Tỷ giá đã qua một năm “sóng gió”

(BĐT) - Năm 2016, lần đầu tiên Ngân hàng Nhà nước (NHNN) áp dụng cơ chế điều hành tỷ giá mới bằng cách công bố tỷ giá trung tâm hàng ngày. 
Ảnh Internet
Ảnh Internet

Cơ quan này khẳng định, với việc điều hành tỷ giá trung tâm biến động linh hoạt hàng ngày bám sát thị trường liên ngân hàng trong nước, cân đối vĩ mô và tình hình trên thị trường quốc tế, cùng với diễn biến cung cầu ngoại tệ thuận lợi, tỷ giá và thị trường ngoại tệ nhìn chung ổn định.

Diễn biến tương đối ổn định

Nhận xét về tỷ giá và thị trường ngoại hối trong năm 2016, Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho rằng, tỷ giá và thị trường ngoại hối diễn biến tương đối ổn định trong bối cảnh chịu sức ép từ những biến động khó lường trên thị trường quốc tế. Từ đầu năm 2016, NHNN thực hiện công bố tỷ giá trung tâm biến động linh hoạt hàng ngày theo sát diễn biến thị trường trong, ngoài nước và phù hợp với mục tiêu chính sách tiền tệ đã giúp hạn chế các cú sốc bên ngoài và giảm tâm lý găm giữ ngoại tệ, hỗ trợ cho sự ổn định của tỷ giá và thị trường ngoại tệ.

“Trong điều hành, trên cơ sở bám sát diễn biến thị trường trong và ngoài nước, NHNN đã chủ động, kịp thời thực hiện các biện pháp ổn định thị trường. Với việc triển khai đồng bộ các giải pháp, thị trường ngoại tệ trong nước diễn biến ổn định hơn so với mức độ biến động khá lớn của các nước trên thế giới và khu vực”, bà Hồng phân tích.

Nhìn lại một năm qua có thể thấy, ở một vài thời điểm, tỷ giá tăng do yếu tố tâm lý bởi biến động trên thị trường quốc tế như sự kiện Brexit, kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ, Fed tăng lãi suất. Gần đây nhất là đầu tháng 11, thị trường tài chính quốc tế biến động, tác động tâm lý khiến tỷ giá trong nước tăng. NHNN khẳng định, những diễn biến về tỷ giá trên thị trường trong nước trong tháng 11 vừa qua là dễ hiểu vì từ đầu năm 2016 NHNN đã chuyển sang cách thức điều hành tỷ giá mới linh hoạt hơn, tức là cho phép tỷ giá biến động hàng ngày phù hợp với những diễn biến trên thị trường trong nước và quốc tế. Trên thế giới, đồng USD cũng như các đồng tiền khác biến động. Tuy nhiên, về cơ bản, cung cầu ngoại tệ trong nước không có yếu tố đột biến, thanh khoản tốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp của tổ chức, cá nhân được các tổ chức tín dụng đáp ứng kịp thời và đầy đủ. 

Xu thế thích ứng ngày càng tốt hơn

Dù những biến động từ kinh tế thế giới vẫn đang tiếp diễn, nhưng nhiều phân tích cho rằng tỷ giá của Việt Nam sẽ tiếp tục xu thế ổn định và thích ứng ngày càng tốt hơn với các cú sốc từ bên ngoài. 
Theo đánh giá của NHNN, cung ngoại tệ tiếp tục được hỗ trợ bởi nguồn thu từ xuất khẩu, kiều hối chuyển về nước vào dịp cuối năm, giải ngân dòng vốn đầu tư trực tiếp, đầu tư gián tiếp... Trong khi đó, cầu ngoại tệ không có áp lực lớn do tín dụng tiếp tục được NHNN kiểm soát ở mức hợp lý. Một phần nhu cầu mua ngoại tệ của khách hàng sẽ được đáp ứng bằng nguồn tín dụng ngoại tệ của hệ thống ngân hàng khi NHNN tiếp tục gia hạn cho vay bằng ngoại tệ quy định tại Thông tư 24/2015/TT-NHNN và Thông tư 07/2016/TT-NHNN đến hết năm 2017.

Cùng với đó, việc điều hành tỷ giá linh hoạt theo cả hai chiều đã giảm tình trạng găm giữ ngoại tệ. Ngoài ra, việc NHNN ban hành Thông tư 15/2015/TT-NHNN vào tháng 10/2015 đã hạn chế việc các tổ chức, cá nhân mua ngoại tệ giao ngay trước khi đến hạn thanh toán cho các nhu cầu thanh toán ra nước ngoài, theo đó không tạo áp lực tăng cầu ngoại tệ trên thị trường.

Ông Nguyễn Đức Long, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ thuộc NHNN thông tin, so với đầu năm, tỷ giá VND/USD tăng khoảng 1,1-1,2%, thanh khoản thị trường tốt, các nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ, kịp thời. Tại một số thời điểm, tỷ giá tăng do yếu tố tâm lý bởi biến động trên thị trường quốc tế nhưng đã nhanh chóng ổn định trở lại.

“Tâm lý găm giữ ngoại tệ giảm, hệ thống tổ chức tín dụng mua ròng lượng lớn ngoại tệ từ nền kinh tế, nhờ đó NHNN mua được lượng lớn ngoại tệ bổ sung Dự trữ ngoại hối của Nhà nước”, ông Long cho biết.

Theo nhận định của Uỷ ban Giám sát tài chính quốc gia, thị trường ngoại hối khá ổn định trong suốt cả năm 2016, duy chỉ có biến động nhẹ vào cuối năm do yếu tố mùa vụ và ảnh hưởng tâm lý của việc USD tăng giá trên thị trường thế giới sau kết quả bầu Tổng thống Mỹ. Nguyên nhân tỷ giá tăng vào thời điểm cuối năm chủ yếu do đồng USD liên tục lên giá so với đồng tiền chủ chốt, đặc biệt, sau khi có kết quả chính xác cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ. Cùng với đó, nhu cầu ngoại tệ tăng trở lại theo yếu tố mùa vụ nhằm đáp ứng nhu cầu thanh toán cuối năm và đón đầu khả năng Fed tăng lãi suất vào tháng 12 vừa qua.

Diễn biến thời gian qua cho thấy, thị trường ngoại hối dường như đang ngày càng thích ứng với những biến động ngoại sinh. Theo Tiến sỹ Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế, đến hết năm 2016, thậm chí sang cả đầu năm 2017, dù những biến động từ kinh tế thế giới vẫn đang tiếp diễn, nhưng nhiều phân tích cho rằng tỷ giá của Việt Nam sẽ tiếp tục xu thế ổn định và thích ứng ngày càng tốt hơn với các cú sốc từ bên ngoài. 

Tuy nhiên, Tiến sỹ Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính (Học viện Tài chính – Bộ Tài chính) nhận định, cơ chế tỷ giá trung tâm là điều kiện cần để có thể có được chính sách tỷ giá hợp lý, ổn định trong ngắn hạn và linh hoạt trong dài hạn. Ở một góc độ nào đấy, tỷ giá trung tâm tiến bộ hơn cách điều hành trước bởi nó cho phép điều chỉnh hàng ngày. Tuy nhiên, vấn đề nằm ở chỗ người ta không nắm được công thức để có thể dự đoán.

Phó Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhận định, hiện nay kinh tế thế giới cũng như thị trường trong nước có nhiều dự báo khác nhau. Chính vì vậy, trong năm 2017, NHNN tiếp tục điều hành tỷ giá ổn định như thời gian qua. Điều hành tỷ giá đòi hỏi sự nhanh nhạy, kịp thời, NHNN sẽ theo dõi sát tình hình và sẵn sàng các phương án để ứng phó.      

Chuyên đề