Công bố kế hoạch lựa chọn nhà thầu: Phổ biến tình trạng chậm trễ

(BĐT) - Khi chúng tôi đặt câu hỏi với nhiều nhà thầu, họ quan tâm đến loại thông tin nào về cuộc thầu (phải đăng tải công khai) nhất, câu trả lời chung là “kế hoạch lựa chọn nhà thầu” (KHLCNT). 
Thống kê của Báo Đấu thầu cho thấy mỗi ngày có hàng chục kế hoạch lựa chọn nhà thầu bị công bố chậm. Ảnh: Tường Lâm
Thống kê của Báo Đấu thầu cho thấy mỗi ngày có hàng chục kế hoạch lựa chọn nhà thầu bị công bố chậm. Ảnh: Tường Lâm

Thế nhưng, đây lại là thông tin mà rất nhiều chủ đầu tư “quên” hoặc vì một lý do nào đó đã không đăng tải đúng theo thời gian quy định. Thực trạng này cho thấy chưa có sự chú trọng đúng mức để có một KHLCNT hợp lý.

Theo khảo sát của Báo Đấu thầu, việc đăng tải KHLCNT chậm so với quy định diễn ra ở rất nhiều bộ, ngành, địa phương trong cả nước.

Về thời hạn đăng tải KHLCNT lên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, theo Điểm c Khoản 1 Điều 8 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP, các tổ chức chịu trách nhiệm đăng tải thông tin phải bảo đảm thời điểm tự đăng tải thông tin không muộn hơn 7 ngày làm việc, kể từ ngày văn bản được ban hành.

Quy định rõ ràng như vậy, và KHLCNT cũng là thông tin về đấu thầu lựa chọn nhà thầu đầu tiên phải công khai, thế nhưng thực tế cho thấy rất nhiều đơn vị chưa quan tâm đúng mức đến việc công khai đúng thời hạn thông tin quan trọng này.

Đơn cử, ngày 22/3, UBND huyện Hòa Vang (Đà Nẵng) đăng tải KHLCNT Dự án Đường giao thông nông thôn Tà Lang (Đường tỉnh 601 - đường bê tông), trong khi quyết định phê duyệt được ký ban hành trước đó hơn 1 tháng (20/2/2019).

Công ty Điện lực Phú Thọ trong khoảng thời gian từ ngày 22/3 đến 26/3 đăng tải KHLCNT 10 gói thầu, trong khi quyết định phê duyệt KHLCNT cả 10 gói thầu này đều từ ngày 5/3/2019 trở về trước.

Nhiều lỗi khác trong KHLCNT

Trong báo cáo công tác đấu thầu năm 2018 của TP. HCM, Sở KH&ĐT Thành phố chỉ ra, vẫn còn một số chủ đầu tư chưa quan tâm đúng mức đến công tác lập, trình, thẩm định và phê duyệt kế hoạch lựa chọn nhà thầu để định hướng cho toàn bộ quá trình lựa chọn nhà thầu. Đặc biệt là việc phân chia gói thầu, phương thức lựa chọn nhà thầu, phân bổ dự phòng phí cho các gói thầu… dẫn đến phải điều chỉnh kế hoạch lựa chọn nhà thầu nhiều lần, ảnh hưởng tiến độ của dự án.

Bộ Quốc phòng cũng cho biết trong các đơn vị thuộc Bộ vẫn còn tình trạng cố tình chia nhỏ gói thầu để áp dụng hình thức chỉ định thầu hoặc hình thức kém cạnh tranh hơn đấu thầu rộng rãi, tổng hợp các nội dung công việc khác nhau về tính chất kỹ thuật vào 1 gói thầu để định hướng tới 1 hoặc một số nhà thầu nhất định.

Còn theo Bộ Xây dựng, qua thanh, kiểm tra một số đơn vị cho thấy, quyết định phê duyệt KHLCNT không đầy đủ nội dung như danh mục các gói thầu, giá gói thầu và nguồn tài chính, loại hợp đồng cho từng gói thầu, thời gian thực hiện hợp đồng, phương thức đấu thầu…

Trả lời lý do công bố thông tin chậm, cán bộ phụ trách đăng tải thông tin về đấu thầu của UBND huyện Hòa Vang cho biết, do đơn vị cùng lúc thực hiện nhiều dự án, gói thầu, nên không kịp đăng theo đúng thời hạn quy định. Còn cán bộ của Công ty Điện lực Phú Thọ cho biết, vì một số lý do liên quan đến việc trình ký, phát hành văn bản của Công ty nên đăng thông tin chậm. Một số chủ đầu tư khác mà chúng tôi liên hệ đều có câu trả lời tương tự, do quên, do nhiều việc, do một số quy trình nội bộ…

Những ví dụ mà Báo Đấu thầu kể trên chỉ là rất ít trong số các thông báo KHLCNT công bố chậm hàng ngày. Những số liệu mới nhất của Báo Đấu thầu cho thấy ngày 26/3/2019 có 65 thông báo KHLCNT công bố chậm; ngày 25/3, con số này là 82 thông báo; từ ngày 22-24/3 có 130 thông báo… Trung bình mỗi ngày trước đó con số KHLCNT công bố chậm đều ở khoảng trên dưới 80 thông báo.

Báo cáo công tác đấu thầu năm 2018 của một số bộ, ngành, địa phương cũng chỉ ra còn khá nhiều đơn vị đăng tải KHLCNT không đảm bảo thời gian quy định. Thậm chí, theo Sở KH&ĐT TP.HCM, Tổng công ty Xây dựng Sài Gòn TNHH MTV đăng tải KHLCNT điều chỉnh Dự án Đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng kỹ thuật Khu công nghiệp Cái Mép sau thời điểm thông báo mời thầu gói thầu thực hiện đầu tiên của Kế hoạch. Đơn vị này đã bị Sở KH&ĐT xử phạt hành chính.

Việc chậm công bố KHLCNT, theo một số nhà thầu (đề nghị được giấu tên) là ảnh hưởng khá nhiều đến quyền lợi của nhà thầu. Đồng thời, làm ảnh hưởng không nhỏ tới tính công khai, minh bạch và hiệu quả của công tác đấu thầu. Nhiều nhà thầu mong muốn các đơn vị chức năng phải chấn chỉnh vi phạm diễn ra phổ biến này, để đảm bảo công tác đấu thầu được nghiêm minh, tuân thủ đúng quy định của pháp luật. Việc biết sớm KHLCNT của dự án, gói thầu sẽ giúp nhà thầu có thêm thời gian chuẩn bị, lên kế hoạch tham dự thầu được tốt hơn.

Chuyên đề