Dự án Thảo Cầm Viên mới (TP.HCM): Di chứng nặng nề từ việc chủ đầu tư yếu kém

(BĐT) - Được UBND TP.HCM giao làm chủ đầu tư Dự án Thảo Cầm Viên mới tại huyện Củ Chi nhưng Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn không đủ năng lực thực hiện. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến Dự án bị “treo” gần 15 năm chưa triển khai được.
Dự án Thảo Cầm Viên mới có quy mô lớn với diện tích đất thu hồi là 457 ha thuộc lĩnh vực văn hóa, du lịch. Ảnh: Dân Trí
Dự án Thảo Cầm Viên mới có quy mô lớn với diện tích đất thu hồi là 457 ha thuộc lĩnh vực văn hóa, du lịch. Ảnh: Dân Trí

Mới đây, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã thông báo kết luận thanh tra toàn diện Dự án Thảo Cầm Viên mới tại huyện Củ Chi, TP.HCM. Qua đó, TTCP chỉ ra hàng loạt sai phạm, yếu kém của Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn với vai trò là chủ đầu tư Dự án.

TTCP cho biết, Dự án Thảo Cầm Viên mới có quy mô lớn với diện tích đất thu hồi 457 ha thuộc lĩnh vực văn hóa, du lịch nhưng UBND TP.HCM chưa thực hiện đúng trình tự pháp lý theo quy định. UBND TP.HCM giao cho Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn làm chủ đầu tư Dự án trong khi doanh nghiệp này lại không đủ năng lực thực hiện. TTCP khẳng định, trách nhiệm này thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND TP.HCM giai đoạn 2001 - 2006.

TTCP kết luận, việc áp giá đền bù chưa phù hợp làm phát sinh chi phí bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng của Dự án tăng thêm 104,7 tỷ đồng. Dù chưa phát hiện dấu hiệu vụ lợi nhưng TTCP đề nghị phải kiểm điểm nghiêm túc. 
TTCP cho biết, tháng 6/2004, việc UBND TP.HCM có quyết định thu hồi và tạm giao 485,35 ha đất cho Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn để bồi thường thiệt hại, giải phóng mặt bằng, chuẩn bị đầu tư xây dựng Công viên Thảo Cầm Viên mới là chưa đầy đủ thủ tục pháp lý theo quy định. Cụ thể, Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn không xây dựng kế hoạch đấu thầu với gói thầu tư vấn lập quy hoạch chi tiết 1/2000 để trình Sở Giao thông vận tải (GTVT) TP.HCM thẩm định, phê duyệt. Điều này vi phạm quy định tại Điều 11 Nghị định 85/2009/NĐ-CP và trách nhiệm này thuộc về Giám đốc Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn. Giám đốc Sở GTVT TP.HCM cũng chịu trách nhiệm liên đới vì không kịp thời kiểm tra, đôn đốc thực hiện.

Về thanh, quyết toán các gói thầu của Dự án, TTCP cho biết, qua kiểm tra cho thấy, phần lớn các gói thầu chưa được Chủ đầu tư chưa thực hiện việc quyết toán theo quy định. Trách nhiệm này thuộc về Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn và Ban Quản lý đầu tư xây dựng công trình huyện Củ Chi; đồng thời Sở Tài chính TP.HCM cũng liên đới chịu trách nhiệm vì không kịp thời kiểm tra, xử lý đối với các gói thầu không quyết toán theo đúng quy định.

Về công tác bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng của Dự án, TTCP kết luận, việc áp giá đền bù chưa phù hợp làm phát sinh chi phí tăng thêm 104,7 tỷ đồng. Dù chưa phát hiện dấu hiệu vụ lợi nhưng TTCP đề nghị phải kiểm điểm nghiêm túc. Số tiền này đã được chi trả đầy đủ và các bộ, ngành trung ương thống nhất không thu hồi lại từ người dân, nhưng UBND TP.HCM cần cân đối vốn từ ngân sách địa phương để chi trả, hỗ trợ. TTCP khẳng định, trách nhiệm của các sai sót này thuộc về UBND TP.HCM, Hội đồng thẩm định Bồi thường Giải phóng mặt bằng Thành phố và Hội đồng thẩm định Bồi thường Giải phóng mặt bằng huyện Củ Chi.

Tại Thông báo kết luận thanh tra, TTCP cũng khẳng định, quá trình triển khai thu hồi đất của Dự án (xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ thiệt hại và tái định cư, việc áp giá chiết tính…) có nhiều sai sót, làm thất thoát ngân sách nhà nước nhưng đều theo hướng có lợi hơn cho người bị thu hồi đất.

Từ kết quả thanh tra, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND TP.HCM phải tổ chức đấu thầu rộng rãi, công khai, minh bạch để lựa chọn nhà đầu tư xây dựng Dự án Thảo Cầm Viên mới theo đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật, kể cả nhà đầu tư nước ngoài nhằm lựa chọn nhà đầu tư có đủ năng lực tài chính và kinh nghiệm thực hiện Dự án. Trường hợp có việc điều chỉnh quy hoạch Dự án so với mục tiêu Dự án ban đầu, phải tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất, tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án theo đúng trình tự và quy định của pháp luật.

TTCP cũng kiến nghị phải khẩn trương triển khai xây dựng khu tái định cư để bố trí nơi ở cho những hộ đã đăng ký tái định cư. Trong thời gian chưa xây xong khu tái định cư thì UBND TP.HCM cần tìm nơi tạm cư, chi tiền tạm cư cho các hộ này. Đồng thời, chỉ đạo UBND huyện Củ Chi và Công ty Thảo Cầm Viên Sài Gòn có phương án, biện pháp quản lý diện tích đất đã được giải phóng mặt bằng, không để người dân tái sử dụng.

Chuyên đề