cai cho vay 18 tỷ đồng, Công ty BLC cho thuê tài chính 22 tỷ đồng.

Đối với khoản tín dụng 18 tỷ đồng, tài sản bảo đảm là toàn bộ tài sản hình thành sau đầu tư (trừ phần thiết bị nhà máy). Đối với phần cho thuê tài chính, BLC giải ngân các hạng mục: thiết bị nhà máy đồng bộ trị giá 16 tỷ đồng; thiết bị phục vụ thi công, chi phí lắp đặt, dụng cụ lắp đặt trị giá 6 tỷ đồng.

Theo quy định tại Điều 1, Điều 24, Điều 27, Nghị định số 16/2001/NĐ-CP ngày 2/5/2001 quy định về tổ chức và hoạt động của công ty cho thuê tài chính thì máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác phải do bên cho thuê nắm giữ quyền sở hữu. Bên mua phải ký hợp đồng mua tài sản. Tuy nhiên, tại Công ty BLC đã xảy ra việc ký hợp đồng ủy quyền cho Công ty XMLC đứng tên sở hữu các thiết bị cho thuê tài chính. Việc này đã tạo điều kiện cho XMLC bán, gán nợ các thiết bị, máy móc cho các đơn vị, cá nhân khác.

Đến năm 2012, ông Nguyễn Công Đường, Giám đốc Công ty XMLC chết, Công ty không còn hoạt động, không có khả năng trả nợ, Dự án không hoàn thành, các thiết bị thuê tài chính không có khả năng thu hồi, dẫn đến thiệt hại hơn 20,6 tỷ đồng, trong đó tiền gốc còn hơn 11,3 tỷ đồng.

Bị can Bùi Văn Khen thừa nhận có biết việc Công ty XMLC đứng tên sở hữu thiết bị, máy móc là sai quy định. Nhưng do tin tưởng đây là doanh nghiệp lớn mạnh, 100% vốn nhà nước của tỉnh Lào Cai, có quan hệ tín dụng lâu năm, khả năng rủi ro thấp nên bị can vẫn thực hiện hành vi ký hợp đồng ủy quyền.
Tại cơ quan điều tra, bị can Bùi Văn Khen thừa nhận có biết việc Công ty XMLC đứng tên sở hữu thiết bị, máy móc là sai quy định. Nhưng do tin tưởng đây là doanh nghiệp lớn mạnh, 100% vốn nhà nước của tỉnh Lào Cai, có quan hệ tín dụng lâu năm, khả năng rủi ro thấp nên bị can vẫn thực hiện hành vi ký hợp đồng ủy quyền.

Công ty XMLC nắm giữ quyền sở hữu đối với các thiết bị dây chuyền sản xuất đá, máy xúc Sumitomo, trạm trộn bê tông, xe cẩu tự hành trong suốt quá trình thực hiện Dự án Thủy điện Nậm Giê (xuất hóa đơn giá trị gia tăng mua các thiết bị cho thuê tài chính cho Công ty XMLC) trái quy định.

Sau khi chi tiền mua tài sản, Công ty BLC không kiểm tra việc sử dụng tài sản, không đôn đốc việc thanh toán tiền thuê theo hợp đồng; khi bên thuê có vi phạm nghiêm trọng việc thực hiện hợp đồng, đã không có biện pháp chấm dứt hợp đồng để thu hồi tài sản, dẫn đến hậu quả Công ty XMLC bán, gán, cho thuê tài sản trái pháp luật, gây thiệt hại tổng số tiền là hơn 11,3 tỷ đồng (tiền gốc) và 9,6 tỷ đồng (tiền lãi).

Cơ quan điều tra xác định Nguyễn Việt Hưng là người tham mưu, đề xuất cho Bùi Văn Khen việc ký hợp đồng ủy quyền cho Công ty XMLC mua và đứng tên các thiết bị cho thuê tài chính. Đồng thời, bị can Hưng là người soạn thảo, ký nháy vào các hợp đồng. Viện Kiểm sát nhân dân tối cao truy tố bị can Bùi Văn Khen và Nguyễn Việt Hưng tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, khung hình phạt 10 - 20 năm tù giam.   

Chuyên đề