Theo kết luận thanh tra toàn diện các dự án của Công ty cổ phần Thương mại và Dịch vụ Lã Vọng và các đơn vị thành viên trên địa bàn Hà Nội của Thanh tra Chính phủ, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội đã mắc nhiều sai phạm, tham mưu không đúng quy định pháp luật dẫn tới nguy cơ gây thất thoát ngân sách nhà nước.
Đầu tháng 7/2018, ông Lê Văn Vọng bất ngờ thoái toàn bộ vốn của mình ở Công ty Lã Vọng, không còn là Tổng giám đốc, người đại diện của doanh nghiệp này. Sau đó 1 tháng, Thanh tra Chính phủ công bố thanh tra toàn diện các dự án của công ty này.
Vì sao không tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành?
Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 6 (đoạn Ba La- Xuân Mai) được UBND TP Hà Nội chấp thuận cho Tổng công ty Sông Đà nghiên cứu lập, hoàn chỉnh đề dự án xây dựng, nâng cấp theo hình thức hợp đồng BOT (xây dựng- kinh doanh- chuyển giao) kết hợp BT.
Tháng 3/2010, Văn phòng Chính phủ có văn bản truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ cho phép UBND TP Hà Nội áp dụng hình thức chỉ định nhà thầu theo hình thức hợp đồng BT.
Tuy nhiên Tổng công ty Sông Đà là đơn vị được giao chủ đầu tư nhưng không đề xuất được dự án để triển khai thực hiện.
Chính vì thế đến tháng 2/2017, Tổng công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị (UDIC) được UBND TP Hà Nội cho phép hợp tác liên doanh với Công ty cổ phần Sông Đà- Hà Nội, Công ty cổ phần thương mại Ngôi Nhà Mới (đơn vị thuộc Tập đoàn Lã Vọng) và Công ty cổ phần Đầu tư phát triển và Dịch vụ Đại An thực hiện dự án đầu tư; các bên liên doanh tiến hành thành lập pháp nhân mới lấy tên là Công ty cổ phần Louis Group.
Sau đó, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội đã tham mưu cho UBND TP Hà Nội bổ sung đoạn tuyến Ba La- Chúc Sơn vào dự án Cải tạo nâng cấp Quốc lộ 6 Ba La- Xuân Mai với quy mô toàn tuyến và tiếp tục áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư Công ty cổ phần đầu tư Louis Group đàm phán trực tiếp hợp đồng BT. Hà Nội đã chấp thuận chủ trương đề xuất, giao công ty này tiếp tục nghiên cứu hoàn chỉnh các nội dung của dự án.
Ngày 9/6/2017, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội có báo cáo kết quả thẩm định nội dung quy mô đầu tư cải tạo, nâng cấp 20,9 km Quốc lộ 6 từ Ba La- Xuân Mai, tổng vốn đầu tư trên 8.800 tỷ đồng; phương thức thanh toán vốn đầu tư với 43 ô đất diện tích khoảng 454,67 ha theo nhà đầu tư đề xuất, kiến nghị UBND TP Hà Nội phê duyệt đề xuất dự án theo hình thức BT.
Gần 2 tuần sau, Sở này tiếp tục có báo cáo thẩm định với nội dung “quỹ đất dự kiến thanh toán cho nhà đầu tư là 41 ô, tổng diện tích 441,26 ha, theo đề xuất của nhà đầu tư; đề xuất áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư để đàm phán trực tiếp hợp đồng BT đoạn Ba La-Xuân Mai”.
Dự án được UBND TP Hà Nội chấp thuận, phê duyệt đề xuất cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 6 đoạn Ba La- Xuân Mai theo hình thức BT.
Đến ngày 24/6/2017, UBND TP Hà Nội có văn bản kiến nghị Thủ tướng cho phép tiếp tục áp dụng hình thức chỉ định Công ty Louis Group đàm phán trực tiếp hợp đồng BT dự án này.
Tuy nhiên, đến tháng 8/2017, Thủ tướng Chính phủ có văn bản yêu cầu UBND TP Hà Nội tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành và chịu trách nhiệm toàn diện trong việc thực hiện dự án.
Kết luận thanh tra khẳng định, việc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội tham mưu phê duyệt đề xuất dự án thuộc giai đoạn chuẩn bị đầu tư, quy mô dự án bổ sung đoạn tuyến Ba La- Chúc Sơn vào dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 6 đoạn Chúc Sơn- Xuân Mai với quy mô toàn tuyến Ba La- Xuân Mai và chỉ định nhà đầu tư thực hiện dự án BT khi quy mô toàn tuyến đã thay đổi là vi phạm Nghị định 30/2015 của Chính phủ về đấu thầu dự án.
“Sau khi có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đã không tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành để tham mưu theo quy định, dẫn đến việc UBND TP Hà Nội tiếp tục có chỉ đạo các cơ quan có liên quan chuẩn bị thủ tục để đàm phán hợp đồng với Công ty cổ phần đầu tư Louis Group”- Thanh tra Chính phủ chỉ rõ.
Kết luận thanh tra khẳng định việc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội căn cứ vào danh mục các ô đất theo đề xuất của nhà đầu tư để trình quỹ đất giao đối ứng thanh toán BT, đề xuất giao đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất là vi phạm quy định của Luật Đất đai 2013.
Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội.
Rà soát lại toàn bộ quỹ đất, xử lý nghiêm cán bộ
Tháng 6/2018, UBND TP Hà Nội có quyết định phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 6 đoạn Ba La- Xuân Mai theo hình thức hợp đồng BT. Quy mô dự án gần 125 ha, tổng vốn đầu tư trên 8.713 tỷ đồng. Nhà đầu tư được tạo điều kiện khai thác 39 ô đất (theo đề xuất của công ty) với tổng diện tích trên 343,5 ha, giá trị tiền sử dụng đất trên 8.262 tỷ đồng; lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu.
Đến thời điểm Thanh tra Chính phủ vào cuộc, dự án đang trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Qua kiểm tra thông tin 39 ô đất dự kiến dùng thanh toán dự án BT do Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội trình, Thanh tra Chính phủ phát hiện có 14 ô đất không chồng lấn các dự án khác, diện tích trên 209 ha, hiện trạng là đất nông nghiệp chưa giải phóng mặt bằng; 6 ô đất diện tích khoảng 33,9 ha đã được UBND TP Hà Nội có văn bản chỉ đạo dùng để làm đất tái định cư cho các hộ dân thuộc diện giải phóng mặt bằng của dự án trên địa bàn Hà Nội.
10 ô đất diện tích khoảng 70,3 ha đã được Hà Nội dự kiến đấu giá quyền sử dụng đất tạo nguồn để thực hiện các dự án trên địa bàn các quận, huyện của thành phố.
9 ô đất khác với diện tích gần 30,2 ha đã giải phóng mặt bằng, trước đây UBND TP Hà Nội và các sở ngành đã có văn bản giới thiệu địa điểm để các nhà đầu tư nghiên cứu lập dự án.
Kết luận của Thanh tra Chính phủ cho rằng, mặc dù Chủ tịch UBND TP Hà Nội đã có văn bản chỉ đạo về việc tuân thủ quy hoạch chi tiết xây dựng, đảm bảo đồng bộ, không trùng lấn với dự án đã giao chủ đầu tư khác, nhưng Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội vẫn trình để giao cho nhà đầu tư 39 ô đất làm đối ứng thanh toán BT.
“Việc tham mưu không đúng quy định pháp luật của Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội nguy cơ gây thất thoát ngân sách nhà nước. Danh mục 39 ô đất được Sở Kế hoạch và Đầu tư trình phần lớn trùng khớp với danh mục đề xuất của Công ty cổ phần đầu tư Louis Group, mặc dù công ty này chưa được lựa chọn là nhà đầu tư, nên chưa có quyền đàm phán hợp đồng BT”- kết luận cho hay.
Tuy nhiên, do các đề xuất này chưa được UBND TP Hà Nội chấp thuận và chưa được thực hiện nên không gây ra thiệt hại cho ngân sách nhà nước nhưng cơ quan thanh tra đánh giá “là nguyên nhân dẫn đến sự bất bình trong dư luận, ảnh hưởng xấu đến uy tín của chính quyền thành phố”.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo rà soát lại toàn bộ quỹ đất được đề xuất dùng làm quỹ đất đối ứng dự án BT để đưa vào đấu giá quyền sử dụng đất.
Trường hợp UBND TP Hà Nội vẫn tiếp tục thực hiện dự án theo hình thức hợp đồng BT thì phải thực hiện đúng quy định pháp luật về đầu tư theo hình thức BT, tránh gây thất thoát ngân sách nhà nước.
“Đối với các sai phạm trong công tác chuẩn bị đầu tư Dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 6, phải kiểm điểm làm rõ trách nhiệm các cán bộ Sở Kế hoạch và Đầu tư về các tờ trình liên quan, để có hình thức xử lý nghiêm theo quy định. Những cán bộ có sai phạm được phân công đảm nhận công việc khác, không được tiếp tục công tác tham mưu về kế hoạch và đầu tư”- Thanh tra Chính phủ kiến nghị.
