Ngại minh bạch, nhà đầu tư chây ì thu phí không dừng

(BĐT) - Mặc dù dự án áp dụng công nghệ thu phí không dừng (ETC) được Bộ Giao thông vận tải (GTVT) triển khai từ cuối năm 2015, tuy nhiên đến nay tiến độ vẫn rất chậm. 
Ảnh Internet
Ảnh Internet

Theo Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa, một trong những nguyên nhân lớn dẫn đến tình trạng này là sự e ngại về tính minh bạch trong thu phí của các nhà đầu tư BOT.

Nhiều nhà đầu tư chưa ký hợp đồng dịch vụ thu phí

Báo cáo về tiến độ lắp đặt hệ thống thu phí tự động không dừng, ông Nguyễn Viết Huy, Phó Vụ trưởng Vụ Đối tác công tư thuộc Bộ GTVT cho biết, tính đến tháng 7/2017 mới hoàn thành lắp đặt 13 trạm thu phí và vận hành chạy thương mại 8 trạm thu phí.

Trước đó, thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ GTVT, Vụ Đối tác công tư đã mời tất cả các nhà đầu tư BOT và ETC họp đàm phán hợp đồng dịch vụ thu phí. Trong quá trình đàm phán, tất cả các nhà đầu tư BOT đều khẳng định ủng hộ chủ trương áp dụng hình thức thu tự động không dừng. Song theo ông Huy, đến nay vẫn còn nhiều nhà đầu tư BOT chưa ký hợp đồng dịch vụ thu phí.

Đại diện Công ty TNHH Thu phí tự động VETC cũng cho biết, Công ty đã thực hiện tiếp xúc và đàm phán, nhưng một số nhà đầu tư BOT đã đưa ra các lý do khác nhau nhằm trì hoãn quá trình đàm phán, ký kết hợp đồng.

Để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án trên, Bộ trưởng Bộ GTVT đã nhiều lần chỉ đạo yêu cầu các đơn vị liên quan phải hoàn thành cam kết, ký hợp đồng với nhà cung cấp dịch vụ và nhà đầu tư các dự án BOT.

Gần đây nhất, Bộ GTVT đã chốt thời gian vào ngày 30/4/2017 tất cả 28 nhà đầu tư phải hoàn thành ký hợp đồng dịch vụ thu phí không dừng và 30/6/2017 phải vận hành thử nghiệm các trạm thu phí; phấn đấu đến hết năm 2017 phải hoàn thành xong việc lắp đặt ít nhất mỗi trạm 1 - 2 làn thu phí không dừng. Tuy nhiên, đến nay việc triển khai vẫn còn khá ì ạch.

Tại cuộc họp ngày 5/7, Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa cho biết, cá nhân ông đã nhận được nhiều ý kiến thắc mắc, kiến nghị của người dân và doanh nghiệp về việc hệ thống này đã được triển khai và sử dụng hết sức thuận lợi ở Tây Nguyên, trong khi chính tại các thành phố lớn lại chưa sử dụng được. Từ thực tế này, Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa nhận định, chừng nào nhà đầu tư còn né tránh vấn đề minh bạch trong thu phí đường bộ thì việc triển khai sẽ còn tiếp tục bị chậm trễ.

Cũng theo Bộ trưởng Trương Quang Nghĩa, mọi quyết định của Lãnh đạo Bộ GTVT về vấn đề này đều xuất phát từ yêu cầu của xã hội, đó là tính minh bạch và sự thuận lợi của người dân, nhà đầu tư BOT và nhà cung cấp dịch vụ. Quá trình triển khai các dự án thu phí không dừng nếu gặp phải bất kỳ mọi vướng mắc nào, nhà đầu tư có thể báo cáo trực tiếp với Bộ trưởng. 

Xử lý như thế nào với nhà đầu tư chây ì?

Trao đổi với Báo Đấu thầu, TS. Phạm Sanh, chuyên gia giao thông cho rằng, việc áp dụng triển khai thu phí tự động là cần thiết để khắc phục tình trạng gian lận thu phí đường bộ.

“Các nước trên thế giới đã xóa bỏ thu phí thủ công từ lâu. Công nghệ thu phí càng hiện đại thì càng có lợi cho người dân khi tham gia sử dụng dịch vụ. Nó không chỉ hạn chế gian lận, mà còn giảm chi phí nhân lực, giảm thời gian thu phí, đặc biệt là nhà đầu tư kiểm soát được nhân viên, Nhà nước cũng kiểm soát được nhà đầu tư”, ông Sanh nêu quan điểm.

Theo vị chuyên gia này, với lợi ích như vậy mà nhà đầu tư né tránh, trì hoãn việc áp dụng chắc chắn là “có vấn đề”. Hay nói thẳng ra đó là các nhà đầu tư làm ăn không minh bạch. Vì vậy, đối với những nhà đầu tư cố tình chây ì, cần công khai tên tuổi trên phương tiện truyền thông.

Ông Sanh cũng cho rằng, đối với Bộ GTVT – cơ quan quản lý trực tiếp các dự án này cần có thái độ cương quyết hơn nữa. Thậm chí yêu cầu nhà đầu tư cam kết nếu chậm triển khai thu phí tự động mà phát hiện gian dối sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Liên quan đến vấn đề này, ông Nguyễn Viết Huy, Phó Vụ trưởng Vụ Đối tác công tư đã kiến nghị Bộ trưởng Bộ GTVT yêu cầu các nhà đầu tư BOT phải ký hợp đồng dịch vụ với nhà cung cấp VETC trước ngày 15/7/2017 để VETC lắp đặt và triển khai trước 15/8/2017. Bên cạnh đó giao Tổng cục Đường bộ Việt Nam xem xét dừng thu phí nếu các nhà đầu tư BOT không thực hiện đảm bảo tiến độ.

Chuyên đề