Hai “chiêu” bưng bít thông tin trong đấu thầu

(BĐT) - Trong quá trình liên hệ với nhiều bên mời thầu để tham dự các lễ mở thầu tại TP.HCM, phóng viên Báo Đấu thầu đã đúc kết được hai hiện tượng khá phổ biến về tình trạng không minh bạch trong công khai thông tin: giấu số điện thoại dẫn tới khó khăn trong liên hệ và từ chối việc “mở cửa” cho các kênh giám sát trong lễ mở thầu.
Ảnh minh họa: Internet
Ảnh minh họa: Internet

Không cung cấp số điện thoại liên hệ mua HSMT

Trường Cao đẳng Giao thông Vận tải (GTVT) TP.HCM (thuộc Sở GTVT TP.HCM)  đăng thông báo mời thầu Gói thầu Thi công xây lắp và lắp đặt thiết bị xây dựng thuộc Dự án Cải tạo, đầu tư xây dựng cơ sở 2 của Trường. Đây là một gói thầu quy mô lớn với giá trị bảo đảm dự thầu lên tới 5 tỷ đồng; sử dụng vốn từ nguồn ngân sách TP.HCM. Thời gian thực hiện hợp đồng của gói thầu này là 600 ngày. Gói thầu được tổ chức lựa chọn nhà thầu theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước, phương thức một giai đoạn hai túi hồ sơ.

Thời gian phát hành hồ sơ mời thầu (HSMT) tính từ 14 giờ 00 ngày 28/12/2018 đến thời điểm đóng thầu (16 giờ 00 ngày 17/01/2019).

Trong thông báo mời thầu không cung cấp số điện thoại cũng như bộ phận được giao nhiệm vụ phát hành HSMT. Do đó, khi phóng viên liên hệ với bên mời thầu này để dự lễ mở thầu đã gặp rất nhiều trở ngại. Cụ thể, liên tục trong các ngày từ 15 - 16/1/2019, dù phóng viên đã tìm mọi cách để liên hệ với Bên mời thầu qua số điện thoại được công khai trên website chính thức của đơn vị này nhưng không có tín hiệu trả lời.

Đây là một trong những điển hình của tình trạng bên mời thầu cung cấp thông tin mời thầu nhưng lại không công khai số điện thoại liên hệ phát hành HSMT. Điều này dẫn tới các nhà thầu gặp khó khăn nếu muốn liên hệ với bên mời thầu trước để thuận lợi trong việc mua HSMT (không mất công đi lại, không biết liên hệ với phòng ban nào… đối với nhà thầu ở xa). Thực tế, thời gian qua, vẫn còn rất nhiều bên mời thầu khi công bố thông tin mời thầu mặc nhiên bỏ trống điện thoại liên hệ. Đã xảy ra rất nhiều trường hợp nhà thầu không mua được HSMT bắt nguồn từ những thông báo mời thầu không đính kèm các số điện thoại liên hệ như trên.

Ngược lại, có nhiều đơn vị đang làm rất tốt việc cung cấp số điện thoại liên hệ phát hành HSMT, kể cả số cố định của bộ phận thường trực bán HSMT cũng như số điện thoại di động của cán bộ trực tiếp phụ trách.

Các đơn vị lớn, thường xuyên tổ chức lựa chọn nhà thầu như Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam, Bệnh viện Chợ Rẫy… được các nhà thầu đánh giá là làm rất tốt các khâu này. Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam hay Bệnh viện Chợ Rẫy có nhiều đầu mối khác nhau trong việc tổ chức lựa chọn nhà thầu. Đơn cử, tại Bệnh viện Chợ Rẫy, hai đơn vị thường xuyên tổ chức đấu thầu là Khoa Dược và Phòng Quản trị, mỗi khi công bố thông báo mời thầu đều dẫn số điện thoại đến từng số máy lẻ cụ thể.

Một số đơn vị tư vấn đấu thầu tại TP.HCM cũng đã hoàn thiện việc cung cấp thông tin theo hướng để hỗ trợ tích cực cho nhà thầu. Do đó, hiện nay, trong nhiều thông báo mời thầu, ngoài số điện thoại cố định còn cung cấp đầy đủ các số điện thoại di động của cán bộ phụ trách bán HSMT.

Từ chối phóng viên muốn dự lễ mở thầu

Trong tháng 1/2019, tại TP.HCM, một bên mời thầu được giao mời thầu một gói thầu mua sắm hàng hóa sử dụng nguồn vốn tài trợ của Ngân hàng Thế giới (WB) cho Dự án Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo thông qua nghiên cứu khoa học và công nghệ (Dự án FIRST).

Thông báo mời thầu đã mời các nhà thầu hợp lệ nộp hồ sơ dự thầu cho hợp đồng cung cấp hệ thống lọc nước. Việc lựa chọn nhà thầu được thực hiện thông qua thủ tục đấu thầu cạnh tranh trong nước quy định trong Hướng dẫn của WB.

Bên mời thầu khẳng định trong thông báo mời thầu, các hồ sơ dự thầu sẽ được mở công khai với sự hiện diện của đại diện nhà thầu và bất kỳ ai khác muốn tham dự lễ mở thầu vào ngày 11/1/2019.

Tuy nhiên, điều lạ lùng là khi phóng viên Báo Đấu thầu liên hệ với Bên mời thầu để tham dự lễ mở thầu gói thầu nêu trên đã gặp nhiều trở ngại. Đầu tiên, cán bộ phụ trách đấu thầu đã lần lữa và cho rằng “có thể gói thầu sẽ phải gia hạn” và hẹn sẽ liên hệ lại sau khi xin ý kiến của lãnh đạo. Đến trước ngày mở thầu, đại diện Bên mời thầu trả lời phóng viên Báo Đấu thầu rằng: “do mới chuyển trụ sở, nên không tiện mở thầu với sự có mặt của Báo”. Bên mời thầu đã dẫn một lý do không liên quan đến việc công khai hoạt động mở thầu để ngăn không cho “bất kỳ ai khác” tham gia.

Hoạt động đóng, mở thầu theo quy định là công khai và trình tự tổ chức các khâu này phản ánh nhiều về tính công khai, minh bạch cũng như năng lực tổ chức lựa chọn nhà thầu của các bên mời thầu. Do đó, càng bưng bít thông tin đóng, mở thầu càng dẫn đến những “điểm mù” gây nên nhiều hệ lụy không tốt cho chính các bên mời thầu.

Chuyên đề