“Giao dịch bí mật” về chăm sóc cây xanh

(BĐT) - Những ngày gần đây, dư luận đang quan tâm đến thông tin mà Chủ tịch UBND TP. Hà Nội cho biết tại buổi tiếp xúc cử tri quận Hoàn Kiếm về việc ngân sách Thành phố đã phải chi khoảng 700 tỷ đồng mỗi năm cho công tác cắt tỉa cây xanh, thảm cỏ.
Một gói thầu chăm sóc cây xanh, thảm cỏ ngốn của ngân sách địa phương hàng tỷ đồng mỗi năm. Ảnh: Lê Tiên
Một gói thầu chăm sóc cây xanh, thảm cỏ ngốn của ngân sách địa phương hàng tỷ đồng mỗi năm. Ảnh: Lê Tiên

Vậy, ngân sách Thành phố đã chi như thế nào cho hoạt động cắt tỉa cây xanh và con số 700 tỷ đồng liệu có đắt? 

Hàng loạt gói thầu tiền tỷ

Tháng 3/2015, Ban Duy tu các công trình hạ tầng kỹ thuật đô thị (Bên mời thầu) đã tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà thầu các gói thầu: “Duy trì cây xanh thảm cỏ dưới gầm tuyến đường Vành đai III (đoạn từ cầu vượt Mai Dịch đến nút giao Trung Hòa)”; “Duy trì cây xanh thảm cỏ dưới gầm tuyến đường Vành đai III (đoạn từ nút giao Trung Hòa đến nút giao Khuất Duy Tiến - Nguyễn Trãi)” và “Duy trì cây xanh thảm cỏ dưới gầm tuyến đường Vành đai III (đoạn nút giao Khuất Duy Tiến - Nguyễn Trãi đến Bắc hồ Linh Đàm)”. Các gói thầu này được tổ chức đấu thầu rộng rãi trong nước, thời gian thực hiện trong 45 tháng.

Theo kết quả lựa chọn nhà thầu, 3 gói thầu nêu trên đã lần lượt được trao cho Công ty TNHH MTV Vườn thú Hà Nội (trúng thầu với mức giá 28 tỷ đồng); Công ty CP Cây cảnh Nam Điền (trúng thầu với giá 16 tỷ đồng) và Liên danh Công ty CP Tư vấn đầu tư xây dựng Hà Thành - Công ty CP Xây dựng Dịch vụ và Thương mại 68 (với giá trúng thầu là 27,4 tỷ đồng).

Cũng trong tháng 3/2015, Sở Xây dựng TP. Hà Nội đã phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu của nhiều gói thầu duy trì cây xanh, thảm cỏ khác. Cụ thể, Liên danh Công ty TNHH MTV Dịch vụ nhà ở và khu đô thị (HUDS) - Công ty CP Công trình đô thị Phú Thành đã trúng gói thầu “Duy trì cây xanh thảm cỏ Khu đô thị Văn Quán - Yên Phúc, quận Hà Đông, Hà Nội” với giá trúng thầu là 30 tỷ đồng.

Liên danh Công ty TNHH MTV Vườn thú Hà Nội - Công ty TNHH MTV Công viên Thống Nhất đã trúng gói thầu “Duy trì cây xanh thảm cỏ tuyến đường Văn Cao - Liễu Giai - Nguyễn Chí Thanh với giá trúng thầu 26 tỷ đồng. Liên danh Công ty TNHH MTV Vườn thú Hà Nội - Công ty CP Xây dựng Trường Sơn - Công ty CP Xây dựng Dịch vụ và Thương mại 68 đã trúng gói thầu “Duy trì cây xanh thảm cỏ tuyến đường Đại lộ Thăng Long (đoạn từ Km1+800 đến Km4+900) với giá trúng thầu gần 95,3 tỷ đồng.

Liên danh Công ty TNHH MTV Cơ điện công trình - Công ty CP Thương mại công nghệ Bình Minh đã trúng thầu thực hiện gói thầu “Duy tu cây xanh thảm cỏ dải phân cách giữa và các nút giao tuyến đường Vành đai III (đoạn từ nút giao Pháp Vân - Cầu Giẽ đến nút giao Phù Đổng) với giá trúng thầu là 43,6 tỷ đồng.

Ngoài ra, ngân sách Thành phố còn phải chi trả cho rất nhiều gói thầu duy trì cây xanh, thảm cỏ khác với giá tiền tỷ.

700 tỷ đồng là đắt hay rẻ?

Thông tin từ Cục Quản lý đấu thầu cho biết, cuối năm 2016, một thông tư tổng thể về việc lập HSMT các gói thầu dịch vụ công ích, trong đó có chăm sóc cây xanh, sẽ được ban hành nhằm tăng cường chất lượng, hiệu quả của các gói thầu này. Chất lượng xây dựng đơn giá, lập HSMT, đánh giá HSDT sẽ được nâng cao và toàn bộ quá trình đấu thầu sẽ phải công khai, minh bạch. Khi đó, dịch vụ công ích sẽ thực sự là sân chơi của những nhà thầu với sự cạnh tranh lành mạnh.
700 tỷ đồng/năm cho chăm sóc cây xanh, thảm cỏ mới chỉ là thống kê sơ bộ tại TP. Hà Nội. Nếu có những thống kê trên phạm vi toàn quốc, mức độ “giật mình” của dư luận có lẽ còn lớn hơn nhiều, bởi dịch vụ chăm sóc cây xanh thực sự đang ngốn một khoản lớn của ngân sách địa phương. Đơn giá cho dịch vụ này luôn cao ngất ngưởng, dù thực hiện ở hình thức đặt hàng, giao kế hoạch hay đấu thầu.

Còn nhớ năm 2013, khi câu chuyện “lương khủng” của các sếp công ty dịch vụ công ích tại TP.HCM và một số địa phương khác bị “phơi bày”, theo một số nhà thầu chia sẻ với Báo Đấu thầu, ngay lập tức, các công ty dịch vụ công ích trên cả nước có động thái điều chỉnh thu nhập của lãnh đạo, để đỡ bị “dòm ngó”.

Xung quanh câu hỏi “700 tỷ đồng chăm sóc, cắt tỉa cây xanh” là đắt hay rẻ? Báo Đấu thầu đã có cuộc trao đổi với một số đơn vị tư vấn đấu thầu và nhà thầu để có góc nhìn của người trong cuộc. Theo một tư vấn đấu thầu đã từng tham gia gói thầu dịch vụ chăm sóc cây xanh tại khu vực Đông Nam Bộ cho biết, khi tổ chức đấu thầu dịch vụ chăm sóc cây xanh, chủ đầu tư luôn cho rằng, gói thầu chăm sóc cây xanh là công việc thường xuyên, liên tục, không thể gián đoạn dù một ngày, nên các gói thầu thường có giá trị lớn.

Trong khi đó, một nhà thầu chuyên cung cấp dịch vụ chăm sóc cây xanh thông tin với Báo Đấu thầu: “Dịch vụ chăm sóc cây xanh thực sự là một miếng bánh hấp dẫn của bên giao thầu lẫn nhà thầu. Trong suốt một thời gian dài, dịch vụ này luôn là “giao dịch bí mật” giữa bên giao thầu và nhà thầu thông qua hình thức giao kế hoạch và đặt hàng. Do thiếu tính cạnh tranh và minh bạch thông tin của những gói thầu chăm sóc cây xanh, nên thị trường không thể định giá chính xác”.

Bên cạnh đó, bên giao thầu và nhà thầu đã quá quen với việc “đóng cửa trong nhà bảo nhau” nên nhà thầu “không chịu” nhập cuộc với sự cạnh tranh thông qua đấu thầu. Điều này dẫn tới việc, nếu tổ chức đấu thầu, lập tức hiện tượng quây thầu, quân xanh quân đỏ xuất hiện”.

Chuyên đề