Tranh cãi về nộp “hàng mẫu” trong đấu thầu

(BĐT) - Trong quá trình lựa chọn nhà thầu Gói thầu In ấn giấy tờ sổ sách chuyên môn do Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức làm bên mời thầu (BMT), BMT đã không đưa yêu cầu “nhà thầu cung cấp hàng mẫu” trong hồ sơ mời thầu (HSMT) mà chỉ đưa ra trong tài liệu làm rõ HSMT nhưng vẫn dùng yêu cầu này làm tiêu chí đánh giá về kỹ thuật. Điều này khiến nhà thầu bị loại bức xúc và không phục.
Gói thầu In ấn giấy tờ sổ sách chuyên môn do Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức làm bên mời thầu, được đấu thầu qua mạng. Ảnh: Tường Lâm
Gói thầu In ấn giấy tờ sổ sách chuyên môn do Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức làm bên mời thầu, được đấu thầu qua mạng. Ảnh: Tường Lâm

Đưa tiêu chí đánh giá trong tài liệu làm rõ HSMT

Theo phản ánh của một nhà thầu tham gia gói thầu nêu trên, HSMT  không hề đưa ra bất kỳ tiêu chí nào liên quan đến việc “cung cấp hàng mẫu (bản cứng)”. Nhưng BMT đã đánh giá nhà thầu này không đạt về kỹ thuật do không cung cấp hàng mẫu (bản cứng). Do đó, Nhà thầu không đồng ý với việc bị loại vì lý do này.

Trong quá trình đánh giá HSDT, BMT có gửi cho các nhà thầu công văn đề nghị các nhà thầu “có tên trong bảng danh sách kèm theo công văn” cung cấp hàng mẫu (bản cứng). Tuy nhiên, theo Nhà thầu phản ánh, BMT chỉ gửi công văn và không gửi kèm bảng danh sách nhà thầu khiến Nhà thầu không biết mình có thuộc diện phải cung cấp hàng mẫu hay không.

Phản hồi về quá trình chấm thầu, một cán bộ của BMT cho biết, trong quá trình phát hành HSMT, BMT nhận thấy có “thiếu sót” trong việc không đưa ra yêu cầu “cung cấp hàng mẫu (bản cứng)”. Do đó, trong quá trình làm rõ HSMT với một nhà thầu, BMT đã bổ sung yêu cầu này vào phần “Ghi chú” với nội dung: “Trong thời gian đánh giá HSDT, Chủ đầu tư sẽ yêu cầu nhà thầu cung cấp đầy đủ hàng mẫu (bản cứng) để tổ chuyên gia đánh giá”. Văn bản làm rõ HSMT này được BMT đăng tải công khai kèm theo các tài liệu HSMT.

Cán bộ BMT lý giải, đây là lần đầu tiên BMT thực hiện đấu thầu qua mạng. Khi soạn thảo Công văn đề nghị các nhà thầu cung cấp hàng mẫu, BMT chưa biết về tính năng của Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia là sau khi mở thầu thì các văn bản của BMT chỉ có thể gửi tới từng nhà thầu chứ không đăng tải công khai rộng rãi như trong quá trình phát hành HSMT. Do đó, sau khi đánh giá năng lực, kinh nghiệm, BMT đã gửi công văn đề nghị cung cấp hàng mẫu tới 7 nhà thầu vượt qua vòng đánh giá năng lực, kinh nghiệm và không gửi danh sách nhà thầu kèm theo để tránh lộ thông tin trong quá trình chấm thầu.

Theo BMT, có 3/7 nhà thầu mặc dù nhận được đề nghị cung cấp hàng mẫu nhưng không gửi hàng mẫu cho BMT. BMT cũng nhận thấy một số sai sót trong quá trình lựa chọn nhà thầu và sẽ nghiêm túc rút kinh nghiệm trong các lần thực hiện sau. Tuy nhiên, với trường hợp của Nhà thầu kiến nghị, sau khi họp bàn và lấy ý kiến của cấp có thẩm quyền, Chủ đầu tư cho biết, vẫn sẽ tiến hành thương thảo và ký hợp đồng với nhà thầu đã được công bố trúng thầu. Bởi, Nhà thầu kiến nghị có giá chào thầu cao hơn 2 nhà thầu khác (đang được đánh giá xếp hạng 1, 2). Do đó, nếu nhà thầu này có được đánh giá đạt tiêu chí kỹ thuật thì cũng không có cơ hội trúng thầu. 

Chuyên gia nói gì?

Một chuyên gia đấu thầu cho rằng, về nguyên tắc, BMT đánh giá HSDT của các nhà thầu phải dựa trên các tiêu chí được đưa ra trong HSMT. Các văn bản, tài liệu làm rõ HSMT được coi là một phần của HSMT. Đặc biệt trong đấu thầu qua mạng, các văn bản làm rõ được công khai và các nhà thầu đều có thể vào đọc và cập nhật. Do đó, các nhà thầu phải cập nhật được yêu cầu này để đáp ứng theo yêu cầu của BMT.

Tuy nhiên, chuyên gia trên nêu rõ, cần phải làm rõ yêu cầu “cung cấp hàng mẫu (bản cứng)” được BMT sử dụng để đánh giá đạt hay không đạt về năng lực, kinh nghiệm hay đề xuất kỹ thuật. Trong trường hợp việc cung cấp hàng mẫu được coi là một tiêu chí về “năng lực, kinh nghiệm” thì BMT có thể yêu cầu nhà thầu nộp tài liệu này trước hoặc sau thời điểm đóng thầu. Nếu quy định việc cung cấp hàng mẫu là một tiêu chí đánh giá về “kỹ thuật” thì BMT buộc phải yêu cầu các nhà thầu nộp các tài liệu này trước thời điểm đóng thầu.

Vị chuyên gia cũng phân tích, theo Khoản 1 Điều 16 Nghị định 63/2014/NĐ-CP, đối với các nội dung đề xuất kỹ thuật, tài chính nêu trong HSDT, việc làm rõ phải bảo đảm nguyên tắc không làm thay đổi nội dung cơ bản của HSDT đã nộp, không thay đổi giá dự thầu.

Ở trường hợp này, BMT đánh giá việc “cung cấp hàng mẫu” ở bước đánh giá về kỹ thuật thì phải yêu cầu nhà thầu nộp trước thời điểm đóng thầu. Bởi, nếu nộp sau thời điểm đóng thầu thì việc cung cấp hàng mẫu của các nhà thầu có thể sẽ làm thay đổi bản chất của HSDT mà các nhà thầu đã nộp.

Trong trường hợp này, BMT chưa tuân thủ đúng quy định của pháp luật khi yêu cầu nhà thầu cung cấp hàng mẫu sau thời điểm đóng thầu để “đánh giá về đề xuất kỹ thuật”.

Chuyên đề