Chuyện minh bạch “nửa vời” thông tin đấu thầu

(BĐT) - Việc công khai thông tin đấu thầu chỉ đạt được mục tiêu khi thông tin được công khai một cách đầy đủ, chính xác và kịp thời. Tuy nhiên, quá trình khảo sát việc đăng tải thông tin của phóng viên Báo Đấu thầu cho thấy, chuyện công khai thông tin đấu thầu của nhiều bên mời thầu không biết do vô tình hay hữu ý đang rơi vào tình thế minh bạch “nửa vời”.
Một số nội dung trong thông báo mời thầu gói thầu san nền thuộc Dự án Xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Sông Công II bị nhập sai thông tin. Ảnh: Ngọc Thành
Một số nội dung trong thông báo mời thầu gói thầu san nền thuộc Dự án Xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Sông Công II bị nhập sai thông tin. Ảnh: Ngọc Thành

Thời gian qua, Báo Đấu thầu đã có rất nhiều bài viết phản ánh tình trạng các bên mời thầu chậm công bố, công khai thông tin đấu thầu, chậm đăng tải kế hoạch lựa chọn nhà thầu/nhà đầu tư, chậm công bố kết quả lựa chọn nhà thầu/nhà đầu tư. Thậm chí, một số bên mời thầu có “truyền thống” không đăng kết quả lựa chọn nhà thầu, thậm chí hàng chục, hàng trăm gói thầu đã hoàn thành hợp đồng nhưng vẫn không công khai kết quả chọn nhà thầu, điều này đang đặt ra nhiều băn khoăn cho dư luận về việc bên mời thầu cố tình “ỉm” kết quả lựa chọn nhà thầu.

Một chuyên gia về đấu thầu cho rằng, mục đích của việc đưa ra thời hạn công khai kế hoạch lựa chọn nhà thầu/nhà đầu tư, kết quả lựa chọn nhà thầu/nhà đầu tư là thông báo cho dư luận, xã hội biết để có sự “phản biện” trong trường hợp cần thiết. Nếu đã thực hiện gói thầu/dự án rồi mới công khai thông tin thì dù vô tình hay cố tình cũng sẽ đặt người dân và xã hội vào tình thế “việc đã rồi”, không bảo đảm công khai, minh bạch, hạn chế sự giám sát của các cơ quan, đoàn thể, cộng đồng đối với quá trình lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư cũng như việc thực hiện hợp đồng của nhà thầu/nhà đầu tư sau khi trúng thầu.

Quá trình tra soát việc công bố kết quả lựa chọn nhà thầu của 1 số bên mời thầu thời gian qua cũng cho thấy, khi thực hiện công khai thông tin, có bên mời thầu điền dữ liệu vào mục “đính kèm thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu” trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia là 1 tờ giấy trắng hoặc là bản chụp của 1 văn bản khác, chẳng liên quan gì đến gói thầu cần công khai thông tin đấu thầu. Điều đáng nói là việc làm này không chỉ diễn ra một hai lần.

Nhiều gói thầu đã hoàn thành hợp đồng nhưng vẫn không công khai kết quả chọn nhà thầu

Trao đổi với phóng viên Báo Đấu thầu, có cán bộ đăng tải thông báo mời thầu của bên mời thầu cho biết, bản thân không phụ trách gói thầu nên không có đầy đủ thông tin về gói thầu. Trong quá trình đăng tải các thông tin đấu thầu, do chưa nhận được văn bản thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu từ các bộ phận đấu thầu chuyển lại nên đành đăng tạm một văn bản không có nội dung để “lấp đầy” khoảng trống, hoàn thành việc điền thông tin trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Còn hầu hết các bên mời thầu “đính nhầm” văn bản thông báo kết quả lựa chọn nhà thầu bằng 1 văn bản khác chẳng liên quan đến gói thầu thì cho rằng, đó là do sơ suất và nhầm lẫn trong quá trình đăng tải.

Trong quá trình trích xuất dữ liệu từ Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia để đăng tải công khai trên Báo Đấu thầu cũng cho thấy, một số bên mời thầu đã “lạm quyền”, đăng tải sai một số nội dung của thông báo mời thầu và việc đăng sai này đã thành “hệ thống”.

Điển hình là Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng khu công nghiệp Thái Nguyên. Theo đó, khi thực hiện thông báo mời thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia Gói thầu Xây dựng đường giao thông và hệ thống thoát nước mưa, thoát nước thải tuyến T13-T10-T11; Gói thầu San nền lô CN2-3A, CN2-4; Gói thầu San nền lô CN9-3, CN9-4, CX3-4A, CX3-4B và Lô CN8, CX3-5 thuộc Dự án Xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Sông Công II, trong lần thực hiện thông báo mời thầu lần đầu, không biết do vô tình hay cố ý, cán bộ đấu thầu đã nhập sai một số thông tin về 3 gói thầu này (ví dụ thời gian thực hiện hợp đồng là 275 ngày thì ghi 27 ngày, giá bán mỗi bộ hồ sơ mời thầu là 2 triệu đồng thì ghi 2.000 đồng…). Các cán bộ chuyên trách của Báo Đấu thầu đã nỗ lực liên lạc với Bên mời thầu để kịp thời chỉnh sửa, bổ sung nội dung thông báo mời thầu nhưng bất thành (số điện thoại mà Bên mời thầu đăng ký trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia không liên lạc được hoặc đổ chuông nhưng không có người nghe máy).

Sau khi không liên lạc được bằng điện thoại, Báo Đấu thầu đã phải thông báo bằng email, nhưng đến gần ngày đóng/mở thầu mới thấy có “động thái” chỉnh sửa nội dung thông báo mời thầu của Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng khu công nghiệp Thái Nguyên. Tuy nhiên, khi thực hiện chỉnh sửa, bổ sung những nội dung thông báo mời thầu trước đó, bên mời thầu này vẫn giữ nguyên thời gian phát hành hồ sơ mời thầu.

Câu chuyện đăng sai một số nội dung trong thông báo mời thầu của Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng khu công nghiệp Thái Nguyên không chỉ diễn ra một vài lần, cũng không phải là trường hợp cá biệt.

Việc đăng sai thông tin đấu thầu, khó tiếp cận với bên mời thầu, hay bên mời thầu “chậm” tiếp thu những đề nghị chỉnh sửa, bổ sung thông tin sai sót đang làm dấy lên những nghi ngại về việc một số bên mời thầu cố tình hạn chế việc công khai, minh bạch thông tin đấu thầu.

Chuyên đề