Khi bên mời thầu tích cực tương tác với nhà thầu

(BĐT) - Lâu nay chúng ta thường chứng kiến không ít những va chạm quan điểm gay gắt giữa bên mời thầu và nhà thầu về kết quả lựa chọn nhà thầu. Thậm chí, chuyện “dọa” đưa nhau ra tòa sau những kiến nghị, khiếu nại, tố cáo dai dẳng đã không còn hiếm ở nhiều gói thầu. Nhưng cũng có rất nhiều bên mời thầu đã và đang thực sự trở thành “người tư vấn” đúng nghĩa cho nhà thầu, nhằm giúp nhà thầu hoàn thiện khả năng cạnh tranh.
Ảnh minh họa: Văn Huyền
Ảnh minh họa: Văn Huyền

Giúp nhà thầu có HSDT hoàn hảo từ bên ngoài

Ngày 1/4/2019, Bên mời thầu - Trung tâm Cung ứng Vật tư Viễn thông TP.HCM (thuộc VNPT TP.HCM) tổ chức lễ mở hồ sơ đề xuất kỹ thuật (HSĐXKT) của Gói thầu Mua sắm dây thuê bao quang thuộc Kế hoạch Mua sắm tập trung dây thuê bao quang cho các VNPT tỉnh, thành phố phía Nam (từ Đà Nẵng trở vào) năm 2019. Chứng kiến lễ mở HSĐXKT gói thầu này, phóng viên Báo Đấu thầu đã thực sự ấn tượng bởi sự chuyên nghiệp thể hiện qua các bộ hồ sơ dự thầu (HSDT) mà các nhà thầu cung cấp. Các nhà thầu đều tham dự thầu với những bộ HSDT được đóng thùng, niêm phong cẩn thận và đều ghi “không được mở trước 10 giờ 00 ngày 1/4/2019 (giờ mở thầu)”.

Khi Bên mời thầu mở từng thùng HSĐXKT, có thể thấy, đó là khối lượng tài liệu khổng lồ, dầy dặn và được chuẩn bị rất chu đáo, chuẩn mực. Tất cả các tập tài liệu dự thầu từ bản gốc đến bản chụp đều in và đóng đẹp, bìa sáng, đóng gáy chắc chắn và thông tin rõ ràng, dễ kiểm tra. Đây cũng là gói thầu mà hồ sơ đề xuất tài chính (HSĐXTC)  thuộc dạng có khối lượng “khủng” hơn rất nhiều so với các gói thầu quy mô tương tự.

Trao đổi với Báo Đấu thầu, các nhà thầu cho biết, không giống như những lĩnh vực khác, cụ thể như xây lắp, ở gói thầu này nhà thầu phải cung cấp tài liệu chứng minh tỷ lệ nội địa hóa của hàng hóa dự thầu. “Đây là yêu cầu cần có sự tập hợp rất nhiều chứng từ, hóa đơn, tài liệu. Do đó, HSĐXTC của nhà thầu rất dày”, các nhà thầu cho biết.

Ông Hồ Minh Kiệt, Giám đốc Trung tâm Cung ứng Vật tư viễn thông TP.HCM cho biết, không phải ngẫu nhiên mà hình thức của HSDT đồng đều như vậy. “Trước đây, các nhà thầu dự thầu với những bộ HSDT thực sự là chưa chuẩn mực về hình thức. Cách thức đóng tài liệu, trình bày, in ấn… còn qua loa, sơ sài. Quan trọng hơn, nhiều nhà thầu có cách trình bày HSDT rất khó đánh giá bởi lộn xộn, lỏng lẻo. Do đó, chúng tôi đã góp ý cho từng nhà thầu về thể thức trình bày HSDT, kết cấu HSDT để làm sao tạo được ấn tượng tốt”.

Vẫn theo ông Kiệt, các nhà thầu đã tận dụng rất tốt những cơ hội này, từ đó, hoàn thiện HSDT. Do đó, hiện nay, công tác đánh giá HSDT được thực hiện một cách thuận lợi ngay từ khâu bảo quản, kiểm tra.

Tham dự nhiều buổi mở thầu, phóng viên Báo Đấu thầu nhận thấy, hiện nay, không ít bên mời thầu thực sự có đóng góp, tư vấn hữu ích cho nhà thầu nhằm hoàn thiện khả năng cạnh tranh ngay từ việc chuẩn bị hình thức của HSDT. Cụ thể như các đơn vị thuộc ngành điện, viễn thông, y tế.

Từ động viên đến hỗ trợ nhà thầu hết sức

Trên thực tế, có nhiều bên mời thầu đã làm tốt vai trò của mình trong quá trình lựa chọn nhà thầu, khi coi nhà thầu là một đối tác quan trọng. Trao đổi với Báo Đấu thầu, bác sỹ Huỳnh Nguyễn Lộc, Giám đốc Viện Y dược học dân tộc TP.HCM cho biết, khi có quy định về nhà thầu cần đăng ký thông tin trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Viện đã động viên các nhà thầu thường xuyên cung cấp dược liệu cổ truyền cho Viện tích cực thực hiện quy định này. “Những nhà thầu vốn chỉ là những cửa hàng, hộ kinh doanh dược liệu nhỏ lẻ, nếu không cập nhật các quy định mới, hoàn toàn có thể tự tước bỏ quyền dự thầu của mình.”, bác sỹ Lộc chia sẻ.

Trong khi đó, có rất nhiều bên mời thầu và chủ đầu tư trong quá trình lựa chọn nhà thầu đã trở thành “hướng dẫn viên” bất đắc dĩ cho những nhà thầu chưa có nhiều kinh nghiệm. “Có những nhà thầu nhỏ, doanh nghiệp mới thành lập, quá trình xây dựng HSDT còn để xảy ra rất nhiều lỗi cơ bản. Tuy nhiên, nếu thẳng thừng đánh loại mà không có tương tác với nhà thầu, thực sự họ sẽ không biết mình đang yếu ở điểm nào. Do đó, khi đánh giá HSDT, chúng tôi sẵn sàng mời nhà thầu lên để giải thích cụ thể từng nội dung mà HSDT chưa tuân thủ quy định”, một chủ đầu tư tại TP.HCM thông tin cho Báo Đấu thầu.

Việc để xảy ra lỗi, sơ suất không chỉ xảy ra ở những nhà thầu nhỏ. Đối với nhà thầu chuyên nghiệp, có tên tuổi, khi tham gia các gói thầu lớn cũng hoàn toàn có thể… bị “việt vị” bởi chưa đáp ứng đúng yêu cầu của HSMT hoặc các quy định về đấu thầu. Và không phải lúc nào những sơ suất này cũng biến thành “cuộc chiến” dai dẳng giữa hai bên. “Nếu bên mời thầu đánh giá HSDT khách quan, chỉ ra lỗi của nhà thầu bằng những lý lẽ hoàn toàn thuyết phục, thì nhà thầu luôn coi đó là cơ hội quý giá để hoàn thiện mình trong những gói thầu tiếp theo. Cần nhất trong đấu thầu chính là những bên mời thầu chuyên nghiệp, có tương tác và trách nhiệm với các nhà thầu như vậy”, một nhà thầu xây lắp nhận định. 

Chuyên đề