Becamex IJC giảm vốn: Lỗi tại dự án nghìn tỷ

(BĐT) - Trong cơn lốc phát hành cổ phiếu tăng vốn điều lệ tại không ít doanh nghiệp, thậm chí có phần khó kiểm soát, Becamex IJC gây bất ngờ khi công bố ý định giảm vốn điều lệ, xuống hẳn hơn 50%, từ mức 2.742 tỷ đồng xuống còn 1.350 tỷ đồng. 
Becamex IJC giảm vốn điều lệ nhằm bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn. Ảnh: Lê Tiên
Becamex IJC giảm vốn điều lệ nhằm bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn. Ảnh: Lê Tiên

Kế hoạch này được đưa ra khi tình hình kinh doanh của Công ty vẫn ổn định, duy trì lợi nhuận. Trước đây, một số công ty đã tìm cách giảm vốn điều lệ, phần lớn nhằm mục đích xóa lỗ lũy kế. Becamex IJC không như vậy.

Giảm vốn - kết quả của quá trình… tăng vốn

Gần đây, Becamex IJC đã công bố kế hoạch cụ thể về việc giảm vốn chưa từng có tiền lệ này trong tài liệu ĐHCĐ thường niên 2016. Theo đó, Becamex IJC sẽ lấy tiền từ việc chuyển nhượng các tài sản nhằm chào mua tối đa 139,2 triệu cổ phiếu, tương ứng với 50,76% tổng số cổ phiếu đang lưu hành của Công ty. Mỗi cổ đông sở hữu 10.000 cổ phiếu sẽ được Công ty chào mua tối đa 5.076 cổ phiếu. Mức giá chào mua tối đa bằng mệnh giá. Có nghĩa là số tiền tối đa mà Becamex IJC sẽ bỏ ra ở vào khoảng 1.392 tỷ đồng, trong trường hợp toàn bộ cổ đông của Công ty thực hiện tối đa quyền bán cổ phần. Thời gian thực hiện chào mua trong năm 2016.

Hiện tại IJC đang được giao dịch dưới mệnh giá, xung quanh mức 8.400 đồng/cổ phiếu, thấp hơn 1.600 đồng so với mệnh giá.

Năm 2010, sau khi Công ty niêm yết được nửa năm, ĐHCĐ thường niên của Becamex IJC đã thông qua phương án phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu với tỷ lệ 1:4, tăng vốn điều lệ lên gấp 5 lần từ mức 548 tỷ đồng lên 2.741 tỷ đồng hiện tại. Việc tăng vốn này nhằm chuẩn bị cho Dự án Khu đô thị IJC tọa lạc tại Khu đô thị mới thuộc Khu Liên hợp Công nghiệp - Dịch vụ Đô thị Bình Dương với tổng diện tích 266.638 m2. Tuy nhiên, trong văn bản công bố của IJC cho biết, ngoài mục đích nói trên, Công ty còn chuẩn bị kế hoạch vốn đối ứng để đầu tư Dự án BOT Quốc lộ 13 trên cao (vốn đầu tư 832 triệu USD).

Do khủng hoảng kinh tế kéo dài, UBND tỉnh Bình Dương đã thông qua chủ trương không thực hiện đầu tư Dự án Quốc lộ 13 trên cao mà chỉ mở rộng thêm 2 làn xe và cải tạo, xây cầu vượt tại các nút giao thông để giải quyết việc kẹt xe vào giờ cao điểm. Việc phát hành cổ phiếu tăng vốn điều lệ của Becamex IJC vì vậy lại trở nên… thừa thãi. Đây là nguyên nhân trực tiếp khiến Becamex IJC quyết định giảm vốn điều lệ, bảo đảm hiệu quả sử dụng vốn phù hợp với quy mô hoạt động và điều kiện kinh doanh hiện tại. 

Vướng mắc trong quá trình giảm vốn

Phải nhấn mạnh rằng, việc giảm vốn điều lệ theo cách này của Becamex IJC là chưa từng có tiền lệ trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Theo quy định, công ty có thể giảm vốn bằng cách mua cổ phiếu quỹ, sau đó hủy bỏ số lượng cổ phiếu quỹ nói trên. Tuy nhiên, tỷ lệ mua cổ phiếu quỹ tối đa cũng chỉ đạt 30% - còn thua xa con số 50,76% mà Becamex IJC muốn thực hiện. 

Theo lộ trình, để thực hiện giảm vốn điều lệ, IJC cần phải được (1) ĐHCĐ thường niên thông qua và (2) cơ quan quản lý thông qua. Chỉ 1 trong 2 điều kiện nói trên không thỏa mãn, việc giảm vốn của Becamex IJC sẽ thất bại.

Việc giảm vốn điều lệ là cơ hội cho Becamex IJC được “sống thật với bản thân”
Có thể thấy rằng, với mức giá mua vào tối đa 10.000 đồng/cổ phiếu, cao hơn thị giá, việc ĐHCĐ của Becamex IJC thông qua là không quá khó khăn.

Tuy nhiên, dưới góc nhìn pháp lý, cơ quan quản lý phải cân nhắc rất nhiều về trường hợp này. Sẽ rất nhiều chỉ tiêu được đưa ra cân nhắc. Ví dụ nghĩa vụ nợ với cơ quan nhà nước, với các đối tác… Khi giảm quy mô vốn điều lệ, Becamex IJC đồng thời thu hẹp tài sản, chỉ số nợ/vốn chủ sở hữu tăng lên đáng kể. Chủ nợ của Công ty sẽ là những đối tượng đầu tiên chịu “tổn thương” từ quyết định này. Thông thường các công ty sẽ lấy lợi nhuận để chia cho cổ đông (như cổ phiếu thưởng, cổ tức…). Việc bán tài sản để chia cho cổ đông là việc chưa từng có tiền lệ. Đặt các cơ quan quản lý trước tình huống các công ty có thể tẩu tán tài sản một cách hợp pháp, nếu không được kiểm soát chặt chẽ.

Cũng có ý kiến cho rằng, việc giảm vốn điều lệ là cơ hội cho Becamex IJC được “sống thật với bản thân”, không bị khoác một cái áo quá rộng so với quy mô hoạt động của Công ty. Tuy nhiên, vấn đề không phải là tăng hay giảm vốn điều lệ, mà là những vướng mắc về mặt pháp lý mà Becamex IJC có thể đối mặt. 

Cổ phiếu IJC tăng giá vùn vụt

Từ khi Becamex IJC công bố thông tin về việc giảm vốn điều lệ (ngày 7/3/2016), cổ phiếu IJC của Công ty đã tăng giá vùn vụt từ 6.800 đồng lên 8.700 đồng, tăng khoảng 28% sau 15 phiên giao dịch.

Quan sát lịch sử giao dịch cổ phiếu IJC có thể thấy, thị giá cổ phiếu ổn định mức dưới mệnh giá từ cuối tháng 8/2015 và giảm sâu trong thời gian gần đây. Thông tin mua lại cổ phiếu (với mức giá tối đa bằng mệnh giá), vì vậy đã phần nào tác động tích cực lên thị giá cổ phiếu công ty này.

Theo kế hoạch, ngày 8/4/2016, Becamex IJC sẽ tiến hành ĐHCĐ thường niên. Sau đó, kế hoạch giảm vốn điều lệ (nếu ĐHCĐ thông qua) sẽ được trình lên các cơ quan chức năng. Thị trường đang chờ kết luận của các cơ quan này - một quyết định mang tính lịch sử, khi nó sẽ là tiền đề cho những thay đổi rất quan trọng không chỉ đối với một doanh nghiệp đơn lẻ.

Chuyên đề