Vicem lên tiếng về nguyên do giá trị doanh nghiệp trước IPO vênh nghìn tỷ trước và sau kiểm toán

Liên quan đến thông tin giá trị doanh nghiệp (GTDN) của Tổng công ty Công nghiệp Xi măng Việt Nam (Vicem) do đơn vị kiểm toán độc lập thực hiện tính thiếu hơn 1.000 tỷ đồng so với kết quả do Kiểm toán Nhà nước (KTNN) thực hiện, Vicem đã có thông cáo báo chí chính thức về vấn đề này.
Ảnh Internet
Ảnh Internet

Kết quả GTDN của Vicem được xác định tại thời điểm 0h ngày 1/10/2018 dựa trên cơ sở kết quả do đơn vị tư vấn là Công ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC thực hiện. Việc xác định do AASC thực hiện được tuân thủ theo quy định tại Nghị định số 126/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 của Chính phủ về chuyển doanh nghiệp nhà nước và công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do doanh nghiệp nhà nước đầu tư 100% vốn điều lệ thành công ty cổ phần và pháp luật có liên quan.

Sau đó, Vicem đã có văn bản số 99/VICEM-TGV trình Bộ Xây dựng, Ban chỉ đạo CPH Vicem bộ hồ sơ xác định GTDN vào ngày 15/01/2019

Ngày 18/03/2019, Bộ Xây dựng đã có văn bản số 509/BXD-KHTC gửi KTNN đề nghị thực hiện kiểm toán kết quả định giá giá trị doanh nghiệp của Công ty mẹ - Vicem. Tại văn bản này, Bộ Xây dựng đã có ý kiến: “Giá trị doanh nghiệp của Vicem chưa tính đến lợi thế giá trị quyền khai thác các mỏ do chưa có hướng dẫn”. Nguyên nhân là do Nghị định số 126/2017/NĐ-CP chưa có hướng dẫn cụ thể việc xác định giá trị quyền khai thác mỏ khi cổ phần hóa doanh nghiệp.

Theo kết quả kiểm toán giá trị doanh nghiệp của KTNN tại văn bản số 348/KTNN-TH ngày 29/7/2019, KTNN chưa xác định giá trị quyền khai thác khoáng sản trong GTDN của Vicem, mà lưu ý và tạm xác định giá trị quyền khai thác khoáng sản khoảng 1,193 tỷ đồng. Vì vậy, Vicem cho rằng không thể nói Công ty đã “quên tính” hay “để thiếu” hàng nghìn tỷ đồng trước khi cổ phần hóa.

Trường hợp xác định giá trị Vicem theo phương pháp chiết khấu dòng tiền. Theo kết quả kiểm toán của KTNN, giá trị phần vốn nhà nước tại Vicem là 25.127 tỷ đồng, tăng khoảng 1.747 tỷ đồng so với số báo cáo do đơn vị tư vấn xác định.

Nguyên nhân chủ yếu do KTNN xác định lại tham số ßU của các doanh nghiệp có cùng ngành nghề theo tỷ trọng Nợ/Vốn chủ (D/E) trung bình 5 năm trước thời điểm xác định GTDN (đơn vị tư vấn xác định D/E tại thời điểm xác định GTDN), do đó tỷ suất chiết khấu thấp hơn dẫn đến giá trị phần vốn nhà nước tăng lên.

Trong Báo cáo kiểm toán, KTNN đã nêu “Đơn vị tư vấn đã thực hiện theo hướng dẫn tại Tiêu chuẩn thẩm định giá (TCTĐG) số 12 ban hành kèm theo Thông tư 122/2017/TT-BTC ngày 15/11/2017 của Bộ Tài chính”. KTNN xác định lại tham số ßU của các doanh nghiệp có cùng ngành nghề theo tỷ trọng Nợ/Vốn chủ (D/E) trung bình 5 năm trước thời điểm xác định GTDN (đơn vị tư vấn xác định D/E tại thời điểm xác định GTDN), do đó tỷ suất chiết khấu thấp hơn dẫn đến giá trị phần vốn nhà nước tăng lên. Việc này, trong báo cáo kiểm toán, KTNN cũng đã nêu về vấn đề chênh lệch này như sau: “Hiện Bộ Tài chính chưa có hướng dẫn cụ thể việc tính toán chỉ tiêu này căn cứ trên dữ liệu bình quân 5 năm gần nhất hay tại thời điểm xác định GTDN.”

Về nội dung các khoản góp vốn đầu tư vào các Công ty Xi măng Chinfon, Công ty TNHH Siam City Cement Việt Nam, Công ty Xi măng Nghi Sơn, đơn vị tư vấn đã thực hiện xác định các khoản đầu tư này theo phương pháp vốn chủ sở hữu đúng quy định tại Nghị định 126/2017/NĐ-CP. Vì vậy, thông tin báo chí phản ánh “ đơn vị tư vấn chỉ căn cứ theo báo cáo tài chính – giá trị sổ sách của Vicem khi góp vốn đầu tư dài hạn vào các doanh nghiệp này” là chưa chính xác.

Theo KTNN, giá trị các khoản đầu tư của Vicem vào các công ty này khoảng 3.660 tỷ đồng, tăng khoảng 1.239 tỷ đồng là thuộc phần lưu ý của KTNN về ước tính giá trị các tài sản phi hoạt động của doanh nghiệp khi xác định giá trị doanh nghiệp theo phương pháp chiết khấu dòng cổ tức, KTNN kiến nghị đối với các khoản đầu tư này tiếp cận theo phương pháp thu nhập, ước tính giá trị theo dòng tiền dự báo trong tương lai. Hiện nay, theo tiêu chuẩn thẩm định giá (TCTĐG) số 12 ban hành kèm theo Thông tư 122/2017/TT-BTC ngày 15/11/2017 của Bộ Tài chính không có hướng dẫn chi tiết phương pháp áp dụng đối với các tài sản phi hoạt động này.

Thông tin về phương án sử dụng đất khi cổ phần hóa và giá trị quyền sử dụng đất tính vào giá trị doanh nghiệp, Vicem cho biết, tại văn bản số 509/BXD-KHTC ngày18/03/2019 của Bộ Xây dựng gửi KTNN về việc kiểm toán kết quả định giá giá trị doanh nghiệp của Công ty mẹ - Vicem, Bộ Xây dựng đã nêu rõ tình hình lập, hoàn thành phương án sử dụng đất đối với từng cơ sở nhà, đất và giá đất theo quy định.

Vicem và các đơn vị có 03 cơ sở nhà, đất được nhà nước giao đất cần xác định giá đất để xác định giá trị quyền sử dụng đất tính vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa theo quy định tại Nghị định số 126/2017/NĐ-CP. Tại văn bản số 509/BXD-KHTC ngày 18/03/2019 nêu trên, Bộ Xây dựng đã nêu rõ việc tạm tính giá trị quyền sử dụng đất của 03 cơ sở nhà, đất nêu trên vì địa phương chưa có ý kiến chính thức về giá đất.

Đến thời điểm KTNN thực hiện kiểm toán, đã có 02/03 cơ sở nhà, đất được địa phương có ý kiến chính thức về giá đất làm cơ sở xác định giá trị quyền sử dụng đất tính vào giá trị doanh nghiệp. KTNN đã cập nhật và tính vào giá trị doanh nghiệp. Còn 01 cơ sở nhà, đất Bộ Xây dựng, Vicem đang tiếp tục làm việc với địa phương để có ý kiến chính thức về giá đất.

Chuyên đề