Ảnh chỉ mang tính minh họa: Tường Lâm |
Đi theo băng, “ôm cả lố” giấy giới thiệu
Theo nguồn tin của Báo Đấu thầu, trong vòng hai năm trở lại đây, tại khu vực phía Nam, cụ thể là nhiều huyện của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, TP. Cần Thơ… đã xuất hiện những nhóm người thường xuyên mua HSMT với mục đích kiếm tiền mà hoàn toàn... không dự thầu.
Tung tích của các “nhà thầu” này thường mờ ám và xuất hiện theo nhóm, nắm được thông tin bên mời thầu nào đang phát hành HSMT liền tới mua. Tuy nhiên, ngay sau khi mua HSMT, nhóm người này lập tức liên hệ với chủ đầu tư, các nhà thầu đã mua HSMT của gói thầu đó để… thương lượng, ra giá. Một nhà thầu có ý định dự thầu thực sự chia sẻ: “Nhóm người này đeo bám địa bàn rất lâu. Bất kể gói thầu nào, đặc biệt là xây lắp, phát hành HSMT là đến mua, đòi mua hết HSMT. Sau đó, họ liên hệ với chúng tôi để mặc cả, yêu cầu chúng tôi trả phí thì họ rút lui, không dự thầu. Thời gian qua, các nhà thầu rất mệt mỏi với hành vi này”.
Một bên mời thầu chia sẻ rất cụ thể: “Một nhóm người đi với nhau, người trước người sau. Mỗi người đều lận lưng cả lố giấy giới thiệu của nhiều công ty khác nhau. Theo quy định, bên mời thầu bắt buộc phải bán HSMT cho mọi nhà thầu có nhu cầu. Tuy nhiên, có lúc, nhóm đến đông và “quét sạch” HSMT của chúng tôi trong mấy ngày liền. Hôm sau lại đến với giấy giới thiệu khác. Chỉ cần bên mời thầu chậm trễ hoặc xin hẹn ngày khác đến mua HSMT là họ lập tức dọa dẫm, đe nẹt và đòi thông tin đến lãnh đạo cấp trên, đến cơ quan báo chí để gây áp lực”.
Thông thường, những cá nhân này chỉ “hù” những bên mời thầu ít kinh nghiệm đối phó chứ hoàn toàn không cung cấp thông tin đến Báo Đấu thầu. Nếu phản ánh đến Báo Đấu thầu, sẽ có những hướng dẫn để nhà thầu không mua được HSMT cung cấp đầy đủ thông tin bằng văn bản, từ đó Báo sẽ vào cuộc xác minh tính chân thực của nội dung phản ánh.
Tuy nhiên, chỉ với chiêu mua HSMT rồi hù dọa này, theo tìm hiểu của Báo Đấu thầu, số tiền trục lợi của các nhóm nói trên là không hề nhỏ. “Tùy vào quy mô của gói thầu, tùy vào số lượng của các nhà thầu “ảo” nói trên mà bắt buộc các nhà thầu đấu thật sự phải trả phí. Thậm chí, có gói thầu phải tốn cả trăm triệu đồng chỉ để yên chuyện”, một nhà thầu nhiều kinh nghiệm tại huyện Châu Đức (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết.
Nộp giấy lộn và không có dữ liệu trúng thầu
Tại những gói thầu xuất hiện tình trạng này, những câu chuyện không bán HSMT do các nhà thầu phản ánh đều không đầy đủ. Và đa số các nhà thầu phản ánh đều không cung cấp thông tin chính xác về tên, địa chỉ của mình. Có nhiều nguồn tin cho Báo Đấu thầu biết, nhóm người có hành tung như trên di chuyển địa bàn liên tục trong một tỉnh. Nếu đã bắt đầu tiếp cận bên mời thầu nào thì liên tục xuất hiện để “càn quét” HSMT. Mọi chuyện chỉ dừng lại khi đích thân chủ đầu tư hoặc các nhà thầu muốn đấu thật có động thái “liên hệ”, “nói chuyện”.
Từng nhiều lần đích thân phải gặp và thương lượng với những nhóm mạo danh nhà thầu như nói trên, một nhà thầu tại TP. Cần Thơ khẳng định: “Chỉ có những kẻ muốn trục lợi và cố tình gây khó dễ cho chủ đầu tư mới có cách hành xử như thế. Các nhà thầu đàng hoàng vẫn mua HSMT bình thường, vẫn dự thầu bình thường với việc lập HSDT rất chuyên nghiệp. Và càng không có chuyện đòi mặc cả, thương lượng bằng tiền với nhà thầu khác chỉ để không… dự thầu”.
Trong khi đó, đã có một số chủ đầu tư sau khi chuẩn bị rất nhiều HSMT để đối phó với việc mua ồ ạt của các nhóm người này, kiên quyết nói không với yêu cầu đòi thương lượng dẫn tới những câu chuyện… cười ra nước mắt. Do không “vòi” được tiền từ khâu vòng loại, đa số nhà thầu mạo danh tự khắc bỏ của chạy lấy người, biến mất dạng sau khi mua HSMT.
Cũng có trường hợp vẫn liều lĩnh đến nộp HSDT. “Nhưng khi mở thầu thì HSDT chỉ là mớ giấy lộn, không có cả đơn dự thầu, không có bất kỳ tài liệu nào liên quan. Đặc biệt, không bao giờ có những văn bản có giá trị như thư bảo lãnh dự thầu, các hợp đồng tương tự…”, một chủ đầu tư cho biết.
Thậm chí, Báo Đấu thầu từng dự buổi mở thầu mà nhà thầu thay vì nộp HSDT lại nộp… đơn tố cáo, gây ầm ĩ, nhiễu loạn.