Không dễ mua xe ô tô công giá rẻ

(BĐT) - Thông tin 1 chiếc xe ô tô công thanh lý được 46,2 triệu đồng khiến không ít người có nhu cầu mua xe mong muốn biết được cách mua xe giá rẻ như vậy. Thế nhưng, để mua được một chiếc xe ô tô công như vậy không hề dễ dàng!
Nhiều người có nhu cầu nhưng không tìm được thông tin đấu giá thanh lý xe công. Ảnh: Chiến Thắng
Nhiều người có nhu cầu nhưng không tìm được thông tin đấu giá thanh lý xe công. Ảnh: Chiến Thắng

Nhiều chiêu lách, dìm giá

Ông Trần Đức Thắng, Cục trưởng Cục Quản lý công sản thuộc Bộ Tài chính cho biết, số lượng ô tô công tính đến ngày 31/12/2016 là 34.214 chiếc. Kể từ thời điểm Quyết định số 32/2015/QĐ-TTg ngày 4/8/2015 quy định tiêu chuẩn, định mức và chế độ quản lý, sử dụng xe ô tô trong cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, công ty TNHH MTV do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ có hiệu lực, đến nay, cả nước đã thanh lý 1.105 chiếc xe công, còn hơn 2.000 chiếc xe dư thừa cần phải thanh lý. Trong số xe đã thanh lý, có 761 xe đã được báo cáo nộp hơn 35 tỷ đồng vào ngân sách nhà nước. Giá thanh lý bình quân là 46,2 triệu đồng/xe.

Theo Quyết định số 32/2015/QĐ-TTg, xe công phục vụ công tác chung được phép thanh lý khi đã sử dụng vượt quá thời gian sử dụng theo quy định của chế độ hoặc đã sử dụng ít nhất 250.000 km mà không tiếp tục sử dụng; hoặc khi xe bị hư hỏng nhưng việc sửa chữa để tiếp tục sử dụng không hiệu quả, không đảm bảo an toàn khi vận hành theo kiểm định của cơ quan chức năng cũng sẽ được thanh lý.

Thanh lý tài sản công nói chung, ô tô nói riêng phải tuân thủ Nghị định số 52/2009/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản nhà nước. Quy trình đấu giá tài sản công trải qua các bước: định giá; công báo thông tin; lập hồ sơ; tổ chức đấu giá. Các khâu này có sự giám sát của hội đồng gồm đại diện cơ quan tài chính, tư pháp... Giá khởi điểm cho xe công được thanh lý sẽ do Hội đồng định giá (được thủ trưởng cơ quan, đơn vị có xe thanh lý thành lập) hoặc thuê tổ chức có đủ điều kiện thẩm định giá thực hiện. Giá này sẽ phải bảo đảm phù hợp với giá thị trường của tài sản cùng loại hoặc tài sản có cùng tiêu chuẩn, kỹ thuật, xuất xứ.

Một chuyên gia định giá cho biết, thực tế có trường hợp chính công ty ông tham gia định giá, giá trị còn lại của chiếc xe được xác định là 250 triệu đồng, nhưng đơn vị có xe thỏa thuận với người mua được xác định trước là thanh lý với giá 85 triệu đồng, phần chênh lệch người mua sẽ đưa riêng, công ty định giá cũng sẽ được hoa hồng. Sau thỏa thuận này, đơn vị có xe thỏa thuận với công ty định giá và đưa ra mức giá 85 triệu đồng. Để hợp thức hóa giá trị bán thấp này, đơn vị có xe thường bổ sung thêm một số giấy tờ như xe bị hư hỏng. Thông tin đấu giá sau đó được công bố trên trang điện tử của sở tư pháp địa phương, với thời gian bán hồ sơ, thu hồ sơ, thu tiền đặt trước vỏn vẹn 1 - 2 ngày. Hết thời gian thông báo không có ai nộp hồ sơ nên thương vụ đấu giá hoàn tất trót lọt như kế hoạch. 

Ngoài ra, nhiều đơn vị còn lách quy định trường hợp xe ô tô thanh lý có giá trị còn lại được đánh giá lại theo quy định dưới 50 triệu đồng/xe thì được bán chỉ định để không phải thực hiện đấu giá, hoặc gom với xe có giá trị trên 50 triệu đồng/xe để đấu giá theo lô và đưa ra giá cả lô rất thấp. Có trường hợp cả lô xe 12 chiếc thanh lý với tổng giá trị cả lô là 381 triệu đồng, trung bình chỉ 31 triệu đồng/chiếc.

Ma trận thông tin

Nhiều đơn vị lách quy định: trường hợp xe ô tô thanh lý có giá trị còn lại dưới 50 triệu đồng/xe thì được bán chỉ định để không phải thực hiện đấu giá, hoặc gom xe có giá trị trên 50 triệu đồng/xe để đấu giá theo lô và đưa ra giá cả lô rất thấp.
Nhiều ý kiến cho rằng, những chiêu lách, dìm giá, hay những tiêu cực trong đấu giá sẽ được hạn chế nếu thông tin minh bạch, tăng cường giám sát. Thông tin minh bạch cũng giúp nhiều người có thể tham gia đấu giá, tăng tính cạnh tranh, từ đó nâng giá thanh lý xe.

Ông Trần Đức Thắng cho biết, việc đấu giá do các đơn vị có xe thực hiện, nhưng phải theo quy định về đấu giá tài sản nhà nước, thông tin phải công khai theo quy định.

Tuy nhiên, việc không quy định đăng tải tập trung thông tin về đấu giá trên 1 hay một số ít phương tiện truyền thông với địa chỉ cụ thể khiến việc tìm kiếm thông tin đấu giá ô tô “khó như lên trời”. Phóng viên Báo Đấu thầu đã thử tìm kiếm thông tin đấu giá ô tô trong thời gian qua thì thấy tản mát trên nhiều trang thông tin điện tử, báo mạng… Còn trên báo in, nhất là báo địa phương thì thông tin rất khó tìm kiếm lại. Nếu là một người có nhu cầu mua xe ô tô thanh lý, rất khó để biết được đầy đủ ở đâu đang thanh lý xe mỗi ngày.

Luật Đấu giá tài sản nhà nước mới được Quốc hội thông qua năm 2016 cũng chỉ quy định việc đăng tải thông tin đấu giá theo hướng: đối với tài sản đấu giá là động sản có giá khởi điểm từ 50 triệu đồng trở lên và bất động sản thì tổ chức đấu giá tài sản phải thông báo công khai ít nhất 2 lần trên báo in hoặc báo hình của trung ương hoặc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có tài sản đấu giá và trang thông tin điện tử chuyên ngành về đấu giá tài sản. Quy định này chưa giải quyết được tình trạng đăng tải thông tin đấu giá tản mát, khó tìm kiếm.

UBND TP. Hà Nội mới đây đã có quyết định yêu cầu tất cả các đơn vị thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn TP. Hà Nội phải công khai thông tin trên Báo Đấu thầu, Cổng thông tin điện tử Sở Tài nguyên và Môi trường, Cổng thông tin điện tử UBND cấp huyện nơi có đất đấu giá, Trung tâm Phát triển quỹ đất Hà Nội… Việc yêu cầu đăng tải thông tin trên Báo Đấu thầu - tờ báo tập trung thông tin về đấu thầu, đấu giá trên cả nước phát hành hàng ngày - là một bước để minh bạch thông tin về đấu giá, tạo thuận lợi nhất cho việc tìm kiếm thông tin.

Cách làm này của Hà Nội có thể là một gợi ý cho việc đăng tải thông tin đấu giá xe ô tô công nói riêng, đấu giá tài sản nhà nước nói chung, tạo ra một cơ sở dữ liệu chung, đầy đủ để minh bạch thông tin, thuận lợi cho tìm kiếm, giám sát việc định giá. Ngoài ra, kết quả mỗi cuộc đấu giá cũng cần phải công khai theo thời hạn nhất định sau khi có quyết định phê duyệt kết quả. Thông qua kết quả đấu giá sẽ biết được ai trúng đấu giá và với mức giá bao nhiêu, tăng giảm thế nào so với giá khởi điểm, tạo cơ sở cho việc giám sát.

Chuyên đề