Cân nhắc việc hình sự hóa kinh doanh vàng trên tài khoản

(BĐT) - Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 (BLHS năm 2015) đề xuất bỏ 1 điều liên quan đến tội danh cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 292 BLHS năm 2015). 
Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet
Ảnh chỉ mang tính minh họa. Nguồn Internet

Cho ý kiến thẩm tra Dự án Luật, đa số ý kiến từ Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tán thành với việc bãi bỏ điều luật này, đồng thời nêu quan điểm cần cân nhắc việc hình sự hóa hành vi kinh doanh vàng và kinh doanh đa cấp bất chính trên mạng máy tính.

Chỉ sửa lỗi kỹ thuật

Tờ trình Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS năm 2015 được Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày trước Quốc hội cho biết, có 2 cách tiếp cận khác nhau về quan điểm sửa đổi, bổ sung BLHS năm 2015. Tuy nhiên, Chính phủ đã thiết kế Dự thảo Luật trên cơ sở cách tiếp cận thứ nhất. Theo đó, trên cơ sở kết quả rà soát BLHS năm 2015, xác định quan điểm sửa đổi, bổ sung lần này là chỉ sửa đổi, bổ sung ở mức tối đa những quy định của BLHS năm 2015 có lỗi kỹ thuật đã được phát hiện và những nội dung rõ ràng là chưa hợp lý hoặc có thể khó áp dụng trên thực tế liên quan đến một số chính sách cụ thể được thể hiện trong một số điều của BLHS năm 2015.

“Việc sửa đổi, bổ sung sẽ không làm thay đổi những chính sách lớn của BLHS đã được Quốc hội khóa XIII thông qua và không đặt ra vấn đề mới dẫn đến việc phải sửa đổi, bổ sung các luật khác đang được lùi hiệu lực thi hành cùng BLHS năm 2015”, Bộ trưởng Lê Thành Long nhấn mạnh.

Quan trọng hơn, theo ông Long, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS năm 2015 cần phải tiếp tục góp phần đáp ứng yêu cầu của thực tiễn đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Với quan điểm như vậy, tại Dự thảo Luật, Chính phủ đã đề xuất bỏ tội danh cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 292 BLHS năm 2015).Theo ông Lê Thành Long, trong quá trình xây dựng Dự án Luật có ý kiến cho rằng, việc BLHS năm 2015 quy định tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông là cần thiết nhằm góp phần tạo ra môi trường kinh doanh bình đẳng, lành mạnh trên môi trường mạng; góp phần tăng cường sự quản lý của Nhà nước trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, cần xem xét thu hẹp phạm vi của tội phạm này cho phù hợp hơn, ít nhất là phải bao quát được hành vi kinh doanh sàn vàng trái phép hoặc kinh doanh đa cấp trái phép trên mạng, thu lợi bất chính lớn. 

Cân nhắc việc hình sự hóa kinh doanh đa cấp bất chính trên mạng

Việc hình sự hóa hành vi kinh doanh vàng trên tài khoản, kinh doanh đa cấp bất chính trên mạng máy tính… cần phải cân nhắc để quy định trong cấu thành định tội, định khung hình phạt để bảo đảm chặt chẽ.
Cho ý kiến thẩm tra về Dự án Luật, trình bày trước Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội (UBTP) Lê Thị Nga nhấn mạnh, việc sửa đổi lần này phải bảo đảm đã rà soát hết các sai sót, tránh tình trạng sau khi thi hành lại phát hiện sai sót. Đối với những quy định có thể dẫn đến tùy tiện trong áp dụng (các điều luật có quy định trùng mức định lượng, cùng một đối tượng tác động nhưng lại quy định ở các điều luật khác nhau mà không có quy định loại trừ) hoặc thiếu nhất quán về chính sách hình sự, nội dung thiếu rõ ràng, mâu thuẫn với luật chuyên ngành..., cần nghiên cứu để sửa đổi nhằm bảo đảm tính thống nhất của cả Bộ luật cũng như với các đạo luật khác.

Việc bỏ tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông (Điều 292 BLHS năm 2015 - Khoản 72 Điều 1 của Dự thảo Luật) cũng nhận được đa số ý kiến tán thành của UBTP. Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị cân nhắc đưa vào các chương tương ứng về việc xử lý hình sự đối với hành vi kinh doanh vàng trên tài khoản; kinh doanh đa cấp bất chính… trên mạng máy tính, mạng viễn thông, vì phạm vi ảnh hưởng, mức độ nguy hiểm cao cho xã hội, hậu quả lớn, rất khó khắc phục, cần phải có quy định để đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Mặc dù vậy, cơ quan thẩm tra cho rằng, việc hình sự hóa hành vi kinh doanh vàng trên tài khoản, kinh doanh đa cấp bất chính trên mạng máy tính… cần phải cân nhắc để quy định trong cấu thành định tội, định khung hình phạt để bảo đảm chặt chẽ.

“Đây là những vấn đề có liên quan đến quản lý nhà nước chuyên ngành và quá trình thẩm tra có ý kiến đề nghị của Ngân hàng Nhà nước, Bộ Công Thương. Do đó, UBTP đề nghị cần có quan điểm chính thức của Chính phủ” – bà Lê Thị Nga cho biết.       

Chuyên đề