|
Ngay sau khi Văn bản số 1873/BKHĐT-QLĐT ngày 21/3/2016 của Bộ KH&ĐT về việc đôn đốc thực hiện cung cấp thông tin đúng pháp luật đấu thầu và tổ chức đấu thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu Quốc gia (VB1873) ra đời đã ghi nhận sự chuyển biến tích cực trong việc cung cấp thông tin đấu thầu. Tuy nhiên, sự đối phó của chủ đầu tư/bên mời thầu đang diễn ra ngày càng tinh vi.
VB1873 nêu rõ, “trường hợp thuê tư vấn thay mình làm bên mời thầu hoặc thực hiện một số công việc thuộc trách nhiệm của bên mời thầu thì khi lập thông báo mời thầu phải sử dụng địa chỉ, tên, số điện thoại của giám đốc ban quản lý dự án hoặc đại diện có thẩm quyền của chủ đầu tư nơi triển khai thực hiện gói thầu...”. Đây là một trong những động thái được cộng đồng nhà thầu đánh giá là hết sức quyết liệt để ngăn chặn tình trạng nhiều chủ đầu tư/bên mời thầu gây khó khăn cho các nhà thầu mua HSMT bằng việc công bố những địa chỉ “ma”, không có người thường trực bán HSMT.
Sau hơn 1 năm rưỡi đi vào cuộc sống, hiệu quả của VB1873 đối với việc công khai thông tin, chấn chỉnh công tác tổ chức bán HSMT của nhiều đơn vị đã chuyển biến rõ rệt.
Tuy nhiên, phản ánh của các nhà thầu đến Báo Đấu thầu cho thấy, dù nhiều đơn vị đã nghiêm túc trong việc cung cấp thông tin về địa điểm phát hành HSMT theo đúng tinh thần của VB1873, song thời gian gần đây, hiện tượng đùn đẩy trách nhiệm, chậm trễ chuẩn bị HSMT, viện nhiều lý do chưa chuẩn bị kịp HSMT để không bán HSMT theo đúng quy định lại tái diễn theo nhiều cách thức tinh vi, mang tính đối phó.
Hiện tượng dễ gặp nhất là chủ đầu tư/tư vấn cố tình đối phó với hướng dẫn của Bộ KH&ĐT tại VB1873 bằng cách sử dụng chiến thuật “đá quả bóng trách nhiệm”. Khi nhà thầu tìm đến địa chỉ của chủ đầu tư được công bố thì được trả lời là “hãy liên hệ với tư vấn”. Khi nhà thầu tìm đến địa chỉ tư vấn thì nhận được câu trả lời “chúng tôi chỉ lập HSMT, còn bán là việc của chủ đầu tư”. Quả bóng trách nhiệm này được đá qua đá lại rất nhịp nhàng, chỉ có nhà thầu là bở hơi tai chạy đi chạy lại tìm mua HSMT.
Dấu hiệu dễ nhận diện thứ hai là sự vô trách nhiệm của cả tư vấn lẫn chủ đầu tư. Ngày càng nhiều nhà thầu than phiền về việc khi tìm đến địa chỉ của chủ đầu tư thì luôn nhận được thông tin “Chính chúng tôi đang chờ, vì HSMT chưa được tư vấn chuyển cho chúng tôi” và “HSMT mới chỉ có bản gốc, nhà thầu phải đợi một thời gian nữa để chúng tôi đi photo”… “Một thời gian” ở đây đôi khi là mấy ngày hoặc vô thời hạn.
Bình luận về hiện tượng nêu trên, một chuyên gia cho rằng: Chính sự cả nể và dung túng của cấp có thẩm quyền trước những hành vi hạn chế cạnh tranh của các nhà thầu đã làm giảm tính nghiêm minh của pháp luật. Cần phải có những bước kiểm tra, xử lý nhanh, triệt để, truy đúng trách nhiệm đối với các chủ đầu tư, bên mời thầu theo quy định thì mới tạo nên môi trường minh bạch thực sự trong đấu thầu.
