Tranh cãi về yêu cầu nhà thầu dự thầu nộp 8 tỷ đồng tiền mặt

(BĐT) - Gói thầu BKII-12: Thi công xây dựng cầu Nặm Cắt đang trong thời gian phát hành rộng rãi hồ sơ mời thầu (HSMT) nhưng theo ý kiến của các chuyên gia và nhà thầu, việc HSMT gói thầu này đưa ra yêu cầu nhà thầu tham dự phải nộp khoản tiền mặt cam kết tối thiểu 8 tỷ đồng đã hạn chế sự tham gia của rất nhiều nhà thầu.
Tranh cãi về yêu cầu nhà thầu dự thầu nộp 8 tỷ đồng tiền mặt

Yêu cầu nhà thầu dự thầu nộp 8 tỷ đồng tiền mặt

Gói thầu BKII-12 thuộc Dự án Chương trình đô thị miền núi phía Bắc - thị xã Bắc Kạn giai đoạn II, do Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng thành phố Bắc Kạn làm bên mời thầu. Gói thầu sử dụng vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB).

Tại Mục 3.3 yêu cầu về nguồn lực tài chính của HSMT (trang 47) đưa ra quy định: Bên mời thầu yêu cầu các nhà thầu tham dự Gói thầu BKII-12 phải chứng minh năng lực tài chính thực sự bằng việc nộp khoản tiền mặt tối thiểu là 8 tỷ đồng (khoản tiền mặt cam kết) vào tài khoản của nhà thầu mở tại chi nhánh ngân hàng tin cậy trên địa bàn thành phố Bắc Kạn và không được rút ra khỏi tài khoản này trước khi kết thúc thời hạn 120 ngày tính từ thời điểm đóng thầu (9h ngày 8/9/2017). Trong trường hợp gia hạn thời gian có hiệu lực của hồ sơ dự thầu (HSDT) thì nhà thầu phải duy trì số dư trong tài khoản nói trên với khoảng thời gian tương ứng. Trường hợp nhà thầu từ chối gia hạn thì HSDT sẽ không còn giá trị và bị loại. Nhà thầu có quyền rút tiền khỏi tài khoản nói trên sau khi bên mời thầu nhận được văn bản từ chối gia hạn. Khoản tiền mặt cam kết 8 tỷ đồng này các nhà thầu tham gia dự thầu sẽ phải nộp ngay trước thời điểm đóng thầu. Nhà thầu nộp cho Bên mời thầu Thư xác nhận của ngân hàng về việc đã nộp khoản tiền nêu trên cùng với HSDT. Đối với nhà thầu trúng thầu, khoản tiền mặt cam kết nói trên phải được duy trì cho việc thực hiện Gói thầu. Nhà thầu chỉ được rút khoản tiền mặt cam kết từng phần khi được sự nhất trí của Bên mời thầu theo tiến độ thực hiện hợp đồng.

HSMT cũng nêu rõ, đối với nhà thầu không vượt qua bước đánh giá kỹ thuật, ngay sau khi có thông báo của Bên mời thầu về kết quả đánh giá bước kỹ thuật, nhà thầu có quyền rút khoản tiền mặt cam kết nêu trên. Đối với nhà thầu vượt qua bước đánh giá về mặt kỹ thuật, được tham gia bước đánh giá về mặt tài chính nhưng không trúng thầu thì ngay sau khi Bên mời thầu có thông báo về kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà thầu có quyền rút khoản tiền mặt cam kết nêu trên. 

Bên mời thầu nói gì?

Bên mời thầu cho biết, việc đưa ra yêu cầu nộp khoản tiền mặt nêu trên là để chứng minh nhà thầu có các tài sản có khả năng thanh khoản cao hoặc có khả năng tiếp cận với tài sản có khả năng thanh khoản cao sẵn có, các khoản tín dụng hoặc các nguồn tài chính khác (không kể các khoản tạm ứng thanh toán theo hợp đồng) để đáp ứng yêu cầu về nguồn lực tài chính thực hiện Gói thầu với giá trị 12,6 tỷ đồng. Bên cạnh đó, căn cứ vào quy mô và theo tính chất của Gói thầu cần được thực hiện khẩn trương và bảo đảm hoàn thành trong vòng 14 tháng nên bắt buộc nhà thầu phải triển khai thực hiện ngay sau khi ký kết hợp đồng. Điều này đòi hỏi nhà thầu phải có năng lực tài chính tốt, có nguồn tiền mặt dồi dào, không mất thời gian thực hiện thủ tục bảo lãnh các loại đối với ngân hàng.

Tuy nhiên, trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, nhiều chuyên gia đấu thầu cho rằng, việc HSMT gói thầu trên đưa ra yêu cầu bắt buộc nhà thầu phải nộp khoản tiền mặt cam kết tối thiểu 8 tỷ đồng mới được tham dự thầu là vô lý, hạn chế sự tham gia của nhiều  nhà thầu. Bản thân các nhà thầu khi tham dự nộp HSDT đã nộp bảo đảm dự thầu, phải chứng minh có các tài sản có khả năng thanh khoản cao..., nhưng không nhất thiết là phải nộp bằng tiền mặt. Đặc biệt, việc Bên mời thầu yêu cầu nhà thầu phải nộp tiền mặt vào tài khoản của nhà thầu mở tại chi nhánh ngân hàng tin cậy trên địa bàn thành phố Bắc Kạn thể hiện “màu sắc bản địa” của tiêu chí mời thầu, gây khó dễ cho nhà thầu ở các địa phương khác tham gia đấu thầu gói thầu trên.

Ngày 24/8/2017, ông Đoàn Quốc Vương thuộc Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng thành phố Bắc Kạn đã giải thích với phóng viên Báo Đấu thầu về việc đưa ra yêu cầu nhà thầu phải nộp tối tiền mặt vào tài khoản mở tại chi nhánh ngân hàng tin cậy trên địa bàn thành phố Bắc Kạn là để Bên mời thầu có thể chủ động kiểm soát khoản tiền mặt cam kết và thuận tiện cho việc “phong tỏa” nguồn tiền này trong quá trình đánh giá và lựa chọn nhà thầu cũng như giám sát việc thi công xây dựng công trình của nhà thầu sau khi trúng thầu.

Chuyên đề