Bộ Công Thương giải thích lý do thả nổi giá xăng RON95

Do xăng RON95 chưa thuộc đối tượng tính toán, công bố giá cơ sở nên khi giá thế giới tăng cao liên Bộ quyết định không chi Quỹ bình ổn và để doanh nghiệp tự quyết giá bán.
Bộ Công Thương một lần nữa khẳng định không có chuyện thả nổi giá xăng RON95. Ảnh: DDDN
Bộ Công Thương một lần nữa khẳng định không có chuyện thả nổi giá xăng RON95. Ảnh: DDDN

Bộ Công Thương vừa có văn bản gửi Phó thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng ban chỉ đạo điều hành giá, giải trình việc thả nổi giá xăng RON95 tại kỳ điều hành giá bán lẻ xăng dầu ngày 4/1.

Theo đó, Thứ trưởng Công Thương Đỗ Thắng Hải cho rằng, do giá thế giới xăng RON92 tiếp tục tăng dẫn tới giá cơ sở xăng E5 RON92 chênh lệch tăng 857 đồng một lít so với giá bán tối đa trên thị trường. Do đó, liên Bộ quyết định chi Quỹ bình ổn giá ở mức 857 đồng để giữ ổn định giá bán loại xăng này.

Tương tự, chênh lệch giá xăng RON95 giữa 2 kỳ tính toán là 810 đồng một lít. "Tuy nhiên, do xăng RON95 chưa thuộc đối tượng tính toán, công bố giá cơ sở nên liên Bộ quyết định không chi sử dụng Quỹ bình ổn giá với mặt hàng này", Bộ Công Thương nêu. Thay vào đó, giá bán xăng RON95 do doanh nghiệp chủ động điều chỉnh tăng 810 đồng một lít, bằng mức chênh lệch giá giữa 2 kỳ điều hành, phù hợp với diễn biến tăng giá thế giới. Từ 4/1 giá xăng RON95 được các doanh nghiệp tăng lên mức 20.090 - 20.290 đồng một lít tuỳ vùng, đưa mức chênh với xăng E5 RON92 lên gần 2.000 đồng một lít.

Cũng theo Thứ trưởng Công Thương, trên cơ sở ý kiến của Bộ Tài chính tại công văn 143 ngày 15/12 về công tác điều hành giá xăng dầu từ 1/1/2018 “trước mắt chỉ tiếp tục công bố giá cơ sở đối với xăng E5 RON92 như hiện nay”, Bộ Công Thương đã báo cáo, xin ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng.

Xét đề nghị của Bộ Công Thương, ý kiến của Bộ Tài chính, tại công văn 4098 ngày 29/12/2017 của Văn phòng Chính phủ, Phó thủ tướng Vương Đình Huệ - Trưởng ban chỉ đạo điều hành giá đã đồng ý với công tác điều hành giá xăng dầu từ sau ngày 1/1/2018 như đề xuất của Bộ Công Thương, "cho phép liên Bộ phối hợp tính toán, công bố giá cơ sở xăng E5 RON92 là mặt hàng xăng có nhu cầu sử dụng lớn trên thị trường".

"Được sự đồng ý của Phó thủ tướng, tại kỳ điều hành giá xăng dầu đầu tiên năm 2018 ngày 4/1, liên Bộ tiếp tục tính toán, công bố giá cơ sở mặt hàng xăng E5 RON 92 và như trước đây, và chưa tính cũng như công bố giá cơ sở mặt hàng xăng RON 95 tiêu chuẩn khí thải Euro 3, 4", lãnh đạo Bộ Công Thương giải thích, đồng thời khẳng định sẽ theo dõi lượng tiêu dùng xăng RON95 trên thị trường, nếu tăng sẽ báo cáo Chính phủ đưa xăng RON95 vào diện quản lý giá.

Tuy nhiên việc xăng RON95 cao hơn xăng E5 RON92 gần 2.000 đồng một lít khiến dư luận đặt không ít nghi ngại và cho đây là "cách bắt buộc người dân chuyển sang dùng xăng E5". Theo ông Nguyễn Phú Cường - Vụ trưởng Khoa học công nghệ (Bộ Công Thương), không hợp lý khi so sánh 2 loại xăng RON95 và E5 do không cùng hệ. "So sánh như thế không khác gì so sánh vận động viên lặn và bơi ông nào nhanh hơn", ông Cường nói tại cuộc toạ đàm về xăng E5 ngày 9/1.

Vụ trưởng Khoa học công nghệ cho biết, Chính phủ không ép dùng xăng E5 mà chỉ khuyến khích bằng giá và giảm thuế, phí. Hiện phí môi trường đang tính cho xăng E5 thấp hơn xăng khoáng 100%. Ngoài ra, thuế tiêu thụ đặc biệt cũng có sự khác biệt. Bộ Công Thương đang báo cáo Chính phủ tiếp tục giảm phí môi trường với xăng E5, đây chính là cơ sở tạo độ chênh về giá.

"Chúng ta đang tiến tới, với sản phẩm xăng dầu hoàn toàn điều hành theo thị trường có điều tiết của nhà nước bằng các công cụ thuế, phí. Còn bù lỗ hay không thì phải hỏi Cục Giá. Một lần nữa, tôi muốn mọi người không nên so sánh giữa các loại không cùng hệ với nhau. So sánh RON92 thường và E5 RON92 còn được, chứ đừng so sánh E5 với RON95", ông Cường nói.

Ngoài vấn đề về giá, trước nghi ngại về chất lượng xăng E5, Phó giáo sư - tiến sĩ Phạm Hữu Tuyến - Viện Cơ khí động lực Đại học Bách Khoa khẳng định, cảm nhận đi xăng E5 kém bốc hơn hoặc lỳ hơn hay tốn nhiên liệu hơn… là lo lắng thái quá.

Thử nghiệm trên các thiết bị chuyên dụng cho thấy kết quả công suất tiêu hao năng lượng giữa 2 loại xăng RON95 và E5 tương đương nhau, thậm chí dùng xăng E5 tốt hơn khi mức tiêu hao năng lượng cải thiện 2-3%, công suất tăng 3-5%.

Phó giáo sư Tuyến phân tích, cồn ethanol E100 (nguyên liệu dùng pha chế với xăng RON92 để có thành phẩm xăng E5 RON92) có nhiệt trị thấp hơn 33-34%, nhưng ở đây chỉ có 5% cồn pha vào nên nhiệt trị chỉ thấp hơn cỡ 1-1,5% so với xăng RON92. Với giá trị này, chưa kể các yếu tố khác mà xăng E5 lợi hơn, người tiêu dùng khó có thể nhận biết máy móc bốc hơn, tiêu hao nhiên liệu hơn do còn phụ thuộc vào cách thức vận hành, cách thức lái xe, điều kiện đường xá...

“Ở góc độ kỹ thuật, mỗi phương tiện, động cơ được thiết kế phù hợp với khả năng kích nổ phù hợp. Động cơ do nhà sản xuất thiết kế, chế tạo và khuyến cáo dùng nhiên liệu nào thì người tiêu dùng nên dùng cái đó sẽ cho hiệu quả hoạt động động cơ tốt nhất", ông Tuyến khuyến cáo.

Chuyên đề