Nhiễu nhương tình trạng dự toán trên trời

(BĐT) - Khi tìm hiểu thông tin về vấn đề giảm giá trong đấu thầu, phóng viên Báo Đấu thầu đã phát hiện ra nhiều góc khuất xung quanh những con số chênh lệch giữa giá gói thầu và giá trúng thầu. 
Một gói thầu điện chiếu sáng tại tỉnh Q ở miền Trung khi tổ chức đấu thầu đã khiến nhiều nhà thầu ngỡ ngàng về độ chịu chơi của chủ đầu tư. Ảnh minh họa: Internet
Một gói thầu điện chiếu sáng tại tỉnh Q ở miền Trung khi tổ chức đấu thầu đã khiến nhiều nhà thầu ngỡ ngàng về độ chịu chơi của chủ đầu tư. Ảnh minh họa: Internet

Tình trạng lập dự toán, báo giá, xây dựng đơn giá cho các gói thầu ở rất nhiều nơi đang thực sự không tuân thủ các quy luật của thị trường.

Từ chuyện bóng đèn giá cao...

Một gói thầu điện chiếu sáng tại tỉnh Q ở miền Trung khi tổ chức đấu thầu đã khiến nhiều nhà thầu ngỡ ngàng về độ chịu chơi của chủ đầu tư. Nội dung chính của gói thầu là cung cấp, lắp đặt hệ thống đèn chiếu sáng cho một cây cầu hiện đại. Lẽ dĩ nhiên, phần yêu cầu mặt hàng đèn chiếu sáng rất được các nhà thầu chú ý vì chiếm tỷ lệ khá lớn trong gói thầu trị giá hơn 30 tỷ đồng này.

Một nhà thầu quan tâm gói thầu nêu trên, sau khi bỏ nhiều thời gian tìm hiểu đã bức xúc, thông tin cho Báo Đấu thầu về tình trạng đơn giá cho mặt hàng đèn chiếu sáng của gói thầu này. “Nếu sử dụng loại đèn chuyên dụng cho hệ thống chiếu sáng công cộng của hãng P, là sản phẩm thông dụng nhất trên thị trường thì giá của mỗi sản phẩm không thể quá 10 triệu đồng. Tuy nhiên, theo báo giá của nhà thầu trúng thầu, giá mỗi sản phẩm lên đến gần 30 triệu đồng”, Nhà thầu cho biết.

Điều đáng buồn hơn, kể cả chào giá cao đến mức không tưởng như vậy, nhưng giá trúng thầu của nhà thầu vẫn không vượt giá gói thầu. “Điều này cho thấy, có vấn đề trong việc xây dựng đơn giá cho sản phẩm này ngay từ đầu. Và việc để cho giá sản phẩm đèn chiếu sáng công cộng cao chót vót này tồn tại là có sự tiếp tay của rất nhiều bộ phận liên quan”, Nhà thầu khẳng định.

Để có thêm cơ sở để đối chiếu giá thực của sản phẩm đèn chiếu sáng, phóng viên Báo Đấu thầu đã tham khảo thêm nhiều đơn vị sử dụng. Một đại diện của Cảng hàng không khu vực phía Nam cho biết, đèn chiếu sáng do hãng P sản xuất đã được sử dụng cho hệ thống đèn sân bay. “Tuy nhiên, mức giá gần 30 triệu đồng cho 1 sản phẩm là cao quá sức tưởng tượng. Về hệ thống điện chiếu sáng, tiêu chuẩn đèn cho sân bay luôn phải đặt ở mức cao nhất. Nhưng chúng tôi mua cũng không đến mức giá đó”, vị này cho biết. 

... đến những con số giảm giá không vui

Những cái bắt tay mờ ám giữa đơn vị xây dựng dự toán, thẩm định, phê duyệt dự toán, nhà cung cấp, nhà sản xuất đang tạo ra đất sống cho hàng loạt các gói thầu có dự toán cao bất thường.
Có rất nhiều thông tin phản ánh của nhà thầu về tình trạng những gói thầu có dự toán được xây dựng với giá… trên trời. Tại một gói thầu mua thiết bị nhỏ giảng dạy công nghệ thông tin tại tỉnh T, các nhà thầu cho biết, giá gói thầu được phê duyệt là 627,75 triệu đồng. Tuy nhiên, 5/6 nhà thầu dự thầu đều chào giá trên dưới 500 triệu đồng. Thậm chí, có nhà thầu chào giá chỉ chưa đến 350 triệu đồng. Đối với một gói thầu mua sắm hàng hóa, những con số chênh lệch này khá là kỳ lạ. Thông tin đến Báo Đấu thầu, các nhà thầu này đều khẳng định, chào giá rất thấp như vậy là đã có lãi. “Gói thầu thực sự là có dự toán quá cao. Giá thị trường các sản phẩm này hoàn toàn khác với dự toán”, một nhà thầu bức xúc.

Một gói thầu khác do một bên mời thầu chuyên tổ chức mua sắm tập trung cho ngành y tế tại khu vực phía Nam cũng bị các nhà thầu “bắt bài” khi cố tình xây dựng dự toán cao chót vót. Đó là Gói thầu Mua sắm thiết bị văn phòng năm 2018 diễn ra trong tháng 8 này tại tỉnh B. Theo các nhà thầu, đơn vị mua sắm chỉ yêu cầu những thiết bị cơ bản như máy tính và máy chiếu nhưng đơn giá lại cao do nhắm vào hãng sản xuất cụ thể. Theo các nhà thầu, giá trúng thầu của gói thầu này chỉ bằng ½ giá gói thầu được duyệt nhưng nhà thầu trúng thầu vẫn lãi đậm.

“Những cái bắt tay mờ ám giữa đơn vị xây dựng dự toán, thẩm định, phê duyệt dự toán, nhà cung cấp, nhà sản xuất đang tạo ra đất sống cho hàng loạt các gói thầu có dự toán cao bất thường. Có nhiều hệ lụy khi hiện tượng này tồn tại dai dẳng trong đấu thầu”.

“Đáng buồn hơn, có rất nhiều gói thầu, dự toán đã cao, giá trúng thầu lại sát giá gói thầu. Lợi ích nhóm đã dẫn đến nhiều thất thoát, thiệt hại cho ngân sách nhà nước qua việc tổ chức lựa chọn nhà thầu kiểu này. Cần phải có sự kiểm soát, giám sát cũng như chế tài xử lý mạnh”, một nhà thầu chia sẻ.

Chuyên đề