Dấu hỏi từ những cuộc thầu “mù mờ” thông tin

(BĐT) - “Quên” ghi số điện thoại để các nhà thầu quan tâm liên hệ mua HSMT, hay nếu có cung cấp thì đó lại là số điện thoại nhà riêng nhằm hạn chế sự “làm phiền” của nhà thầu muốn mua hồ sơ trong giờ hành chính...
Ảnh minh họa.
Ảnh minh họa.

Thực tế này được ghi nhận tại không ít gói thầu bị nhà thầu phản ánh là khó tiếp cận để mua HSMT trong thời gian qua. Những cuộc thầu “mù mờ” thông tin đang khiến dư luận đặt nhiều dấu hỏi. 

Điện thoại phát hành HSMT chỉ “tượng trưng”

Quá trình tìm hiểu sự việc, xác minh những nội dung phản ánh của các nhà thầu thời gian qua cho thấy, không biết do vô tình hay hữu ý mà nhiều bên mời thầu khi thực hiện đăng tải thông báo mời thầu, phần nội dung thông tin về điện thoại liên lạc để phát hành HSMT thường rất “mù mờ”. Theo khảo sát sơ bộ của phóng viên Báo Đấu thầu, tình trạng số điện thoại “có vấn đề” phổ biến nhất của các bên mời thầu là không có người nghe máy. Và nếu có kiên nhẫn liên lạc bằng nhiều cách khác nhau (gọi trong giờ hành chính hay ngoài giờ hành chính) thì những số máy này cũng không có tín hiệu kết nối.

Khảo sát các gói thầu bị nhà thầu phản ánh là khó tiếp cận mua HSMT cho thấy, đa số các bên mời thầu khi thông báo mời thầu đều không cung cấp số điện thoại liên lạc để mua HSMT, trong khi địa điểm phát hành HSMT lại rất chung chung. Giải thích cho việc không cung cấp số điện thoại để các nhà thầu quan tâm liên hệ mua HSMT, đại diện một số bên mời thầu đưa ra những lý do rất “hồn nhiên”: “Cán bộ phụ trách “quên” điền thông tin này trong thông báo mời thầu”, “cán bộ được giao phụ trách việc phát hành HSMT chưa có kinh nghiệm nên không cung cấp thông tin này”…

Không hồn nhiên “quên” cung cấp thông tin về số điện thoại như các bên mời thầu “ít kinh nghiệm”, một số bên mời thầu khác lại có “chiêu” dùng số điện thoại nhà riêng làm số điện thoại liên lạc để yêu cầu phát hành HSMT. Cách làm này được các bên mời thầu áp dụng nhằm hạn chế sự “làm phiền” của những nhà thầu muốn mua hồ sơ trong giờ hành chính. Điển hình như, tại Gói thầu Thi công xây dựng và cung cấp lắp đặt thiết bị thuộc Dự án Xây dựng Trụ sở Ban tiếp công dân tỉnh Ninh Bình, số điện thoại liên lạc để mua HSMT là số điện thoại nhà riêng của ông Giám đốc Công ty tư vấn. Chính vì vậy, khi gọi vào số điện thoại này trong giờ hành chính (như thông báo mời thầu) thì gần như không bao giờ có người nghe máy.

Cũng áp dụng “chiêu” dùng số điện thoại nhà riêng làm số điện thoại phát hành HSMT, trong tìm hiểu mới nhất của phóng viên Báo Đấu thầu, Công ty Điện lực Hà Tĩnh thừa nhận, đơn vị này đã dùng số điện thoại nhà riêng làm số điện thoại liên lạc phát hành HSMT cho hàng chục gói thầu do Công ty mời thầu từ cuối năm 2015 trở lại đây. 

Nghi ngờ về tính minh bạch của cuộc thầu

Khi những thông tin mời thầu có dấu hiệu “mù mờ” thì dư luận xã hội, các nhà thầu, các cơ quan quản lý nhà nước có quyền đặt nghi vấn về tính minh bạch, công khai của các cuộc thầu này
Khẳng định bên mời thầu - đơn vị được giao nhiệm vụ công khai thông báo mời thầu - có trách nhiệm trong việc cung cấp những thông tin chưa rõ ràng như đã nêu trên, trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, ông Đặng Hữu Cự, cán bộ phụ trách quan hệ đối ngoại của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam cho rằng, thực tế này nói lên thái độ và ý thức trách nhiệm của các cá nhân trực tiếp tham gia công tác đấu thầu chưa tốt, cơ quan kiểm tra, giám sát cũng chưa thực sự sát sao. Theo ông Cự, một cuộc thầu minh bạch, công khai thì mọi thông tin phải thực sự thông suốt. Nếu không phải vì cố ý, mà để xảy ra những sai sót như đã nêu thì năng lực của cán bộ phụ trách công tác đấu thầu chưa đảm bảo, người đứng đầu cũng chưa sâu sát nên tính minh bạch của cuộc thầu không được tuân thủ. “Bên mời thầu đã không làm tròn trách nhiệm của mình, dẫn đến quy trình đấu thầu không được đảm bảo tính minh bạch và công khai”, ông Cự đánh giá.

TS. Nguyễn Việt Hùng, chuyên gia đấu thầu cho rằng, khi những thông tin về đấu thầu được công bố công khai thì tính xác thực của những thông tin này phải được đảm bảo. Vì vậy, nếu bên mời thầu/chủ đầu tư cố ý không cung cấp số điện thoại hoặc cung cấp số điện thoại mà không có giá trị “sử dụng” trong thời gian phát hành HSMT thì cũng có nghĩa bên mời thầu/chủ đầu tư đã vi phạm tính minh bạch trong đấu thầu. Điều này không thể chỉ đổ lỗi cho một cá nhân trực tiếp được giao nhiệm vụ mời thầu, mà còn có trách nhiệm của chủ đầu tư/bên mời thầu.

“Chủ đầu tư/bên mời thầu phải đứng ra chịu trách nhiệm vì đã giao cho người không có năng lực phụ trách công việc, làm ảnh hưởng đến chất lượng và tính minh bạch của cuộc thầu. Khi những thông tin mời thầu có dấu hiệu “mù mờ” thì dư luận xã hội, các nhà thầu, các cơ quan quản lý nhà nước có quyền đặt nghi vấn về tính minh bạch, công khai của các cuộc thầu này” - ông Hùng bày tỏ quan điểm.

Chuyên đề