Unimex thiệt hại hàng chục tỷ đồng vì chi nhánh làm bậy

(BĐT) - Viện Kiểm sát nhân dân TP. Hà Nội vừa hoàn tất cáo trạng truy tố Phạm Văn Thắng, nguyên Giám đốc Trung tâm Xuất nhập khẩu hàng tiêu dùng và thủ công mỹ nghệ Hà Nội (Trung tâm Artex Hà Nội) và Trần Thị Lan Hương, nguyên Trưởng phòng Phòng Kế toán về hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. 
Trần Thị Lan Hương đã cung cấp danh sách các cá nhân nhận tiền chi đối ngoại từ năm 2009 - 2013, nhưng những người trong danh sách không thừa nhận. Ảnh: Nhã Chi
Trần Thị Lan Hương đã cung cấp danh sách các cá nhân nhận tiền chi đối ngoại từ năm 2009 - 2013, nhưng những người trong danh sách không thừa nhận. Ảnh: Nhã Chi

Theo lời khai của các bị cáo, hàng năm Trung tâm Artex Hà Nội đều chi đối ngoại lễ, tết cho lãnh đạo Công ty Unimex và các cá nhân, đơn vị có quan hệ kinh doanh...

Thiệt hại hàng chục tỷ đồng

Trung tâm Artex Hà Nội là chi nhánh, hạch toán phụ thuộc Công ty TNHH MTV Unimex, có 100% vốn nhà nước, được Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp giấy đăng ký hoạt động với các ngành nghề kinh doanh: xuất nhập khẩu hàng công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thủ công mỹ nghệ, kinh doanh các dịch vụ du lịch, bất động sản... Hiện Unimex đã cổ phần hóa và hoạt động theo mô hình công ty cổ phần.

Tại Trung tâm này, cựu Giám đốc Phạm Văn Thắng (sinh năm 1954, ở Ba Đình, Hà Nội) và Trưởng phòng Phòng Kế toán Trần Thị Lan Hương (sinh năm 1977, ở Ba Đình, Hà Nội) đã có nhiều hành vi vi phạm về nguyên tắc hạch toán, gây thiệt hại hàng chục tỷ đồng cho Unimex.

Cụ thể, năm 2005, Thắng có quen biết ông Trần Ngọc Hưng, Giám đốc Công ty TNHH Thiết bị khoa học kỹ thuật Hải Ly. Do ông Hưng có quan hệ với Trường Đại học Y dược TP.HCM và Học viện Quân y nên có thể môi giới cho Trung tâm Artex Hà Nội cung cấp một số trang thiết bị khoa học, y tế cho 2 đơn vị này.

Hai bên thỏa thuận, khi ký kết được hợp đồng kinh tế với 2 đơn vị trên, Trung tâm Artex Hà Nội phải trả tiền môi giới cho ông Hưng với mức 3% trên tổng giá trị gói thầu, trị giá hơn 1,7 triệu USD cung cấp, lắp đặt thiết bị cho Trường Đại học Y dược TP.HCM.

Đến năm 2007, thông qua Trần Ngọc Hưng, Trung tâm Artex tiếp tục ký 2 hợp đồng cung cấp thiết bị khoa học, y tế cho Học viện Quân y với tổng giá trị gần 50 tỷ đồng. Vấn đề là khoản chi hoa hồng môi giới cho Trần Ngọc Hưng đã không được Trung tâm Artex báo cáo Công ty Unimex và Công ty Unimex cũng không có hướng dẫn cụ thể việc chi hoa hồng cho Trung tâm.

Khi Cục Thuế Hà Nội tiến hành thanh tra thuế đã phát hiện khoản chi môi giới, hoa hồng trái nguyên tắc nên Đoàn thanh tra loại bỏ khỏi chi phí hợp lý. Tuy nhiên, do đã thỏa thuận với ông Hưng từ trước, nên Phạm Văn Thắng vẫn chỉ đạo Trần Thị Lan Hương cân đối, tạm ứng trước tiền môi giới cho ông Hưng. 

Không có khả năng thu hồi khoản tiền thất thoát

Từ năm 2007 đến năm 2010, Trần Thị Lan Hương đã chi tổng cộng gần 4 tỷ đồng bao gồm hơn 3,6 tỷ đồng tiền môi giới và hơn 359 triệu đồng tiền chênh lệch tỷ giá từ các hợp đồng mà Công ty Hải Ly ủy thác nhập khẩu. Số tiền gần 4 tỷ đồng này các bị can đã lấy từ khoản tạm ứng thu mua sắn lát và tinh bột sắn để bù đắp.

Theo đó, năm 2010, Mạch Thanh Hưng, cán bộ Phòng Kinh doanh 1 thuộc Trung tâm Artex được phân công làm Tổ trưởng Tổ thu mua sắn lát. Mạch Thanh Hưng đã nhận số tiền hơn 145 tỷ đồng để tiến hành công việc thu mua. Nguồn vốn thu mua sắn lát được vay từ Viecombank và Agribank.

Để có tiền chi trả một số khoản, Phạm Văn Thắng đã chỉ đạo Mạch Thanh Hưng chuyển 11,4 tỷ đồng từ tiền thu mua sắn lát về Trung tâm Artex. Lần đầu tiên Mạch Thanh Hưng chuyển 5,9 tỷ đồng vào tài khoản cá nhân Trần Thị Lan Hương. Số tiền này Hương dùng để góp vốn vào Trung tâm Artex. Tiếp đó, Hương nhiều lần rút tiền góp vốn này để trả tiền chi môi giới và chênh lệch tỷ giá cho ông Trần Ngọc Hưng.

Còn lại 1,9 tỷ đồng, Hương đã chi trả cho việc chi tiếp khách, chi thưởng các dịp lễ, tết cho các đơn vị, cá nhân có quan hệ kinh doanh và lãnh đạo Công ty Unimex theo chỉ đạo của Giám đốc Phạm Văn Thắng.

Lần 2, Mạch Thanh Hưng chuyển 5,5 tỷ đồng vào tài khoản của Trần Thị Lan Hương, trong đó 1,5 tỷ đồng được Hương góp vốn vào Trung tâm Artex dưới danh nghĩa một nhân viên cũ và con gái của Phạm Văn Thắng. Còn lại 4 tỷ đồng được Trần Thị Lan Hương cho Công ty TNHH Thương mại Đắc Nguyên vay với lãi suất 6%/tháng để trả nợ cho chính Trung tâm Artex. Công ty Đắc Nguyên hợp tác với Trung tâm Artex chuyên nhập khẩu giấy in báo về Việt Nam. Đến cuối năm 2011, Công ty Đắc Nguyên còn nợ Trung tâm Artex tới 57,6 tỷ đồng. Chính vì vậy, Công ty Đắc Nguyên vay để giảm bớt dư nợ tại Trung tâm Artex.

Cơ quan điều tra đã tiến hành xác minh tại Trung tâm Artex. Theo Trung tâm, việc chi tiếp khách, chi thưởng lễ, tết cho các cá nhân, đơn vị có quan hệ kinh doanh, cho lãnh đạo Unimex là do Trần Thị Lan Hương tự ý chi. Trung tâm hiện không có khả năng thu hồi khoản tiền 11,4 tỷ đồng.

Đối với khoản tiền chi đối ngoại các dịp lễ, tết, Trần Thị Lan Hương đã cung cấp danh sách các cá nhân nhận tiền từ năm 2009 - 2013, nhưng những người trong danh sách không thừa nhận.

Chuyên đề