Vướng nợ thuế, nhà thầu mất cơ hội dự thầu

(BĐT) - Thời gian gần đây, Báo Đấu thầu nhận được một số phản ánh của nhà thầu về thực trạng đấu thầu qua mạng tại nhiều đơn vị. Một số ý kiến cho rằng, việc đưa ra các tiêu chí để loại nhà thầu như: không nợ thuế, nộp đủ thuế, làm ăn có lãi... là hạn chế các nhà thầu tham dự.
Thực tế có một số bên mời thầu đưa ra yêu cầu nhà thầu phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trong năm tài chính gần nhất. Ảnh: Nhã Chi
Thực tế có một số bên mời thầu đưa ra yêu cầu nhà thầu phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trong năm tài chính gần nhất. Ảnh: Nhã Chi

Liên quan đến phản ánh này, qua rà soát cho thấy, thực tế có một số bên mời thầu đưa ra yêu cầu nhà thầu phải hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trong năm tài chính gần nhất. Theo khảo sát, các gói thầu đưa ra tiêu chí này thường chỉ có 1 nhà thầu tham dự.

Đơn cử, tại Gói thầu số 02 Thi công xây dựng công trình thuộc Dự án Cải tạo, nâng cấp đường Tỉnh lộ 424 (76 cũ) từ chợ Bến (Hòa Bình) đến khu du lịch Quan Sơn (Km2+200 - Km3+800), huyện Mỹ Đức, TP. Hà Nội, hồ sơ mời thầu (E-HSMT) yêu cầu nhà thầu phải nộp cùng với hồ sơ dự thầu (E-HSDT) “văn bản xác nhận của cơ quan thuế về việc thực hiện hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế đến hết ngày 31/12/2019”. Gói thầu này đang trong quá trình phát hành E-HSMT, dự kiến đóng thầu vào ngày 9/3/2020.

Hay E-HSMT của một gói thầu khác dự kiến mở thầu vào ngày 28/2/2020 cũng có yêu cầu tương tự. Đó là Gói thầu số 02 Chi phí xây lắp thuộc Dự án Nhà hiệu bộ 2 tầng, nhà lớp học và các hạng mục phụ trợ Trường Mầm non xã An Tiến, huyện Mỹ Đức. Trong Bảng tiêu chuẩn đánh giá về năng lực tài chính và kinh nghiệm, mục 3.1 quy định: “Nhà thầu phải có xác nhận không nợ thuế đến hết tháng 5/2019”.

Không chỉ các gói thầu xây lắp, tại Gói thầu số 6 Chi phí giám sát thi công xây dựng thuộc Dự án Cải tạo, sửa chữa Trường Tiểu học Hồng Sơn, huyện Mỹ Đức, Bên mời thầu yêu cầu nhà thầu phải có “văn bản xác nhận của cơ quan thuế về việc nhà thầu đã hoàn thành nghĩa vụ thuế và số liệu nộp thuế đến hết ngày 30/9/2019”.

Tại Quảng Nam, E-HSMT Gói thầu Giám sát thi công xây dựng thuộc Dự án Sửa chữa mặt đường, mương thoát nước tuyến Đường tỉnh 611 đoạn Km0 - Km18 quy định: “Nhà thầu phải nộp cùng với E-HSDT tài liệu chứng minh hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế trong năm gần nhất”...

Để chứng minh năng lực thực hiện hợp đồng của nhà thầu khi được chọn trúng thầu, theo quy định tại Mẫu số 13A về tình hình tài chính của nhà thầu trong Mẫu E-HSMT của Thông tư 04/2017/TT-BKHĐT, các báo cáo tài chính phải tương ứng với các kỳ kế toán đã hoàn thành. Kèm theo là bản chụp được chứng thực một trong các tài liệu như: biên bản kiểm tra quyết toán thuế; tờ khai tự quyết toán thuế (thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp) có xác nhận của cơ quan thuế về thời điểm đã nộp tờ khai; tài liệu chứng minh việc nhà thầu đã kê khai quyết toán điện tử; văn bản xác nhận của cơ quan quản lý thuế (xác nhận số nộp cả năm) về việc thực hiện nghĩa vụ nộp thuế; báo cáo kiểm toán (nếu có)...

Một nhà thầu cho rằng, việc nhà thầu nợ thuế, chưa nộp đủ thuế, làm ăn không có lãi không phải là hành vi bị cấm trong đấu thầu và cũng không ảnh hưởng tới tư cách hợp lệ của nhà thầu. Cho nên việc đưa các tiêu chí này vào điều kiện tiên quyết thì lập tức những nhà thầu nợ thuế, chưa nộp đủ thuế sẽ bị loại ngay từ “vòng gửi xe”. Trong khi đó, những doanh nghiệp đang trong thời gian khó khăn, kinh doanh thua lỗ, chưa nộp đủ thuế, nếu được tham dự đấu thầu và trúng thầu thì họ sẽ có điều kiện để xử lý các khoản lỗ và nợ thuế.

Bình luận về những ý kiến nêu trên, ông Lê Văn Tăng - nguyên Cục trưởng Cục Quản lý đấu thầu thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cho rằng, đúng là có thực tế như nhà thầu phản ánh. Các bên liên quan cần phải xem xét, cân nhắc. Tuy nhiên, ông Tăng lưu ý, đây chỉ là những trường hợp thiểu số. Mặt khác, việc hoàn thành nghĩa vụ đóng thuế đúng thời hạn với Nhà nước là thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp trong kinh doanh và sự tuân thủ nghiêm túc quy định của pháp luật về thuế.

Chuyên đề