|
| Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM. |
Dự thảo Quy định cơ chế đặc thù cho TP.HCM đang được Quốc hội thảo luận và dự kiến thông qua tại kỳ họp này. Việc đề xuất trên của ông dựa trên cơ sở nào?
Qua nghiên cứu về đề xuất thí điểm đánh thuế tài sản trên địa bàn TP.HCM trong dự thảo Quy định cơ chế đặc thù cho Thành phố, tôi nhận thấy thuế tài sản, trọng tâm là thuế bất động sản (thuế nhà, đất) là sắc thuế được hầu hết các nước trên thế giới áp dụng đối với người sở hữu tài sản, bất động sản, đã tạo nguồn thu ngân sách ổn định và bền vững.
Tuy nhiên, theo tôi, Quốc hội nên xem xét thật cẩn trọng, chưa nên thực hiện thí điểm đánh thuế tài sản trên địa bàn TP.HCM tại thời điểm hiện nay, mà nên dời lại sau năm 2020 thì phù hợp hơn. Đặc biệt, nếu thực hiện thì áp dụng đồng thời trên cả nước, không nên thực hiện thí điểm đánh thuế tài sản chỉ riêng tại TP.HCM, hoặc bất cứ tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nào.
Tại sao lại phải sau năm 2020 và nên áp dụng đồng thời trên cả nước, dù đây chỉ là thí điểm, thưa ông?
Bởi vì, nền kinh tế đất nước và thị trường bất động sản vẫn còn đang trong quá trình phục hồi và tăng trưởng, nhưng chưa thật sự vững chắc. Điều đáng lưu ý là, giá nhà vẫn còn rất cao, gấp khoảng trên dưới 25 lần thu nhập trung bình của xã hội. Trong khi ở các nước phát triển thì biên độ này chỉ khoảng từ 5 - 7 lần. Mặt khác, thu nhập của người dân nhìn chung vẫn còn thấp và chưa thật ổn định.
Đối với TP.HCM, mặc dù tầng lớp trung lưu đang gia tăng mạnh hàng năm, thu nhập GDP đầu người hiện đã vượt mức 5.000 USD/người, và dự kiến sẽ vượt mức 10.000 USD/người vào năm 2020, nhưng chi phí thực tế để đảm bảo nhu cầu cuộc sống tại Thành phố vẫn rất đắt đỏ so với các tỉnh.
Nhưng nếu Quốc hội lần này thông qua vấn đề trên, theo ông việc thí điểm đánh thuế tài sản trên địa bàn TP.HCM có gặp khó khăn gì không?
Nếu thực hiện thí điểm đánh thuế tài sản thì có thể giúp tăng thêm nguồn thu ngân sách Thành phố, nhưng sẽ tạo ra hệ quả rất lớn là sẽ làm giá nhà, đất của TP.HCM tăng lên, kể cả giá đất công nghiệp, thương mại, dịch vụ cũng tăng lên. Điều này chắc chắn sẽ đẩy giá thành, giá bán sản phẩm hàng hóa, dịch vụ tăng theo, làm cho cuộc sống đắt đỏ hơn nữa, đặc biệt là tác động làm giảm sức cạnh tranh của Thành phố, bởi lẽ các địa phương khác chưa thực hiện đánh thuế tài sản.
Nhiều ý kiến cho rằng, khi áp dụng sắc thuế tài sản, thì phải đồng thời thay đổi chính sách thu tiền sử dụng đất theo hướng giảm đi. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?
Tôi đề nghị, khi dự thảo thuế tài sản cần được xem xét tổng thể trong việc cấu trúc lại hệ thống và chính sách thuế một cách đồng bộ, để tránh tình trạng tận thu, hoặc thuế chồng thuế. Tôi cũng nhận thấy giá nhà, đất hiện đang cao so với thu nhập của người dân, mà một nguyên nhân là do chính sách thuế, chính sách thu tiền sử dụng đất.
Tiền sử dụng đất mặc dù không gọi là thuế, nhưng là một khoản nộp vào ngân sách nhà nước rất lớn. Thông thường, tiền sử dụng đất chiếm khoảng trên dưới 10% giá căn hộ chung cư; chiếm khoảng trên dưới 30% giá nhà phố; chiếm khoảng trên dưới 50% giá nhà biệt thự.
Do vậy, tôi hoàn toàn đồng ý với ý kiến cho rằng, khi áp dụng sắc thuế tài sản, thì phải đồng thời thay đổi chính sách thu tiền sử dụng đất theo hướng giảm đi. Ngày 8/11/2013, UBND TP.HCM cũng đã đề nghị Chính phủ bỏ chế định thu “tiền sử dụng đất" và thay thế bằng "thuế chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở", với thuế suất khoảng 10 hoặc 15% giá đất trong bảng giá đất (sát giá thị trường) của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (bỏ quy định Chính phủ ban hành khung giá đất hiện nay).
Ông có bình luận gì thêm về cơ chế thí điểm này?
Về cơ chế "thí điểm", theo tôi, chỉ nên thực hiện cơ chế "thí điểm" nếu mục đích nhằm tăng thêm "quyền", "quyền lợi", hoặc làm giảm bớt đi "nghĩa vụ", hoặc "trách nhiệm" đối với đối tượng bị tác động. Do vậy, việc thực hiện cơ chế thí điểm đánh thuế tài sản mà chỉ áp dụng trên địa bàn TP.HCM, có nghĩa là làm tăng nghĩa vụ nộp thuế (tăng nghĩa vụ tài chính) đối với mọi chủ thể sở hữu tài sản, làm giảm thu nhập thực tế, sẽ gây tác động bất lợi trong các tầng lớp dân cư, có thể dẫn đến sự dịch chuyển về dân cư, dịch chuyển dòng vốn đầu tư đến các tỉnh, thành phố khác, và sẽ tác động tiêu cực đến thị trường bất động sản Thành phố.
Tôi cho rằng, khi xây dựng Luật thuế tài sản, thuế nhà, đất vào thời điểm sau năm 2020, thì cần phù hợp với điều kiện thực tiễn của nước ta, như chưa nên đánh thuế đối với nhà cấp 4 trở xuống ở nông thôn, hoặc người chỉ có 1 nhà để ở, có giá trị dưới 1 tỷ đồng ở đô thị, hoặc nhà ở xã hội, nhà ở tái định cư.
