|
| Nhà thầu cay đắng thừa nhận nguyên nhân sâu xa dẫn đến thất bại là những mối quan hệ “hữu hảo” bị thay đổi vào giai đoạn giao thời. Biếm họa: DAD |
Để được lựa chọn trong gói thầu đó, nhà thầu phải theo đuổi và đặt quan hệ khá… khăng khít với bên mời thầu. Tuy nhiên, không phải lúc nào cứ theo đuổi, cứ có sự “đầu tư” là có thể đi đến “chung kết” và nhận được hợp đồng thực hiện gói thầu.
Theo tìm hiểu của Báo Đấu thầu, một nhà thầu trong lĩnh vực nội thất đã theo đuổi gói thầu cung cấp cho dự án xây dựng trụ sở từ hơn một năm nay. Nhà thầu này tự tin với cơ sở vật chất, thâm niên hoạt động, và đặc biệt là khả năng cung cấp khi đã tham gia nhiều gói thầu tương tự. Nhưng để “ra” được gói thầu tại địa phương lần này, nhà thầu phải vận dụng mối quan hệ với cơ quan trung ương để đồng ý phân bổ vốn đầu tư cho đơn vị địa phương (thuộc ngành dọc). Mặc dù quan hệ “tốt” với lãnh đạo nhưng kết quả lựa chọn nhà thầu đã làm nhà thầu này ngã ngửa khi DN khác bỏ giá thấp hơn đã trúng. Do phải mất chi phí đầu tư cho các mối quan hệ, không thể bỏ giá thấp, nhà thầu này đành trắng tay và “ngậm trái đắng”. Không chấp nhận kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà thầu này đã bắt một số lỗi tại lễ mở thầu và khiếu nại nhưng kết quả không đi đến đâu.
Một câu chuyện khá bi hài xảy ra với một nhà thầu khác trong lĩnh vực xây dựng. Theo đuổi 3 năm trời cho dự án xây dựng bệnh viện, bài thầu nắm trong lòng bàn tay nhưng doanh nghiệp này bị loại ngay từ bước mở hồ sơ kỹ thuật và không có cơ hội vào vòng sau. Điều đáng nói theo đơn vị này, các lỗi đó rất nhỏ không đáng để đánh giá năng lực nhà thầu. Nhưng lỗi là lỗi, lớn hay nhỏ do từng cách đánh giá. Nhà thầu cay đắng thừa nhận nguyên nhân sâu xa dẫn đến thất bại là những mối quan hệ “hữu hảo” xây dựng trong nhiều năm bị thay đổi vào giai đoạn giao thời. “Từ thời điểm này, chúng tôi sẽ không tham gia gói thầu nào mà chưa có đầy đủ thông tin và sẽ chỉ tham gia những gói nào thực sự công khai, minh bạch” - đại diện doanh nghiệp cho biết.
Chưa có một con số hay câu chuyện chính thức nào về việc nhà thầu chạy vốn cho dự án sau đó đương nhiên sẽ làm chủ gói thầu, nhưng đây là hiện tượng đang diễn ra trong thực tế. Tuy nhiên, trao đổi với Báo Đấu thầu, một chuyên gia cho biết với xu hướng công khai, minh bạch, thông tin ngày càng thông suốt như hiện nay, việc theo đuổi một gói thầu, chạy vốn chứa đầy rủi ro với nhà thầu. Nếu “phi vụ” bị lộ chắc chắn nhà thầu sẽ dính vào lao lý. Trong trường hợp không bị lộ nhưng kịch bản của cuộc đấu thầu không diễn ra theo ý muốn, nhà thầu sẽ bị thiệt hại nặng nề về kinh tế mà không biết kêu ai.
Tăng cường đấu thầu cạnh tranh theo hướng minh bạch và công bằng là mục tiêu pháp luật đấu thầu đang hướng đến. Tuy nhiên, để làm được điều đó cần nhiều yếu tố trong đó có việc hạn chế xin - cho. Để làm được điều đó cần công khai, minh bạch trong quá trình phân bổ vốn đầu tư. Đây còn là cách thiết thực hỗ trợ các DN làm ăn chân chính thắng thầu trong một môi trường cạnh tranh bằng trí tuệ và năng lực thực sự, chứ không phải bằng chạy chọt, xin vốn.
