Tranh chấp bảo lãnh, Techcombank phải trả hơn 97 tỷ đồng

(BĐT) - Tòa án cấp sơ thẩm đã buộc Techcombank thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, trả hơn 97 tỷ đồng cho Posco, một nhà thầu đến từ Hàn Quốc.
Ảnh Internet
Ảnh Internet

Cam kết không hủy ngang chứng thư bảo lãnh

Theo nội dung vụ kiện, Posco là nhà thầu chính thực hiện Gói thầu A5 thuộc Dự án Đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (chủ đầu tư là Tổng công ty Phát triển đường cao tốc Việt Nam - VEC). Công ty CP Hạ tầng Thiên Ân, Tổng công ty CP Xuất nhập khẩu và xây dựng Việt Nam (Vinaconex) thành lập Liên danh làm nhà thầu phụ cho Posco.

Năm 2015, Posco và Liên danh ký hợp đồng thầu phụ, thời gian thực hiện từ ngày 22/12/2014 đến ngày 24/5/2017. Theo thỏa thuận, Posco chuyển cho Liên danh khoản tiền hơn 77,3 tỷ đồng vào tài khoản Ngân hàng Techcombank. Ngược lại, Posco yêu cầu Liên danh phải có chứng thư bảo lãnh của ngân hàng cho bên thụ hưởng là Posco bảo lãnh nghĩa vụ thực hiện của Liên danh và bảo lãnh khoản tiền ứng trước.

Theo yêu cầu của Liên danh, Techcombank đã phát hành 2 chứng thư bảo lãnh tạm ứng giá trị 77,3 tỷ đồng và chứng thư bảo lãnh thực hiện hợp đồng 33 tỷ đồng cho bên thụ hưởng là Posco. Cả hai chứng thư bảo lãnh, Ngân hàng đều cam kết không hủy ngang và thanh toán vô điều kiện ngay khi nhận được văn bản đầu tiên yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh mà không cần bất cứ bằng chứng hay điều kiện nào khác.

Trình bày tại phiên tòa, nguyên đơn Posco cho biết, quá trình thực hiện hợp đồng, Liên danh nhiều lần vi phạm nghĩa vụ, buộc Ban Quản lý Dự án Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi và tư vấn giám sát của Chủ đầu tư yêu cầu Posco phải chấm dứt ngay hợp đồng thầu phụ với Liên danh. Do đó, Posco chấm dứt hợp đồng thầu phụ với Liên danh, đồng thời gửi công văn yêu cầu Ngân hàng thanh toán bảo lãnh, nêu rõ Liên danh vi phạm hợp đồng thầu phụ.

Theo nguyên đơn, sau khi nhận được yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, Techcombank không có bất kỳ khiếu nại hay phản đối nào nhưng cũng không thanh toán. Theo nội dung, Ngân hàng phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh ngay khi nhận được văn bản và theo quy định của pháp luật thì chậm nhất sau 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận được văn bản.

Nguyên đơn yêu cầu Techcombank phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh tạm ứng 77,3 tỷ đồng và bảo lãnh thực hiện hợp đồng hơn 13,3 tỷ đồng cùng với các khoản lãi quá hạn, tổng giá trị gần 110 tỷ đồng. 

Bác yêu cầu tạm đình chỉ vụ án của Techcombank

Tại phiên tòa, Techcombank thừa nhận có phát hành 2 chứng thư bảo lãnh. Tuy nhiên, ngân hàng này cho rằng yêu cầu khởi kiện của Posco là chưa đủ điều kiện. Theo bị đơn, quá trình thực hiện hợp đồng, chủ đầu tư là VEC đã có văn bản yêu cầu Posco thay đổi Giám đốc dự án và yêu cầu tư vấn giám sát không làm việc với vị giám đốc này. Tuy nhiên, Posco không thực hiện nên việc thi công Gói thầu A5 phải tạm dừng.

Các nhà thầu phụ chỉ thi công 1 số hạng mục như móng, hạng mục phụ trợ… cho tới ngày 10/7/2015, Chủ đầu tư gửi Posco thông báo nghiệm thu và nghiệm thu không được chấp nhận nên việc thi công phải dừng hoàn toàn. Tiếp đó, Posco khiếu nại Liên danh không thực hiện nghĩa vụ trong hợp đồng và yêu cầu Ngân hàng thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh.

Bị đơn cho rằng, Liên danh không có bất kỳ vi phạm nào trong hợp đồng, lý do chấm dứt hợp đồng xuất phát từ VEC. Hiện, Thiên Ân cũng đang khởi kiện Posco tại Trung tâm Trọng tài quốc tế (VIAC) và yêu cầu Techcombank dừng thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh trong khi chờ kết quả giải quyết tại VIAC.

Techcombank cho rằng, yêu cầu khởi kiện đòi 100% giá trị bảo lãnh của Posco là chưa đủ căn cứ, bởi số tiền bảo lãnh tối đa giảm lũy tiến theo số tiền tạm ứng mà Liên danh đã hoàn trả cho Posco được nêu trong văn bản thanh toán giữa kỳ. Techcombank đề nghị Tòa án tạm đình chỉ giải quyết vụ án để chờ kết quả vụ Thiên Ân khởi kiện Posco. Cả Liên danh và Ngân hàng cho rằng chưa xác định được các khoản tiền tạm ứng hoàn trả giữa kỳ để làm căn cứ đối chiếu số tiền bảo lãnh.

Tuy nhiên, bản án sơ thẩm đã bác bỏ yêu cầu này và cho rằng đây là 2 quan hệ pháp luật khác nhau. Trong vụ kiện này là quan hệ thanh toán từ bảo lãnh, còn trong vụ việc Thiên Ân kiện Posco là yêu cầu bồi thường thiệt hại và thanh toán chi phí chờ. Bản án sơ thẩm cho rằng Techcombank yêu cầu Posco phải chỉ rõ vi phạm của Liên danh theo hợp đồng thầu phụ để Ngân hàng có căn cứ trả tiền là vô lý bởi chứng thư bảo lãnh, là vô điều kiện, không hủy ngang.

Tuy nhiên, Tòa án cũng không chấp nhận yêu cầu của Posco về mức lãi suất 18% theo lãi suất cho vay của Techcombank và chỉ chấp nhận lãi suất trung bình cơ bản của Ngân hàng Nhà nước, hiện là 7%/năm. Tổng cộng, Tòa án buộc Techcombank phải thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh, trả cho Posco hơn 97 tỷ đồng.

Chuyên đề