|
| Một số nhà thầu lý giải, áp lực giữ chân người lao động là một trong những nguyên nhân buộc nhà thầu phải bỏ giá thấp, bằng mọi giá trúng thầu. Ảnh: Lê Tiên |
Bỏ giá thấp gần 1/2
Ban Quản lý dự án nâng cấp đô thị vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Tiểu dự án TP. Trà Vinh vừa công bố kết quả lựa chọn nhà thầu Gói thầu TV-PW-1.15: Xây dựng công viên thanh niên TP. Trà Vinh. Gói thầu này được phê duyệt với giá 62,85 tỷ đồng, bao gồm chi phí xây dựng, thiết bị… 7 hồ sơ dự thầu (HSDT) đều đáp ứng bước đánh giá sơ bộ, nhà thầu Công ty TNHH Xây dựng thương mại Ngọc Bảo có giá đánh giá thấp nhất, 35,95 tỷ đồng, đạt tỷ lệ giảm giá là 41%. Điều đáng nói, tại gói thầu này, nhà thầu có giá dự thầu cao nhất cũng chỉ là 44,679 tỷ đồng, tỷ lệ giảm giá đạt 28,9%.
Trước đó, Ban Quản lý dự án thoát nước Hà Nội đã trao Gói thầu 27: Tổ chức chuẩn bị mặt bằng nhà máy xử lý nước thải Yên Xá thuộc Dự án Hệ thống xử lý nước thải Yên Xá cho nhà thầu Công ty CP Xây dựng dịch vụ và Thương mại 68. Gía gói thầu này là 88.539.440.000 đồng, giá trúng thầu là 47.250.066.000 đồng, giảm hơn 41.289.374.000 đồng.
Được biết, vốn điều lệ của Công ty CP Xây dựng dịch vụ và Thương mại 68, một nhà thầu có địa chỉ tại Hà Nội, được đăng ký là 10 tỷ đồng. Nhà thầu này cũng từng trúng Gói thầu Xây dựng cơ sở hạ tầng và cung cấp các thiết bị công trình cho Đài Phát thanh - Truyền hình tại tỉnh U-đôm-xay, nước CHDCND Lào thuộc Dự án Đài Phát thanh - Truyền hình tại tỉnh U-đôm-xay, nước CHDCND Lào. Theo Quyết định phê duyệt số 186/QĐ-MPHQG ngày 13/11/2015 của Giám đốc Ban Quản lý dự án mạng phát hình quốc gia, Liên danh Công ty CP Xây dựng dịch vụ và Thương mại 68 - Công ty CP Cơ khí 4 và Xây dựng Thăng Long đã trúng thầu với giá trúng thầu hơn 61 tỷ đồng. Nhà thầu này cũng từng ghi danh ở một lĩnh vực khác. Cụ thể, tại Gói thầu “Duy trì cây xanh thảm cỏ tuyến đường Đại lộ Thăng Long (đoạn từ Km1+800 đến Km 4+900)”, Liên danh Công ty TNHH MTV Vườn thú Hà Nội - Công ty CP Xây dựng Trường Sơn - Công ty CP Xây dựng dịch vụ và Thương mại 68 đã trúng thầu, với giá trúng thầu là 95.268.982.000 (giá gói thầu là 106 tỷ đồng).
Trong năm 2016, hiện tượng giảm giá sâu nhằm trúng thầu cũng diễn ra phổ biến ở các gói thầu dịch vụ phi tư vấn như bảo hiểm, kiểm toán. Vào thời điểm đó, lý giải của các nhà thầu lẫn bên mời thầu cho thấy, việc giảm giá sâu trong các gói thầu này nói lên sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường dịch vụ phi tư vấn như bảo hiểm, kiểm toán,… khi có nhiều nhà cung cấp, nhiều phương án đánh giá rủi ro.
Lợi bất cập hại
Hiện tượng bỏ thầu giá thấp và được xét trúng thầu như nêu trên cũng được các bên mời thầu khẳng định không phải do khâu xây dựng giá kế hoạch kém chất lượng. “Bỏ giá như thế nào là việc của nhà thầu và thị trường cạnh tranh đã tự hình thành nên giá dự thầu của nhà thầu. Không thể nhìn từ việc bỏ giá thấp của các nhà thầu để khẳng định khâu xây dựng giá kế hoạch của bên mời thầu có vấn đề, nhất là với các gói thầu tư vấn, dịch vụ phi tư vấn”, đại diện một bên mời thầu cho Báo Đấu thầu biết. Gần đây, hiện tượng bỏ giá thấp đã xuất hiện tại nhiều gói thầu lĩnh vực điện, bao gồm cả các gói cung cấp thiết bị và các gói xây lắp.
Áp lực cạnh tranh khốc liệt đã khiến việc bỏ giá thấp bất thường của các nhà thầu dần trở nên quen thuộc từ cuối năm 2016 đến nay.
Theo nhà thầu Tổng Công ty CP Xây dựng điện Việt Nam, áp lực giữ chân người lao động buộc nhà thầu phải bỏ giá thấp, bằng mọi giá trúng thầu. Còn một chuyên gia về đấu thầu lại quan ngại rằng: “Việc bỏ giá quá thấp, thậm chí chỉ đạt 50% giá gói thầu tại các gói thầu xây lắp, xét từ góc độ đấu thầu lộ rõ nhiều vấn đề. Trong xây lắp, các nhà thầu bỏ giá quá thấp, câu hỏi về chất lượng khâu xây dựng giá kế hoạch hoàn toàn có thể đặt ra. Xây lắp hoàn toàn khác với tư vấn và dịch vụ phi tư vấn. Vì các hạng mục, tính chất, yêu cầu kỹ thuật của gói thầu xây lắp có tính định lượng rất cao, thể hiện qua bảng tiên lượng khối lượng công việc phải thực hiện. Con số vênh quá lớn giữa giá trúng thầu và giá gói thầu trong xây lắp cần được lý giải khoa học, cặn kẽ của các bên liên quan, đặc biệt là bên mời thầu”.
Trong khi đó, nhiều nhà thầu cho biết, bỏ giá thấp bất thường hòng mong trúng thầu đích thực là con dao hai lưỡi với bất kỳ nhà thầu nào. “Nếu bỏ giá thấp hơn 40% trở lên so với giá gói thầu, cầm chắc khả năng thua lỗ cho nhà thầu. Bên cạnh đó, việc bỏ giá thấp sẽ kéo theo ngay tình trạng nhà thầu thi công với tiến độ rùa, chất lượng không đảm bảo. Trong xây lắp, việc xây dựng giá kế hoạch đã được tính toán kỹ, không thể chỉ vì muốn trúng thầu mà bất chấp mọi quy luật để bỏ giá. Với những nhà thầu uy tín, có sức đấu lâu dài, không bao giờ có hiện tượng bỏ giá như vậy. Vì nhà thầu chỉ có thể cung cấp chất lượng công trình tương ứng với chi phí phù hợp”, một nhà thầu khẳng định.
