Thúc đẩy hộ kinh doanh chuyển thành doanh nghiệp: Ưu đãi thuế là chưa đủ

(BĐT) - Giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp (DN) cho các DN nhỏ và siêu nhỏ, đơn giản hóa cách tính thuế là đề xuất của Bộ Tài chính nhằm thúc đẩy các hộ kinh doanh chuyển thành DN. Tuy nhiên, các giải pháp này được cho là vẫn chưa đủ lực đẩy để đạt mục tiêu trên.
Các hộ kinh doanh quan ngại về chi phí thủ tục hành chính khi chuyển thành doanh nghiệp
Các hộ kinh doanh quan ngại về chi phí thủ tục hành chính khi chuyển thành doanh nghiệp

Thúc đẩy sản xuất kinh doanh

Đến nay, Chính phủ đã đồng ý với đề xuất nói trên của Bộ Tài chính tại Dự thảo Nghị quyết về một số chính sách thuế thu nhập DN nhằm hỗ trợ, phát triển DN nhỏ và siêu nhỏ. Dự kiến, Dự thảo sẽ được trình Quốc hội xem xét tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa 14.

Nội dung đáng chú ý của Dự thảo là miễn thuế thu nhập DN trong 2 năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế đối với DN thành lập mới từ hộ, cá nhân kinh doanh. Áp dụng thuế suất 15% đối với DN có tổng doanh thu năm dưới 3 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 10 người. Áp dụng thuế suất 17% đối với DN có tổng doanh thu năm từ 3 tỷ đồng đến dưới 50 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 100 người. Mức thuế thu nhập DN phổ thông đang được áp dụng với các DN là 20%.

Bên cạnh đó, Điều 3 của Dự thảo nêu phương pháp tính thuế đơn giản hơn đối với DN siêu nhỏ. Theo đó, DN siêu nhỏ phải thực hiện hạch toán doanh thu, chi phí và khai, nộp thuế theo phương pháp xác định thu nhập.

Trường hợp DN siêu nhỏ xác định được doanh thu nhưng không xác định được chi phí, thu nhập của hoạt động sản xuất, kinh doanh thì kê khai nộp thuế thu nhập DN theo tỷ lệ 0,4%, 0,8% hoặc 1,2% (tùy theo lĩnh vực hoạt động) trên doanh thu bán hàng hoá, dịch vụ. Các trường hợp nộp thuế theo tỷ lệ phần trăm trên doanh thu theo quy định này không phải kiểm tra quyết toán thuế khi giải thể, phá sản.

Bộ Tài chính cho rằng, những giải pháp về thuế nêu trên có tác động lớn đến việc thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh của DN, tháo gỡ khó khăn cho DN, tạo môi trường đầu tư thuận lợi, minh bạch và cải cách thủ tục hành chính. Việc thực hiện các giải pháp này có thể làm giảm thu ngân sách nhà nước (NSNN) khoảng 9.200 tỷ đồng/năm.

“Tuy việc giảm nghĩa vụ này trong ngắn hạn có gây áp lực lên cân đối NSNN, nhưng về dài hạn sẽ tạo điều kiện để DN nhỏ và siêu nhỏ tăng tích tụ, tích lũy, tái đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh, từ đó góp phần tăng thu từ thuế thu nhập DN vào những năm sau”, tờ trình Dự thảo Nghị quyết của Bộ Tài chính nêu rõ. 

Cần tiếp tục giảm chi phí tuân thủ và công bằng thuế

Bình luận về các giải pháp của Bộ Tài chính, ông Mạc Quốc Anh, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN nhỏ và vừa TP. Hà Nội nói: “Các nội dung tại Dự thảo Nghị quyết đã “chạm” đến những điều DN và hộ kinh doanh cần. Vấn đề là, lợi ích từ các ưu đãi này đã đủ để hộ kinh doanh muốn chuyển thành DN hay chưa?”.

Theo vị phó chủ tịch này, điều mà các hộ kinh doanh ngại nhất khi chuyển thành DN là chi phí thủ tục hành chính. Do đó, bên cạnh việc miễn giảm thuế, cần thật sự đơn giản thủ tục thuế. Đồng thời, cần kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc chấp hành nghĩa vụ thuế của các DN để đảm bảo tính công bằng giữa các DN. “Nếu làm được ba điểm này, tôi tin là rất nhiều hộ kinh doanh sẽ muốn thành DN”, ông Quốc Anh nói.

Về mức giảm thuế từ 20% xuống 15 - 17%, ông Quốc Anh cho rằng, vẫn là cao nhưng không nhất thiết phải giảm mạnh ngay. Thay vào đó, cần có lộ trình giảm thuế theo từng giai đoạn để DN được hưởng lợi mà NSNN cũng không chịu quá nhiều áp lực.

Trong khi đó, theo chuyên gia kinh tế Đinh Tuấn Minh, mức giảm thuế như trên thực sự không mang nhiều ý nghĩa. “Hiện tại, nhiều DN nhỏ và vừa hoạt động khó khăn. DN chỉ có lợi nhuận tàm tạm để nộp thuế, nhiều DN đang thua lỗ. Điều quan trọng hơn là cải cách thủ tục hành chính mạnh mẽ để các DN giảm các chi phí không cần thiết. Chẳng hạn, thủ tục thuế cần đơn giản đến mức những nhân viên bình thường ở DN có thể tự làm được mà không phải thuê ngoài dịch vụ quyết toán thuế. Bên cạnh đó, công bằng và minh bạch trong công tác thu thuế cũng là yếu tố quan trọng. Làm đồng bộ các giải pháp này thì mới tạo cú huých đủ mạnh để nhiều hộ và cá nhân kinh doanh muốn chuyển thành DN”, ông Tuấn Minh nói.

Chuyên đề