Vi phạm về công khai kế hoạch chọn nhà thầu

(BĐT) - Một trong các loại thông tin về đấu thầu bắt buộc phải công khai là kế hoạch lựa chọn nhà thầu (KHLCNT). Tuy nhiên, kết quả cuộc thanh tra về đấu thầu tại các địa phương cũng như tổng hợp từ Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia cho thấy, còn nhiều bất cập trong việc công bố KHLCNT.
Bên mời thầu phải tự đăng KHLCNT lên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia trong vòng 07 ngày làm việc, kể từ ngày KHLCNT được phê duyệt. Ảnh: Lê Tiên
Bên mời thầu phải tự đăng KHLCNT lên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia trong vòng 07 ngày làm việc, kể từ ngày KHLCNT được phê duyệt. Ảnh: Lê Tiên

Rất nhiều đơn vị không công khai KHLCNT

Kết luận thanh tra công tác quản lý và sử dụng vốn đầu tư phát triển tại thị xã Bình Minh của Sở KH&ĐT tỉnh Vĩnh Long đã chỉ ra thực tế đáng buồn nêu trên. Cụ thể, có 11 công trình được thanh tra tại 4 chủ đầu tư gồm: Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng (04 công trình); Phòng Giáo dục và Đào tạo (03 công trình); Phòng Kinh tế (03 công trình); Phòng Quản lý đô thị (01 công trình). Kết quả thanh tra chỉ ra rằng, chủ đầu tư và các đơn vị liên quan có những hạn chế, thiếu sót trong việc lập KHLCNT (phân loại gói thầu chưa đúng quy định) và không đăng tải KHLCNT.

Kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật về đấu thầu và quản lý, thực hiện dự án đầu tư đối với các dự án sử dụng vốn đầu tư phát triển tại huyện Bù Đăng do Sở KH&ĐT Bình Phước công bố cũng phản ánh hiện tượng tương tự. Cụ thể, cả 4 dự án: Xây dựng nhà làm việc công an thị trấn Đức Phong, Xây dựng 10 phòng học Trường THCS Nguyễn Khuyến xã Đường 10, Xây dựng Trường Mẫu giáo Đức Phong, Xây dựng 04 phòng học Trường Tiểu học Đồng Nai do Ban Quản lý dự án xây dựng huyện Bù Đăng làm chủ đầu tư đều không thực hiện việc đăng tải KHLCNT trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia.

Tại huyện Chơn Thành, Sở KH&ĐT Bình Phước cũng chỉ rõ 4 dự án không đăng tải KHLCNT là: Xây dựng trạm xá, sân vườn, hàng rào xã Thành Tâm, huyện Chơn Thành; Xây dựng đường nhựa Trung Lợi thị trấn Chơn Thành, huyện Chơn Thành; Xây dựng Trường Tiểu học Minh Hưng A xã Minh Hưng, huyện Chơn Thành - Hạng mục: 08 phòng học; Xây dựng đường N3 từ đường QL13 đến đường Hiếu Cảm, thị trấn Chơn Thành, huyện Chơn Thành.

Kết quả thanh tra công tác đấu thầu tại Sở Y tế Bình Phước và các đơn vị trực thuộc cũng không có dấu hiệu tích cực hơn. Theo đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật  không đăng tải KHLCNT Dự án Nâng cấp, sửa chữa trụ sở làm việc Trung tâm Phòng chống sốt rét; Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Phước không đăng tải KHLCNT của Dự án Lắp đặt hệ thống phòng cháy chữa cháy, cải tạo, sửa chữa khoa lão… 

Chưa tuân thủ nghiêm

Tuy nhiên, ngoài các chủ đầu tư không đăng tải KHLCNT bị bêu tên, mỗi ngày còn rất nhiều KHLCNT được công bố nhưng không tuân thủ đúng quy định về thời gian, nội dung. Việc công bố KHLCNT chậm trễ, thậm chí khi dự án đã thực hiện xong, là rất phổ biến. Ngày 17/10/2017, thống kê từ Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia đã chỉ ra một loạt KHLCNT công bố chậm so với quy định. Có thể kể đến một loạt KHLCNT của Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn Sơn La với Dự án Cải tạo, nâng cấp, mở rộng công trình nước sinh hoạt liên bản xã Đông Sang, huyện Mộc Châu; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp tại Dự án Chuyển đổi nông nghiệp bền vững tại Việt Nam…

Theo một số nhà thầu, việc công bố KHLCNT quá chậm trễ so với thực tế thực hiện là một việc làm mang tính đối phó và “hoàn toàn vô nghĩa” đối với tác dụng công khai thông tin rộng rãi cho các nhà thầu quan tâm.

Quy định chi tiết về KHLCNT đã được Bộ KH&ĐT hướng dẫn cụ thể tại Thông tư số 10/2015-TT-BKHĐT. Theo đó, bên mời thầu có trách nhiệm tự đăng tải KHLCNT được duyệt lên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia trong vòng 07 ngày làm việc, kể từ ngày văn bản phê duyệt KHLCNT được ban hành.

Tuy nhiên, từ những kết luận thanh tra về công tác đấu thầu cho thấy, việc tuân thủ những quy định về công khai KHLCNT vẫn còn quá nhiều bất cập. Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, đây chính là một trong những thông tin đang bị “thả nổi”, “khó kiểm soát” nhất bởi sự lỏng lẻo khi tuân thủ quy định pháp luật về đấu thầu của các chủ đầu tư, bên mời thầu. Đánh giá của Bộ KH&ĐT cho thấy, việc công khai thông tin trong đấu thầu theo Điều 8 Luật Đấu thầu chưa được bên mời thầu thực hiện nghiêm túc. Các thông tin bắt buộc phải công khai nhưng không được chủ đầu tư, bên mời thầu thực hiện, thậm chí là cố ý “giấu” nhằm giàn xếp, chi phối. Đây thực sự là vấn đề đáng quan ngại, làm giảm tính cạnh tranh và hiệu quả trong đấu thầu.

Chuyên đề