Minh bạch từ hội nghị tiền đấu thầu

(BĐT) - Hội nghị tiền đấu thầu được xem là cơ hội vàng để bên mời thầu giúp nhà thầu hiểu rõ hồ sơ mời thầu (HSMT) nhằm xây dựng hồ sơ dự thầu (HSDT) thật chính xác. Tuy nhiên, cơ hội này không phải lúc nào cũng được các bên tận dụng để phát huy tinh thần cạnh tranh, minh bạch và hiệu quả trong đấu thầu.
Hội nghị tiền đấu thầu là cơ hội giúp nhà thầu có thêm thông tin để chuẩn bị HSDT một cách tốt nhất. Ảnh: Tường Lâm
Hội nghị tiền đấu thầu là cơ hội giúp nhà thầu có thêm thông tin để chuẩn bị HSDT một cách tốt nhất. Ảnh: Tường Lâm

Nhà tài trợ tích cực hỗ trợ nhà thầu

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Đấu thầu, việc tổ chức hội nghị tiền đấu thầu lâu nay thường diễn ra tại các gói thầu sử dụng vốn của các nhà tài trợ. Trong số này, Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) là những nhà tài trợ rất tích cực hỗ trợ nhà thầu thông qua các hội nghị tiền đấu thầu.

Tại Gói thầu số 12.01 - (DNE - D1) Công tác xây dựng kiến trúc công trình chính và Gói thầu số 12.02 - (DNE - D2) Cung cấp, lắp đặt thiết bị cơ khí thủy công (thuộc Dự án Mở rộng Nhà máy Thủy điện Đa Nhim), Công ty CP Thủy điện Đa Nhim - Hàm Thuận - Đa Mi đã tổ chức Hội nghị tiền đấu thầu.

Theo đánh giá của các nhà thầu, Hội nghị đã tập trung vào giải đáp, làm rõ các câu hỏi, vướng mắc của nhà thầu về các nội dung của HSMT. Toàn bộ các nội dung giải đáp sẽ được lập thành văn bản và gửi đến các nhà thầu mua HSMT. Tại Hội nghị, Nhóm chuyên gia hỗ trợ đã trình bày cho các nhà thầu về một số điểm cần lưu ý của từng gói thầu. Hội nghị tạo điều kiện cho các nhà thầu có thêm thông tin để chuẩn bị HSDT một cách tốt nhất.

Tại Đà Nẵng, Ban Quản lý dự án năng lượng nông thôn khu vực miền Trung tổ chức Hội nghị tiền đấu thầu Dự án Lưới điện phân phối nông thôn, với mục đích giới thiệu sơ lược về Dự án, điểm khác biệt và lưu ý của HSMT xây lắp; hướng dẫn cách thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng; hướng dẫn nghiệm thu, thanh toán, báo cáo tiến độ; giải đáp các thắc mắc của các nhà thầu… Được biết, có tới 53 nhà thầu đã tham dự Hội nghị.

Không chỉ ở những gói thầu xây lắp, thiết bị phức tạp, mà tại không ít gói thầu tư vấn cũng tổ chức hội nghị tiền đấu thầu. Có thể kể đến Gói thầu Tư vấn quản lý dự án và giám sát thi công (PMSC) tại Khu công nghệ cao (CNC) Hòa Lạc (Hà Nội). Hội nghị nhằm cung cấp thông tin đầy đủ và chi tiết cho các nhà thầu được lựa chọn trong Danh sách ngắn về Dự án Xây dựng Trường Đại học Khoa học công nghệ Hà Nội, đặc điểm khu đất thực hiện Dự án tại Khu CNC Hòa Lạc và giải đáp thắc mắc của các nhà thầu. Ngoài ra, thực tiễn cũng cho thấy điện lực là một ngành có tỷ lệ tổ chức hội nghị tiền đấu thầu khá cao.

Ngoài việc có thêm thông tin trong việc chuẩn bị HSDT, ngay sau hội nghị tiền đấu thầu, các nhà thầu thường được tổ chức đi thực địa, khảo sát địa bàn thi công của gói thầu. Đây là cơ hội tốt để nhà thầu hiểu rõ về điều kiện thi công dự kiến nhằm xây dựng phương án dự thầu tối ưu. 

Cần chủ động hơn để làm rõ HSMT

Có thể nói, đối với các gói thầu hoàn toàn sử dụng vốn trong nước, việc tổ chức hội nghị tiền đấu thầu hiện nay là không phổ biến. Đa số HSMT đều xác nhận “không tổ chức hội nghị tiền đấu thầu”. Việc làm rõ HSMT hiện nay vẫn phổ biến là văn bản qua lại giữa nhà thầu và bên mời thầu, nhiều trường hợp nhà thầu không chấp nhận nội dung trả lời kiến nghị dẫn tới tình trạng kiến nghị kéo dài.

Ngay cả với những gói thầu có nhiều đơn kiến nghị về nội dung HSMT, bên mời thầu vẫn không tổ chức hội nghị tiền đấu thầu, trong khi hội nghị này là dịp để bên mời thầu giải thích, trả lời các câu hỏi liên quan đến nội dung HSMT mà nhà thầu thấy chưa rõ. Đây chính là mấu chốt để có thể xử lý dứt điểm những kiến nghị của nhà thầu về HSMT.

Đáng buồn hơn, tại đa số gói thầu, việc tổ chức cho nhà thầu khảo sát địa điểm thi công gần như bị bên mời thầu bỏ trống, mặc định thuộc trách nhiệm của nhà thầu muốn dự thầu. Rất dễ hiểu tại sao lại xuất hiện những trường hợp nhà thầu sau khi mua HSMT, thấy việc tổ chức lựa chọn nhà thầu có dấu hiệu đáng ngờ, tự tìm hiểu địa điểm dự kiến thi công thì mới lòi ra chuyện… thi công trước đấu thầu.

Chuyên đề