Không để “giấy phép con” hành doanh nghiệp

(BĐT) - Để đảm bảo tiến độ ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Doanh nghiệp (DN), Luật Đầu tư, Thủ tướng Chính phủ đã “chốt” thời hạn để các đơn vị trình Chính phủ xem xét, ban hành. Trường hợp hết thời hạn nêu trên, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ chưa ký trình Chính phủ các Dự thảo Nghị  định trong phạm vi quản lý sẽ chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
“Giấy phép con” làm tăng gánh nặng chi phí, làm mất bình đẳng giữa các doanh nghiệp trong tiếp cận cơ hội kinh doanh. Ảnh: Tiên Giang
“Giấy phép con” làm tăng gánh nặng chi phí, làm mất bình đẳng giữa các doanh nghiệp trong tiếp cận cơ hội kinh doanh. Ảnh: Tiên Giang

Gánh nặng chi phí làm “hỏng” DN

Ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) cho biết, theo quy định của Luật Đầu tư mới, điều kiện kinh doanh chỉ được coi là phù hợp khi liên quan đến quốc phòng và an ninh quốc gia, trật tự và an toàn xã hội, đạo đức xã hội và sức khỏe cộng đồng.

Khoản 3, Điều 74 Luật Đầu tư 2014 quy định: “Điều kiện đầu tư kinh doanh quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật ban hành trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành, trái với quy định tại khoản 3 Điều 7 của Luật này hết hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2016”.

Ông Cung cũng nhiều lần nhấn mạnh: “Có hàng ngàn điều kiện kinh doanh –“giấy phép con” được ban hành, nếu không được giải quyết sẽ là rào cản đối với sự phát triển DN Việt Nam, nhất là các DN nhỏ và vừa, DN siêu nhỏ”. Số liệu thống kê sơ bộ của CIEM trong năm 2015 cho thấy: “Tập hợp về các quy định điều kiện kinh doanh lên tới gần 900 trang, chưa kể quy định về hồ sơ, trình tự, thủ tục và cơ quan có thẩm quyền xác lập điều kiện kinh doanh”. Con số này không dừng lại ở đó, mới đây, trước thềm Hội nghị gặp gỡ giữa Thủ tướng và DN năm 2016, đại diện cộng đồng DN Việt Nam, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho biết: “Hiện có 7.000 giấy phép con đang “hành” DN, một nửa trong số đó không còn căn cứ pháp lý để tồn tại”.

Nói về hệ quả của “giấy phép con”, ông Cung cho rằng: “Giấy phép con” sẽ  làm tăng gánh nặng chi phí cho DN trong quá trình gia nhập thị trường; làm mất bình đẳng giữa các DN trong tiếp cận cơ hội kinh doanh; không khuyến khích, thậm chí làm thui chột sáng tạo, loại bỏ những cách làm khác, cách làm mới của DN”.

Phải chăng đây là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng nghiêm trọng, “bóp ngẹt” hiệu quả thực thi Luật DN, Luật Đầu tư mới; làm hàng ngàn DN phải tiếp tục phải đóng cửa, ngừng hoạt động hoặc giải thể trong thời gian qua cũng như những tháng đầu năm 2016?

Quyết liệt hướng dẫn thực thi

Ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng CIEM, thành viên Ban thư ký Tổ công tác Thi hành Luật DN và Luật Đầu tư cho biết: “Trở ngại lớn nhất trong quá trình rà soát, ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật DN, Luật Đầu tư hiện nay là do một số bộ, ngành quá “đủng đỉnh” mặc dù công tác này đã được đốc thúc trước đó khoảng 1 năm. Thời hạn từ nay tới trước 30/6 tới là rất ngắn, do đó, để đảm bảo thời hạn như yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, có thể chất lượng các văn bản ban hành sẽ không cao. Các đơn vị vừa qua “đủng đỉnh” có thể sẽ không kịp rà soát các điều kiện kinh doanh một cách thấu đáo mà chỉ đơn thuần là nâng cấp từ thông tư lên nghị định theo quy định. Đặc biệt, nếu công tác này không kịp tiến độ, tới ngày 30/6 mà các bộ, ngành không thực hiện được sẽ tiếp tục tạo rủi ro cho xã hội, đặc biệt là DN”.
Nhằm tháo gỡ khó khăn cho DN, thúc đẩy DN phát triển, đưa DN trở thành động lực phát triển kinh tế trong giai đoạn hiện nay, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa ký ban hành công văn gửi Bộ trưởng các Bộ: KH&ĐT, Thông tin và Truyền thông, Tư pháp… về việc ban hành văn bản hướng dẫn Luật DN, Luật Đầu tư. Công văn nêu rõ, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang bộ được giao chủ trì soạn thảo văn bản hướng dẫn thực hiện Luật DN, Luật Đầu tư phải đẩy nhanh tiến độ ban hành văn bản về điều kiện đầu tư kinh doanh phù hợp.

Thủ tướng lưu ý: “Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ chỉ đạo quyết liệt việc tập hợp, rà soát các điều kiện đầu tư kinh doanh đang quy định tại các thông tư, quyết định của Bộ trưởng theo hướng dẫn của Bộ KH&ĐT tại Công văn số 3478/BKHĐT-PC ngày 9/5/2016 để tổng hợp, xây dựng các nghị định quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh. Các Bộ gửi kết quả rà soát đến Bộ KH&ĐT, Bộ Tư pháp và Văn phòng Chính phủ trước ngày 21/5/2016, trong đó xác định rõ số lượng các thông tư, quyết định của Bộ trưởng có quy định về điều kiện đầu tư kinh doanh, số lượng và tên các nghị định; đồng thời đẩy nhanh tiến độ soạn thảo các nghị định này, trình Chính phủ trước 30/5/2016 theo trình tự, thủ tục rút gọn” – Công văn nhấn mạnh.

Đối với các ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện theo quy định tại Phụ lục 4 Luật Đầu tư, nhưng chưa ban hành nghị định của Chính phủ quy định về đầu tư kinh doanh, Thủ tướng chỉ đạo, các cơ quan chủ trì soạn thảo hoàn thiện hồ sơ, trình Chính phủ trước ngày 30/5/2016 theo trình tự, thủ tục rút gọn. Bộ Tư pháp phối hợp với các cơ quan chủ trì soạn thảo rút ngắn thời gian thẩm định, có văn bản thẩm định trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày nhận được dự thảo nghị định. “Hết thời hạn nêu trên, các Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ chưa ký trình Chính phủ các nghị  định trong phạm vi quản lý sẽ chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ” – Thủ tướng quyết liệt.             

Chuyên đề