Vua băng hà khó gây ảnh hưởng tới chính trường Thái Lan

Việc Quốc vương Bhumibol qua đời khó tác động lớn đến nền chính trị Thái Lan, do sức khỏe của ông đã được dự liệu.
Quốc vương mới của Thái Lan Maha Vajiralongkom. Ảnh: Reuters
Quốc vương mới của Thái Lan Maha Vajiralongkom. Ảnh: Reuters

"Các rủi ro chính trị liên quan đến việc này là hạn chế, do Quốc vương Bhumibol đã ở trong tình trạng sức khỏe yếu trong thời gian dài, trong khi chính quyền quân sự đã nắm quyền hơn hai năm nay", Giáo sư Kevin Hewison, chuyên gia về nghiên cứu châu Á, Đại học North Carolina, Mỹ, trao đổi. Ngoài ra, chính quyền quân sự dường như đã loại trừ hoặc kiểm soát được phe đối lập.

Hoàng cung Thái Lan hôm qua thông báo Quốc vương Bhumibol Adulyadej băng hà ở tuổi 88. Sau đó, Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha thông báo Thái tử Maha Vajiralongkorn xác nhận sẽ kế vị. Tuy nhiên, thái tử đã đề nghị hoãn tổ chức lễ lên ngôi chính thức để để tang cha cùng người dân trong một năm.

Tiến sĩ Paul Chambers, Giám đốc Viện nghiên cứu các vấn đề Đông Nam Á, Thái Lan, cho rằng "nếu tầng lớp quý tộc của Thái Lan không thể xây dựng sự đồng thuận rõ ràng, ổn định xung quanh nhà vua mới, nước này có thể rơi vào bất ổn. Nếu nhóm quý tộc từng ở bên cạnh Quốc vương vừa băng hà Bhumibol Adulyadej bị phá vỡ và bị thay thế bằng một nhóm khác, giới tinh túy cầm quyền Thái Lan có thể hỗn loạn, thể hiện sự chia cắt trong quân đội".

Nhưng ông Chambers lưu ý, khả năng nhóm quý tộc thân cận với nhà vua Adulyadej bị phá vỡ là điều khó xảy ra, bởi Bangkok đã chuẩn bị từ lâu cho việc thái tử kế vị. Do đó không có ai trong tầng lớp tinh túy ngạc nhiên hay phiền lòng.

Dưới góc nhìn bao quát hơn, Tiến sĩ David Streckfuss, nhà nghiên cứu độc lập tại Thái Lan, cho rằng khi Quốc vương qua đời, tầng lớp tinh hoa ủng hộ tình trạng chính trị hiện nay có thể trở nên cực đoan hơn khi sử dụng luật xử lý những kẻ phạm tội khi quân, phạm thượng, dẫn tới việc người dân gia tăng chỉ trích với chính phủ cầm quyền.

Đánh giá về tân thái tử Maha Vajiralongkorn, Tiến sĩ Chambers cho hay ông không bao giờ có thể so sánh mình với cha trong vai trò là hiện thân của người giúp Thái Lan đoàn kết. Do đó ông sẽ gặp khó khăn trong việc mang lại sự ổn định cho đất nước.

Theo ông Chambers, với hầu hết người Thái Lan, nhà vua Bhumibol Adulyadej vừa băng hà là "người Cha", là người hào phóng thực hiện nhiều dự án hoàng gia giúp phát triển đất nước và giúp đỡ dân thường. Truyền thông Thái Lan cũng chuyển tải hình ảnh tích cực của ông tới người dân. Hơn thế, ông là quốc vương trong hơn 70 năm, là vị vua trị vì lâu nhất trên thế giới. Trong khi đó, thái tử Maha Vajiralongkorn không có những điều này, không có đủ uy tín lớn như cha mình.

Giáo sư Hewison nhận định hiện chưa rõ nhà vua mới sẽ đảm nhận vị trí thế nào, nhưng ông lưu ý Maha Vajiralongkorn tự nhận mình là người của quân đội và được chính quyền hiện nay ủng hộ.

"Để trở thành người giúp Thái Lan ổn định, tân Quốc vương có thể cần bắt đầu bằng việc thực hiện một chiến dịch truyền thông mạnh mẽ để kết nối người dân với nhau", ông Chambers nói. 

Chuyên đề