Tham vấn Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công

(BĐT) Ngày 22/1/2019, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội tổ chức Hội thảo tham vấn Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Đầu tư công.
Quang cảnh Hội thảo. Ảnh Minh Thư
Quang cảnh Hội thảo. Ảnh Minh Thư

Sau khi tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV, cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ KH&ĐT) và cơ quan chủ trì thẩm tra (Ủy ban Tài chính – Ngân sách) đã tổ chức 3 cuộc hội thảo, xin ý kiến các bộ, ngành liên quan về dự thảo Luật Đầu tư công (sửa đổi).

Hội thảo hôm nay tiếp tục đưa ra xin ý kiến một số vấn đề của Dự thảo Luật còn có những ý kiến khác nhau. Theo ông Trần Quốc Phương, Vụ trưởng Vụ Tổng hợp kinh tế quốc dân thuộc Bộ KH&ĐT, sau hội thảo này, ban soạn thảo sẽ tiếp tục hoàn thiện dự thảo dự án Luật để trình Ủy ban thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp tháng 2/2019. Dự kiến Dự thảo Luật được trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XIV.

Ông Trần Quốc Phương cho biết, qua nghiên cứu, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và các bộ, ngành tại các cuộc hội thảo trước, một số nội dung đã có sự thống nhất giữa cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan thẩm tra.

Cụ thể, về trình tự, thủ tục quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án sử dụng vốn ODA và vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài, thống nhất phương án coi các dự án ODA như một dự án thông thường sử dụng vốn trong nước, theo đó, áp dụng chung trình tự, thủ tục. Chỉ có 1 quy trình còn khác biệt là quy trình đề xuất dự án (giai đoạn đầu tiên của dự án), Dự thảo Luật đang đề xuất cả 2 Bộ (KH&ĐT và Tài chính) cùng trình Thủ tướng Chính phủ quyết định phê duyệt đề xuất dự án ODA, sau khi thảo luận đã thống nhất Bộ KH&ĐT là cơ quan chủ trì trình nội dung nêu trên.

Về kế hoạch đầu tư công 3 năm cuốn chiếu, sau khi thảo luận đã thống nhất việc lập kế hoạch 3 năm chỉ mang tính chất tham khảo như kế hoạch tài chính – ngân sách 3 năm.

Một số nội dung còn quan điểm khác nhau đã được ông Trần Quốc Phương nêu ra tại Hội thảo hôm nay để tiếp tục lấy ý kiến.  

Thứ nhất, định nghĩa nguồn vốn đầu tư công ngoài ngân sách nhà nước (tại Luật hiện hành là vốn từ nguồn thu để lại cho đầu tư nhưng chưa đưa vào cân đối ngân sách nhà nước). Có ý kiến cho rằng, định nghĩa hiện nay là chưa rõ ràng, không bao quát, cần liệt kê đầy đủ là nguồn nào, hoặc có thể không quy định nguồn vốn này trong Luật. Tuy nhiên, một số cơ quan Chính phủ cho rằng, việc có quy định để quản lý nguồn vốn này là cần thiết, đồng thời, thiết kế quy trình dự án và kế hoạch trong dự thảo Luật đã phân cấp triệt để, tăng cường trách nhiệm người đứng đầu, tạo thuận lợi trong triển khai. Vấn đề còn lại là tìm được một khái niệm phù hợp, có tính bao quát nhất mà không cần thiết phải liệt kê, kiểm đếm là nguồn vốn nào.

Thứ hai, liên quan đến thẩm quyền quyết định, nội dung xây dựng, triển khai, điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn gắn với thẩm quyền tương ứng, danh mục dự án... Một số ý kiến cho rằng, việc xác định ngay từ đầu danh mục dự án trung hạn như hiện nay là không khả thi, không hiệu quả, công tác chuẩn bị đầu tư vội vàng, thậm chí là hình thức, đánh trống ghi tên và rất cứng nhắc, không phù hợp với diễn biến tình hình thực tế của cả nền kinh tế, của từng ngành, lĩnh vực, địa phương. Hiện nay chưa thống nhất được phương án cấp thẩm quyền nào quyết định danh mục dự án thuộc kế hoạch trung hạn (3 cấp: Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành địa phương), mỗi cấp quyết định đều có ưu nhược điểm khác nhau. Tuy nhiên, nếu căn cứ vào định hướng quan điểm xây dựng luật là phân cấp, hậu kiểm thì phương án phân cấp triệt để là phù hợp, các cơ quan cấp trên làm công tác hậu kiểm, giám sát.

Vấn đề thứ ba có nên tách riêng dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập. Có ý kiến cho rằng, tách là không cần thiết hoặc nếu tách có thể bị lạm dụng, giải phóng mặt bằng xong nhưng không thực hiện dự án... Tuy nhiên, quan điểm của các cơ quan của Chính phủ cho rằng tách là tạo thuận lợi trong công tác triển khai dự án, cũng như giải phóng mặt bằng sạch đối với những khu vực đã được quy hoạch để triển khai đấu giá đất theo quy định của Luật Đất đai, thu hồi được vốn đã đầu tư giải phóng mặt bằng về ngân sách nhà nướ

Về tiêu chí phân loại dự án, tại dự thảo Luật, Chính phủ trình Quốc hội xem xét điều chỉnh nâng mức phân loại lên khoảng 3,5 lần (tương ứng dự án Quan trọng quốc gia là 35.000 tỷ đồng). Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, lý do điều chỉnh là chưa thuyết phục và đề nghị giữ nguyên; cũng có ý kiến cho rằng có thể điều chỉnh được, tuy nhiên, cần xác định mức hợp lý, có thể nâng lên mức 20.000 tỷ đồng đối với dự án quan trọng quốc gia.

Ngoài ra, về vấn đề quy định các thời điểm trong công tác xây dựng và phê duyệt kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm: Mặc dù tại tờ trình của Chính phủ chưa đề cập đến, tuy nhiên, qua ý kiến của đại biểu Quốc hội và ý kiến tại các cuộc hội thảo phát hiện một số vấn đề chưa hợp lý liên quan đến các thời điểm đang được quy định tại luật hiện hành.

Chuyên đề