Mỹ có thể bỏ qua quy tắc của WTO

Chính phủ Mỹ có thể tạo ra một bước ngoặt lớn dưới thời tổng thống mới, trong các vấn đề giao thương và giải quyết tranh chấp quốc tế.
Chính quyền mới của Mỹ sẽ tạo ra bước ngoặt về chính sách thương mại. Ảnh:AFP
Chính quyền mới của Mỹ sẽ tạo ra bước ngoặt về chính sách thương mại. Ảnh:AFP

Trong một thông báo mới đây, Chính phủ Mỹ ám chỉ nước này sẽ không phụ thuộc vào các quy tắc của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) trong giải quyết tranh chấp nữa. Đây sẽ là chuyển biến lớn so với động thái của các tổng thống trước.

"Kể cả nếu hội đồng giải quyết tranh chấp của WTO ra phán quyết không có lợi cho Mỹ, nó cũng không khiến luật pháp hay động thái của Mỹ thay đổi. Chính phủ sẽ kiên quyết bảo vệ lợi ích của nước Mỹ trong các vấn đề chính sách thương mại".

Vài thập kỷ gần đây, 164 nước trong WTO, kể cả Trung Quốc, đã đồng ý giải quyết tranh chấp qua các hội đồng của WTO. Chính quyền ông Obama cũng nhiều lần nộp đơn kiện Trung Quốc lên WTO và đã áp thuế nhập khẩu lên một số mặt hàng từ nước này.

Chính quyền ông Trump cho biết họ có thể bỏ qua WTO. Việc này có thể làm giảm uy tín của WTO và khiến nhiều quốc gia chọn cách tự giải quyết vấn đề, từ đó làm tăng nguy cơ bảo hộ.

Thông báo cũng thừa nhận không chơi theo luật của WTO, họ sẽ phải trả giá. Ví dụ, nếu Mỹ thất bại trong một vụ kiện tại WTO, nhưng từ chối thay đổi luật pháp hoặc động thái, theo luật WTO, các quốc gia phía bên kia sẽ có quyền trừng phạt thương mại Mỹ.

Ngoài ra, thông báo cũng thừa nhận hai điểm có vẻ mâu thuẫn với các phát biểu trước đây của ông Trump về thương mại. Ông Trump cho biết những thỏa thuận thương mại tồi tệ là nguyên nhân chính khiến Mỹ mất hàng triệu việc làm ngành sản xuất. Bên cạnh đó, thâm hụt thương mại cũng không có lợi cho kinh tế nước này.

Tuy nhiên, thông báo trên lại viết: "Dĩ nhiên, thâm hụt thương mại tăng có thể đi kèm với nền kinh tế mạnh lên". Còn khi đề cập đến tình trạng thất nghiệp, tăng trưởng việc làm và kinh tế yếu, báo cáo cho biết: "Có rất nhiều nguyên nhân gây ra việc này, điển hình là khủng hoảng tài chính 2008-2009 và ảnh hưởng của tự động hóa". 

Chuyên đề